câu 1

Đoạn thơ trích từ bài Phía sau làng của Trương Trọng Nghĩa mang đến một cảm xúc trầm buồn, da diết về những đổi thay của làng quê và tuổi thơ. Tác giả đi “về phía tuổi thơ” nhưng không phải để tìm lại những kỷ niệm êm đềm, mà là để đối diện với thực tại đầy tiếc nuối: bạn bè “rời làng kiếm sống”, đất đai cằn cỗi, “mồ hôi chẳng hóa thành bát cơm no”, những thiếu nữ từng dịu dàng nay cũng thay đổi theo thời cuộc. Từng hình ảnh gợi lên sự mất mát, phai nhạt của những giá trị truyền thống. Nghệ thuật sử dụng hình ảnh mang tính biểu tượng như “lũy tre”, “dân ca”, “tóc dài ngang lưng” gợi nhớ vẻ đẹp của một làng quê xưa, giờ đã bị che khuất bởi nhịp sống đô thị hóa. Câu kết “Mang lên phố những nỗi buồn ruộng rẫy” càng làm nổi bật nỗi đau đáu, hoài niệm về cội nguồn. Đoạn thơ không chỉ là tiếng lòng của một người con xa quê, mà còn là lời cảnh tỉnh nhẹ nhàng về việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong thời đại đổi thay.

Câu 2

Mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại

Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin như hiện nay, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống của con người. Với sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng như Facebook, TikTok, Instagram, Zalo… mạng xã hội không chỉ là công cụ kết nối, mà còn là môi trường sống thứ hai – nơi con người học tập, làm việc, giải trí và thể hiện bản thân. Tuy nhiên, song hành với những mặt tích cực, mạng xã hội cũng đặt ra không ít vấn đề đáng suy ngẫm đối với cá nhân và xã hội.

Trước hết, mạng xã hội mang đến rất nhiều lợi ích thiết thực. Đó là một phương tiện giúp kết nối con người trên khắp thế giới một cách nhanh chóng và tiện lợi. Chỉ với một thiết bị có kết nối internet, ta có thể trò chuyện với người thân, bạn bè ở xa; chia sẻ những khoảnh khắc đời thường; hay tiếp cận thông tin một cách tức thì. Không những vậy, mạng xã hội còn là một môi trường tuyệt vời để học hỏi, phát triển bản thân và khởi nghiệp. Nhiều bạn trẻ đã sử dụng TikTok hay YouTube để chia sẻ kiến thức, kỹ năng sống, thậm chí xây dựng thương hiệu cá nhân và phát triển sự nghiệp. Trong lĩnh vực giáo dục và truyền thông, mạng xã hội còn đóng vai trò là cầu nối quan trọng giữa nhà trường – giáo viên – học sinh, nhất là trong bối cảnh học trực tuyến và làm việc từ xa phát triển mạnh mẽ.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, mạng xã hội cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ và tác động tiêu cực. Không ít người rơi vào tình trạng “nghiện mạng xã hội”, dành quá nhiều thời gian lướt điện thoại mà bỏ bê học tập, công việc và các mối quan hệ thực tế. Việc tiếp xúc quá nhiều với thông tin không kiểm chứng, tin giả, nội dung độc hại khiến con người dễ bị hoang mang, tiêu cực, thậm chí bị dẫn dắt bởi các luồng dư luận sai lệch. Một số bạn trẻ chạy theo xu hướng sống ảo, đánh mất bản thân, hoặc sử dụng mạng xã hội như nơi để công kích, miệt thị người khác – điều đó làm méo mó giá trị văn hóa, đạo đức trong cộng đồng.

Chính vì vậy, để tận dụng hiệu quả mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại, mỗi người cần xây dựng ý thức sử dụng mạng xã hội một cách thông minh và có trách nhiệm. Hãy chọn lọc thông tin kỹ càng trước khi tin tưởng hoặc chia sẻ; học cách cân bằng giữa đời sống “ảo” và đời thực; và hơn hết, hãy dùng mạng xã hội như một công cụ để phát triển bản thân, truyền cảm hứng tích cực thay vì lan truyền sự tiêu cực, độc hại. Gia đình, nhà trường và xã hội cũng cần giáo dục kỹ năng sử dụng mạng xã hội cho thế hệ trẻ – để công nghệ phục vụ con người, chứ không chi phối hay điều khiển con người.

Tóm lại, mạng xã hội là một phát minh tuyệt vời của thời đại công nghệ, nhưng cũng là con dao hai lưỡi. Sự tỉnh táo, bản lĩnh và văn minh của mỗi người dùng sẽ quyết định xem mạng xã hội trở thành cơ hội phát triển hay mối nguy tiềm tàng trong cuộc sống hiện đại.

Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản trên.
➡ Thể thơ tự do.
Thơ không bị ràng buộc bởi số chữ, số câu, vần hay nhịp điệu cố định. Các dòng thơ ngắn gọn, cô đọng, mang tính biểu cảm cao.

Câu 2.
➡ Các tính từ miêu tả hạnh phúc trong bài thơ bao gồm:

• xanh
• thơm
• im lặng
• dịu dàng
• vô tư

Những tính từ này thể hiện sự nhẹ nhàng, bình dị và sâu lắng của hạnh phúc.

Câu 3.

Hạnh phúc
đôi khi như quả
thơm trong im lặng, dịu dàng

➡ Đoạn thơ gợi ra một hình ảnh rất mềm mại và đầy chất thơ: hạnh phúc giống như một trái quả chín thơm, không ồn ào, không phô trương.
“Thơm trong im lặng, dịu dàng” cho thấy hạnh phúc không cần thể hiện ra bên ngoài, mà tồn tại âm thầm, tinh tế trong những điều giản dị. Hạnh phúc không đến từ sự huyên náo, mà từ sự tĩnh lặng và cảm nhận sâu sắc.

Câu 4.

Hạnh phúc
đôi khi như sông
vô tư trôi về biển cả
Chẳng cần biết mình
đầy vơi

➡ Biện pháp tu từ so sánh ở đây (so sánh hạnh phúc với dòng sông) có tác dụng:

• Gợi hình: Hình ảnh con sông trôi nhẹ nhàng, không lo toan về việc mình đầy hay cạn thể hiện một trạng thái thanh thản.
• Gợi cảm: Truyền tải cảm xúc về một loại hạnh phúc ung dung, không tính toán, buông bỏ sự hơn thua.
• Gợi triết lý: Hạnh phúc thực sự đôi khi là sống một cách vô tư, tự nhiên, thuận theo dòng chảy của cuộc đời mà không quá bận tâm đến được – mất.
• Câu 5. Nhận xét quan niệm về hạnh phúc của tác giả được thể hiện trong đoạn trích:
• - Nêu được quan niệm về hạnh phúc của tác giả: hạnh phúc có thể đến từ cả niềm vui lẫn nỗi buồn, hạnh phúc đôi khi chỉ là những điều bình dị, hạnh phúc đến từ sự vô tư cho đi.
• - Nhận xét được quan niệm về hạnh phúc của tác giả: quan niệm đúng đắn, thể hiện suy nghĩ sâu sắc của tác giả về hạnh phúc.