Câu 1. (2 điểm)

Trong văn bản “Nhà nghèo” của Tô Hoài, nhân vật bé Gái hiện lên như một biểu tượng cho những đứa trẻ nghèo khó, chịu đựng những thiếu thốn và sự khắc nghiệt của cuộc sống. Từ khi còn nhỏ, cái Gái đã phải lao động, bắt nhái để phụ giúp gia đình. Hình ảnh em cười toét miệng khoe với mẹ cái giỏ nhái đã đầy lấp lánh sự ngây thơ, nhưng đồng thời cũng phản ánh sự cực khổ, lam lũ mà em phải gánh vác từ khi còn quá bé. Cái chết của bé Gái ở cuối câu chuyện để lại một nỗi đau xót khôn nguôi. Cái cảnh em nằm gục trên cỏ, tay ôm chặt giỏ nhái là một hình ảnh ám ảnh, cho thấy sự vất vả và số phận nghiệt ngã mà em phải trải qua. Hình ảnh này không chỉ là bi kịch của một đứa trẻ mà còn là bi kịch chung của những gia đình nghèo khó, nơi mà những đứa trẻ không có cơ hội để vui chơi, học tập, mà phải lao động như người lớn để mưu sinh. Nhân vật bé Gái là sự phản ánh rõ nét cho số phận của những con người nhỏ bé, yếu đuối trong xã hội, nhưng lại phải sống một cuộc đời đầy khó khăn và bất hạnh.

Câu 2. (4 điểm)

Bạo lực gia đình là một vấn đề nhức nhối và có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ em. Những hành động bạo lực như đánh đập, lăng mạ, chửi bới không chỉ gây tổn thương về mặt thể chất mà còn để lại những vết sẹo tinh thần sâu sắc cho trẻ. Trẻ em sinh ra và lớn lên trong môi trường gia đình có bạo lực thường mang nặng tâm lý sợ hãi, thiếu tự tin, và có thể phát triển các hành vi tiêu cực hoặc bạo lực sau này.

Một trong những tác động tiêu cực rõ ràng của bạo lực gia đình đến trẻ em là vấn đề tâm lý. Trẻ sống trong cảnh bạo lực gia đình thường dễ bị rối loạn lo âu, trầm cảm, và các vấn đề tâm lý khác. Những đứa trẻ này thường mang trong mình cảm giác cô độc, sợ hãi, không biết dựa vào ai. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến khả năng học tập, tiếp thu tri thức và giao tiếp xã hội của trẻ. Trẻ có thể trở nên thụ động, ngại giao tiếp, hoặc ngược lại, trở nên bướng bỉnh, bạo lực, bắt chước các hành vi mà chúng đã chứng kiến.

Không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý, bạo lực gia đình còn gây tổn hại về thể chất đối với trẻ. Những đứa trẻ thường xuyên bị đánh đập sẽ chịu những chấn thương cả bên ngoài lẫn bên trong cơ thể, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển thể chất của chúng. Điều này còn có thể gây ra hậu quả lâu dài, khó khắc phục khi trẻ trưởng thành.

Mặt khác, trẻ em sống trong môi trường bạo lực gia đình sẽ bị ảnh hưởng đến cách chúng hình thành nhân cách và quan điểm về các mối quan hệ xã hội. Khi lớn lên, các em dễ có khuynh hướng bạo lực hơn hoặc ngược lại, quá yếu đuối, không dám đứng lên bảo vệ bản thân mình. Nếu không được giúp đỡ, trẻ em sẽ mang theo những tổn thương này suốt cuộc đời và có thể tái hiện các hành vi bạo lực trong gia đình của chính mình.

Vì vậy, việc bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực gia đình là nhiệm vụ cấp bách và quan trọng. Gia đình cần là nơi an toàn, nơi mà trẻ có thể phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần. Các tổ chức, cơ quan chức năng cần tăng cường các biện pháp bảo vệ, tuyên truyền và giáo dục về quyền trẻ em, đồng thời có các biện pháp xử lý nghiêm minh đối với những hành vi bạo lực trong gia đình. Chỉ khi đó, trẻ em mới có thể thực sự sống trong một môi trường an lành, được yêu thương và chăm sóc đúng nghĩa.

Câu 1. Thể loại của văn bản: Truyện ngắn.

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của văn bản: Tự sự.

Câu 3.

Biện pháp tu từ trong câu “Khi anh gặp chị, thì đôi bên đã là cảnh xế muộn chợ chiều cả rồi, cũng dư dãi mà lấy nhau tự nhiên.” là ẩn dụ. Cụm từ “cảnh xế muộn chợ chiều” ám chỉ việc cả anh Duyện và chị Duyện đều đã lớn tuổi, không còn trẻ trung và cũng không có điều kiện hay sự lựa chọn nào khác trong việc lập gia đình. Họ kết hôn như một sự an bài tự nhiên, không phải vì tình yêu, mà vì cùng cảnh ngộ. Biện pháp tu từ này góp phần khắc họa rõ nét hoàn cảnh nghèo khó và sự đơn điệu trong cuộc sống của hai nhân vật chính.

Câu 4.

Nội dung của văn bản kể về cuộc sống khốn khó của gia đình anh Duyện và chị Duyện trong bối cảnh nông thôn Việt Nam. Vợ chồng họ phải vật lộn với sự nghèo khó và nuôi nấng đàn con, khiến cuộc sống đầy căng thẳng và bất hòa. Sự việc đau lòng xảy ra khi con gái đầu lòng của họ, cái Gái, chết đột ngột sau một trận mưa khi đang đi bắt nhái, gây nên nỗi đau và ân hận cho người cha.

Câu 5.

Chi tiết gây ấn tượng nhất có thể là khi anh Duyện phát hiện cái Gái đã chết, nằm gục trên cỏ, tay vẫn ôm giỏ nhái. Chi tiết này đầy ám ảnh vì nó thể hiện nỗi cơ cực của gia đình, sự thiếu thốn và khổ cực đã đẩy đứa trẻ phải tự mưu sinh từ rất nhỏ. Đồng thời, cái chết đột ngột của cái Gái là một cú sốc mạnh mẽ, đánh thức lòng trắc ẩn và nỗi đau trong lòng người đọc, đồng thời cũng là lời cảnh tỉnh về sự bi thương trong cuộc sống nghèo đói.