a. Quang hợp là quá trình thực vật, tảo và một số vi khuẩn sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời để chuyển hóa các chất vô cơ đơn giản như nước (H2​O) và carbon dioxide (CO2​) thành các chất hữu cơ (chủ yếu là glucose) và giải phóng khí oxy (O2​).

Nguyên liệu và Sản phẩm của Quang hợp

• Nguyên liệu chính:
• • Nước (H2​O): Cây hấp thụ từ đất qua rễ.
  • Khí carbon dioxide (CO2​): Cây lấy từ không khí qua lỗ khí ở lá.
  • Ánh sáng mặt trời: Năng lượng cần thiết cho quá trình.
  • Diệp lục: Sắc tố hấp thụ năng lượng ánh sáng, có trong lục lạp.
• Sản phẩm chính:
• • Chất hữu cơ (glucose, C6​H12​O6​): Là nguồn dinh dưỡng, năng lượng cho cây và các sinh vật khác.
  • Khí oxy (O2​): Thải ra môi trường, cần thiết cho quá trình hô hấp của các sinh vật.

b. Sơ đồ tổng hợp chất hữu cơ (quang hợp):

• 1: Ánh sáng mặt trời
• 2: Khí carbon dioxide (CO2​)
• 3: Nước (H2​O)
• 4: Chất hữu cơ (đường glucose)
• 5: Khí oxy (O2​)

Việc ăn nhiều loại thức ăn khác nhau là vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta. Dưới đây là những lý do chính:

1. Cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu:

• Không có một loại thực phẩm nào có thể cung cấp đầy đủ tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
• Mỗi loại thực phẩm lại giàu một số chất dinh dưỡng nhất định. Ví dụ:
• • Thịt, cá, trứng, sữa: cung cấp protein, vitamin B12, sắt.
  • Rau củ, trái cây: giàu vitamin (đặc biệt là vitamin C), khoáng chất, chất chống oxy hóa và chất xơ.
  • Ngũ cốc: cung cấp carbohydrate phức hợp, chất xơ và một số vitamin nhóm B.
  • Các loại hạt và dầu thực vật: cung cấp chất béo lành mạnh, vitamin E.
• Khi ăn đa dạng, chúng ta đảm bảo cơ thể nhận được một lượng cân bằng các chất dinh dưỡng, tránh được tình trạng thiếu hụt hoặc thừa chất, vốn đều gây ra các vấn đề sức khỏe.

2. Hỗ trợ cơ thể khỏe mạnh và phòng ngừa bệnh tật:

• Một chế độ ăn đa dạng, cân bằng giúp cơ thể có đủ "nguyên liệu" để xây dựng và duy trì các mô, tế bào.
• Nó tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
• Việc ăn nhiều loại rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như bệnh tim mạch, tiểu đường type 2, và một số loại ung thư.

3. Tăng cường khả năng hấp thu chất dinh dưỡng:

• Một số chất dinh dưỡng sẽ được hấp thu tốt hơn khi kết hợp với nhau. Ví dụ, vitamin C từ trái cây giúp cơ thể hấp thu sắt hiệu quả hơn từ các loại rau lá xanh.
• Chế độ ăn đa dạng giúp tối ưu hóa quá trình này, đảm bảo cơ thể tận dụng tối đa những gì chúng ta ăn vào.

4. Kích thích vị giác và hệ tiêu hóa:

• Ăn nhiều món ăn phong phú về màu sắc, hương vị sẽ làm tăng cảm giác ngon miệng, giúp bữa ăn trở nên thú vị hơn.
• Sự đa dạng về thực phẩm, đặc biệt là các loại rau xanh giàu chất xơ, giúp kích thích nhu động ruột, duy trì hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh và ngăn ngừa táo bón.

Hậu quả khi ăn uống thiếu đa dạng:

• Suy dinh dưỡng: Dù bạn có thể ăn đủ lượng nhưng nếu chỉ ăn một vài loại thực phẩm, cơ thể sẽ thiếu các vi chất dinh dưỡng quan trọng (vitamin và khoáng chất). Tình trạng này có thể gây ra nhiều vấn đề như thiếu máu, còi xương, loãng xương, giảm thị lực, và suy giảm trí nhớ.
• Thừa cân, béo phì: Chế độ ăn đơn điệu thường là chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, đường và muối, dẫn đến tăng cân và nguy cơ mắc các bệnh liên quan.
• Rối loạn tiêu hóa: Thiếu chất xơ từ rau củ, trái cây có thể gây táo bón và các vấn đề về đường ruột khác.

a) Mùa cháy rừng ở Bắc Trung Bộ

Mùa cháy rừng ở Bắc Trung Bộ thường kéo dài từ tháng 4 đến hết tháng 9, cao điểm là từ tháng 6 đến tháng 8, là do đặc điểm khí hậu của khu vực này. Đây là thời điểm khí hậu khô hanh và gió Tây Nam hoạt động mạnh mẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự bùng phát và lan truyền của đám cháy.

