Câu 1: Bài Làm

Trong văn bản “Chiếu cầu hiền tài”, nghệ thuật lập luận của Nguyễn Trãi được thể hiện rõ nét qua các luận điểm sắc bén, chứng cứ thuyết phục và cách lập luận chặt chẽ. Đầu tiên, ông khẳng định vai trò quan trọng của việc tiến cử hiền tài, dùng lý lẽ để chứng minh rằng “Được thịnh trị tất ở việc cử hiền, được hiền tài tất do sự tiến cử.” Đây là một lập luận rõ ràng và chắc chắn về vai trò quyết định của hiền tài trong sự nghiệp xây dựng đất nước. Tiếp theo, Nguyễn Trãi dẫn chứng những gương điển hình từ các triều đại Hán, Đường như Tiêu Hà, Nguy Vô Tri, Địch Nhân Kiệt, Tiêu Tung, qua đó làm rõ một thực tế: các vị vua cổ đại đã biết cử người tài để xây dựng đất nước hưng thịnh, từ đó tăng tính thuyết phục cho luận điểm của mình. Đồng thời, ông cũng sử dụng cách so sánh với những nhân vật cổ đại nổi tiếng để khơi dậy lòng tự hào và sự ngưỡng mộ trong lòng người đọc. Cuối cùng, Nguyễn Trãi đặt niềm tin vào các quan lại và quân tử, kêu gọi họ chủ động tiến cử những người tài năng, qua đó tạo ra một cuộc cách mạng trong cách thức xây dựng đất nước. Cách lập luận của Nguyễn Trãi vừa có tính thuyết phục, vừa có tính động viên cao, thể hiện tầm nhìn chiến lược của ông đối với sự phát triển đất nước

Câu 2:

Bài Làm

Hiện tượng “chảy máu chất xám” là một vấn đề đáng báo động tại Việt Nam trong những năm gần đây. Đây là hiện tượng khi các trí thức, nhân tài, đặc biệt là sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học, cao đẳng, đã chọn lựa ra nước ngoài để học tập, làm việc và cống hiến. Vấn đề này không chỉ là một mất mát đối với cá nhân những người ra đi, mà còn là một thiệt hại lớn đối với sự phát triển kinh tế, xã hội và khoa học công nghệ của đất nước.

Nguyên nhân của hiện tượng này có thể được chia thành nhiều yếu tố. Trước tiên là vì mức độ đãi ngộ đối với các trí thức trong nước còn thấp. Mặc dù có năng lực và trình độ học vấn cao, nhưng nhiều người không thể tìm được công việc phù hợp với khả năng của mình. Môi trường làm việc trong nước đôi khi chưa đáp ứng đủ những yêu cầu về sáng tạo, nghiên cứu và phát triển. Mặt khác, sự phát triển kinh tế, khoa học công nghệ ở nước ngoài hấp dẫn hơn, cùng với cơ hội thăng tiến rõ ràng khiến nhiều người quyết định ra đi.

Hiện tượng này không chỉ tạo ra sự mất mát về nguồn nhân lực, mà còn làm giảm sức mạnh của đất nước trong việc giải quyết các vấn đề nội tại, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao và nghiên cứu khoa học. Các công ty, tổ chức trong nước gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân tài, khiến cho sự phát triển của nền kinh tế gặp trở ngại.

Bên cạnh đó, “chảy máu chất xám” cũng là một dấu hiệu cho thấy sự thiếu hụt các cơ chế khuyến khích và đãi ngộ hợp lý đối với nhân tài trong nước. Chính phủ và các cơ quan chức năng cần phải có những chính sách hiệu quả hơn để giữ chân nhân tài, tạo ra một môi trường làm việc và nghiên cứu hấp dẫn hơn, có thể giữ được các trí thức ở lại và đóng góp cho sự phát triển của đất nước. Các chương trình tài trợ nghiên cứu, hỗ trợ khởi nghiệp, cũng như những chính sách thu hút đầu tư vào khoa học công nghệ cần được triển khai mạnh mẽ hơn.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, hiện tượng “chảy máu chất xám” không hoàn toàn mang tính tiêu cực. Một số người ra nước ngoài học tập và làm việc có thể tích lũy được nhiều kinh nghiệm, kỹ năng và kiến thức, rồi sau đó trở về đóng góp cho đất nước. Điều này sẽ giúp Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn khi có những người vừa học hỏi được kinh nghiệm quốc tế, vừa có tình yêu và trách nhiệm với quê hương.

Tóm lại, hiện tượng “chảy máu chất xám” đang đặt ra những thách thức lớn đối với Việt Nam, đòi hỏi sự chung tay của cả hệ thống chính trị, xã hội và các doanh nghiệp trong việc tạo ra môi trường học tập, làm việc và nghiên cứu thuận lợi, nhằm giữ chân và phát huy tối đa tài năng của các trí thức trong nước.

Câu 1 Phương thức biểu đạt chính trong bài là thuyết minh kết hợp với biểu cảm.

Câu 2 Chủ thể bài viết là Lê Lợi, vua của Đại Việt, thể hiện trong chiếu cầu hiền tài năm Kỷ Dậu (1429)

Câu 3 Mục đích chính của văn bản là kêu gọi các quan lại tiến cử người hiền tài giúp đỡ xây dựng đất nước. Những đường lối tiến cử hiền tài được đề cập bao gồm:

• Các quan từ tam phẩm trở lên phải tiến cử một người hiền tài, có thể ở triều đình hoặc thôn dã, có tài văn võ.

• Người tiến cử có tài sẽ được thưởng, người có tài đức vượt trội sẽ được trọng thưởng.

• Vua khuyến khích các quân tử tự tiến cử, không ngần ngại khi gặp khó khăn.

Câu 4: Dẫn chứng minh chứng cho luận điểm vua cần phải chọn người hiền tài là việc vua nhắc đến các quan nhà Hán, Đường như Tiêu Hà, Nguy Vô Tri, Địch Nhân Kiệt, Tiêu Tung đã biết tiến cử người tài để giúp đất nước thịnh trị. Cách nêu dẫn chứng của người viết khá hợp lý, sử dụng những ví dụ điển hình từ các triều đại cổ để làm rõ tầm quan trọng của việc tiến cử hiền tài.

Câu 5 (1.0 điểm): Phẩm chất của chủ thể bài viết thể hiện rõ qua việc lo lắng và tâm huyết trong việc tìm kiếm người tài để giúp ích cho đất nước. Vua Lê Lợi là người cầu tiến, trọng dụng hiền tài, khôn ngoan và hiểu rõ tầm quan trọng của việc lựa chọn người tài đức để giúp đất nước phát triển