• Khí hậu khô hanh: Lượng mưa giảm mạnh, độ ẩm không khí thấp, khiến thảm thực vật như lá cây khô, cành cây khô trở thành vật liệu dễ bắt lửa.
• Gió Tây Nam: Gió Tây Nam (còn gọi là gió Lào) thổi mạnh, mang theo hơi nóng và không khí khô, làm tăng tốc độ bốc hơi của nước, đồng thời thổi bùng và lan rộng đám cháy ra diện rộng.

b) Nguyên nhân cháy rừng

Nguyên nhân dẫn đến cháy rừng thường được phân thành hai nhóm chính: nguyên nhân tự nhiên và nguyên nhân do con người.

• Nguyên nhân tự nhiên:
• • Sét đánh: Đặc biệt vào mùa mưa bão, sét có thể đánh vào cây khô, gây ra cháy.
  • Tự bốc cháy: Một số loại thực vật hoặc than bùn có thể tự bốc cháy khi đạt đến nhiệt độ nhất định trong điều kiện thời tiết nắng nóng kéo dài.
• Nguyên nhân do con người:
• • Sử dụng lửa bất cẩn: Đốt nương làm rẫy, xử lí thực bì không kiểm soát, vứt tàn thuốc lá, đốt ong... là những nguyên nhân phổ biến.
  • Sự cố kĩ thuật: Chập điện đường dây tải điện đi qua rừng, tia lửa hàn trong các công trường gần rừng.
  • Phá hoại: Một số trường hợp cháy rừng do cố ý phá hoại.

c) Biện pháp phòng chống cháy rừng

Để hạn chế cháy rừng, cần kết hợp đồng bộ nhiều biện pháp từ tuyên truyền, kĩ thuật đến quản lí.

• Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức:
• • Giáo dục cộng đồng về tác hại của cháy rừng và các quy định về phòng cháy, chữa cháy.
  • Phổ biến kiến thức về cách xử lí thực bì an toàn, không đốt nương làm rẫy vào mùa khô.
• Biện pháp kĩ thuật và tổ chức:
• • Xây dựng các hệ thống cảnh báo sớm: Lắp đặt các trạm quan trắc, camera giám sát để phát hiện sớm các điểm cháy.
  • Tổ chức đội ngũ chữa cháy chuyên nghiệp: Lực lượng kiểm lâm, dân phòng cần được trang bị đầy đủ dụng cụ và kĩ năng để phản ứng nhanh khi có cháy.
  • Thường xuyên dọn dẹp vật liệu dễ cháy: Dọn dẹp thảm thực vật khô, cành cây mục trong rừng, tạo các băng cản lửa (khoảng trống không có vật liệu dễ cháy) để ngăn đám cháy lan rộng.
• Quản lí và giám sát chặt chẽ:
• • Tuần tra, kiểm soát rừng 24/24, đặc biệt vào mùa cao điểm.
  • Xử lí nghiêm các hành vi vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy rừng.

📌 Cực của kim nam châm và nam châm vĩnh cửu

a) Cực của kim nam châm

Dựa vào tương tác giữa kim nam châm và nam châm vĩnh cửu, ta có thể xác định cực của kim nam châm.

• Quy tắc: Các cực khác tên thì hút nhau, các cực cùng tên thì đẩy nhau.
• Phân tích hình vẽ:
• • Đầu nam châm vĩnh cửu ở gần kim nam châm là cực Bắc (N).
  • Đầu của kim nam châm bị cực Bắc (N) của nam châm vĩnh cửu hút lại gần, do đó đầu này phải là cực Nam (S).
  • Đầu còn lại của kim nam châm sẽ là cực Bắc (N).

b) Cực của hai nam châm

Tương tự, ta xác định cực của hai nam châm dựa vào lực tương tác giữa chúng.

• Phân tích hình vẽ:
• • Hai đầu của hai nam châm đối diện nhau và bị hút lại gần, điều này cho thấy chúng là các cực khác tên.
  • Nếu một đầu là cực Bắc (N), thì đầu còn lại sẽ là cực Nam (S).
  • Do đó, các cực của hai nam châm này là: nam châm thứ nhất có cực Bắc (N) và cực Nam (S) còn nam châm thứ hai có cực Bắc (N) và cực Nam (S).

Vai trò của quá trình thoát hơi nước đối với thực vật

Quá trình thoát hơi nước có vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự sống của thực vật, bao gồm:

• Tạo động lực hút nước và khoáng chất: Thoát hơi nước tạo ra một lực hút "kéo" nước và các ion khoáng từ rễ lên thân và lá, giống như một chiếc bơm tự nhiên. Lực này giúp duy trì dòng vận chuyển liên tục trong cây.
• Điều hòa nhiệt độ: Khi nước bay hơi từ bề mặt lá, nó mang theo một lượng nhiệt đáng kể, giúp làm mát cây, đặc biệt vào những ngày nắng nóng, ngăn lá bị đốt cháy. Đây là cơ chế giải nhiệt hiệu quả của thực vật.
• Tạo điều kiện cho quá trình trao đổi khí: Khi khí khổng mở để thoát hơi nước, nó đồng thời cho phép khí CO2​ đi vào lá để thực hiện quá trình quang hợp, sản xuất chất hữu cơ.

Tại sao đứng dưới bóng cây lại mát hơn mái che bằng vật liệu xây dựng?

Sự khác biệt về cảm giác mát mẻ khi đứng dưới bóng cây so với mái che vật liệu xây dựng (như mái tôn, mái ngói) được giải thích bởi hai yếu tố chính:

1. Quá trình thoát hơi nước: Cây xanh thực hiện quá trình thoát hơi nước. Lượng hơi nước khổng lồ được giải phóng từ lá cây mang theo nhiệt, làm giảm nhiệt độ không khí xung quanh tán cây, tạo ra một bầu không khí mát mẻ và ẩm hơn. Ngược lại, mái che bằng vật liệu xây dựng không có quá trình này.
2. Khả năng hấp thụ nhiệt: Mái che vật liệu xây dựng, đặc biệt là kim loại (tôn), hấp thụ nhiệt từ mặt trời và tỏa nhiệt trở lại môi trường xung quanh, khiến không khí dưới mái che trở nên rất nóng và bức bí. Trong khi đó, tán lá cây không chỉ che chắn ánh nắng mà còn sử dụng một phần năng lượng mặt trời cho quá trình quang hợp, đồng thời lượng nhiệt còn lại được giải phóng qua quá trình thoát hơi nước.

Phương trình tổng quát của quá trình quang hợp

Quang hợp là quá trình thực vật, tảo và một số vi khuẩn sử dụng năng lượng ánh sáng để chuyển hóa carbon dioxide (CO2​) và nước (H2​O) thành chất hữu cơ (đường glucose) và giải phóng khí oxy (O2​). Phương trình tổng quát của quá trình này là:

6CO2​+6H2​O Aˊnhsaˊng,diệplục​ C6​H12​O6​+6O2​

Trong đó:

• CO2​: Khí carbon dioxide, lấy từ không khí.
• H2​O: Nước, lấy từ đất.
• C6​H12​O6​: Đường glucose, là chất hữu cơ cung cấp năng lượng cho cây.
• O2​: Khí oxy, được giải phóng ra môi trường.

Vai trò của cây xanh trong việc điều hòa không khí

Dựa vào phương trình quang hợp, có thể thấy cây xanh đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa không khí nhờ hai yếu tố chính:

1. Hấp thụ CO2​: Cây xanh sử dụng khí carbon dioxide (CO2​) để làm nguyên liệu cho quá trình quang hợp. CO2​ là một trong những khí gây hiệu ứng nhà kính và ô nhiễm không khí. Việc hấp thụ một lượng lớn CO2​ giúp giảm nồng độ khí này trong khí quyển, làm giảm hiệu ứng nhà kính và giúp không khí trong lành hơn.
2. Giải phóng O2​: Cùng với việc hấp thụ CO2​, cây xanh lại thải ra khí oxy (O2​) - chất khí cần thiết cho sự sống của hầu hết các sinh vật trên Trái đất. Quá trình này giúp bổ sung nguồn oxy cho khí quyển, duy trì sự cân bằng của các loại khí, đảm bảo sự sống của động vật và con người.

Tóm lại, cây xanh hoạt động như một "lá phổi xanh" của Trái đất, liên tục lấy vào khí độc hại (CO2​) và nhả ra khí duy trì sự sống (O2​), từ đó đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thanh lọc và điều hòa không khí.

a) Từ trường xuất hiện xung quanh các nam châm và các điện tích chuyển động (dòng điện).

b) Chiều của đường sức từ của nam châm thẳng được quy ước là:

• Bên ngoài nam châm: Đi ra từ cực Bắc (N) và đi vào cực Nam (S).
• Bên trong nam châm: Đi từ cực Nam (S) đến cực Bắc (N), tạo thành các đường cong khép kín.

*a) =10/12-6/12

=4/12

=1/3

b) =2*9/4-7/2

=18/4-7/2

=9/2-7/2

=1

c)=-3/4*68/13-3/4*36/13

=-3/4*(68/13-36/13)

=-3/4*32/13

=-24/13