Câu 1. Ngôi kể được sử dụng trong văn bản là ngôi thứ ba (người kể giấu mình, kể về nhân vật “Thứ”).

Câu 2. Văn bản thể hiện cuộc sống tù túng, bế tắc và đầy mâu thuẫn của người trí thức trước Cách mạng tháng Tám. Họ mang trong mình những hoài bão, lý tưởng cao đẹp nhưng lại bị hiện thực khắc nghiệt, nhất là cái đói và sự khốn khó về vật chất, bóp nghẹt và đẩy vào tình trạng sống mòn, vô nghĩa.

Câu 3. Câu cảm thán “Hỡi ôi!...” có tác dụng thể hiện cảm xúc đau xót, tiếc nuối và bất lực của nhân vật Thứ trước thực trạng người trí thức hi sinh vì lý tưởng cao đẹp nhưng vẫn không thể thoát khỏi nỗi ám ảnh cơm áo. Nó góp phần khắc sâu bi kịch tinh thần và khát vọng sống có ý nghĩa của nhân vật.

Câu 4. Nội dung chính của văn bản là: Bi kịch của người trí thức tiểu tư sản – có lý tưởng sống cao đẹp nhưng bị hiện thực nghèo đói và xã hội bất công làm cho mòn mỏi, bế tắc, sống trái với ước mơ và khát vọng.

Câu 5. Tác giả xây dựng nhân vật Thứ với nội tâm phức tạp, sống nội cảm, mang hoài bão lớn nhưng nhút nhát, yếu đuối và thiếu bản lĩnh, qua đó thể hiện chân thực bi kịch của một tầng lớp trí thức tiểu tư sản sống mòn mỏi trong xã hội cũ.

Câu 6.
Lý tưởng sống là ngọn đèn soi sáng cho hành trình của mỗi con người. Người sống có lý tưởng sẽ biết mình sống để làm gì, phấn đấu vì điều gì, từ đó vươn lên vượt qua nghịch cảnh. Lý tưởng giúp con người không chấp nhận một cuộc sống tầm thường, ích kỉ mà luôn hướng tới những điều tốt đẹp, có ích cho cộng đồng và xã hội. Sống có lý tưởng là sống không hoài phí cuộc đời mình.

Trong kho tàng tục ngữ Việt Nam, câu “Giấy rách phải giữ lấy lề” là một lời răn dạy sâu sắc về đạo đức, phẩm hạnh con người trong những lúc gian khó. Dù ngắn gọn, hình ảnh nhưng câu tục ngữ đã thể hiện rõ tinh thần trọng nghĩa, trọng nhân cách, đề cao phẩm chất con người trong mọi hoàn cảnh, đặc biệt là khi đối mặt với nghịch cảnh.Câu tục ngữ dùng hình ảnh ẩn dụ: “giấy” và “lề”. Giấy dù rách vẫn nên giữ đúng nếp, đúng khuôn, giống như con người dù nghèo khó, sa cơ lỡ vận vẫn phải giữ lấy phẩm giá, đạo đức, không được đánh mất nhân cách. “Giữ lấy lề” là giữ chuẩn mực, giữ đạo lý làm người. Câu tục ngữ không chỉ khuyên người ta sống có quy tắc, có đạo đức mà còn nhấn mạnh: phẩm giá của con người không được phép thay đổi hay buông bỏ dù trong bất kỳ hoàn cảnh khó khăn nào.Trong cuộc sống, ai rồi cũng sẽ có lúc gặp khó khăn: có thể là mất việc, nghèo đói, thất bại, bệnh tật hoặc gặp tai tiếng. Những lúc ấy, phẩm chất con người được thử thách rõ nhất. Có người vì hoàn cảnh mà thay đổi, sa ngã vào con đường tiêu cực như trộm cắp, lừa đảo, bỏ bê đạo đức. Nhưng cũng có không ít người vẫn kiên cường giữ vững nhân cách, sống ngay thẳng, chính trực, cho dù nghèo vẫn không khuất phục. Họ chính là hiện thân sinh động cho tinh thần của câu tục ngữ “Giấy rách phải giữ lấy lề”.Lòng tự trọng, ý chí vượt khó, và bản lĩnh đạo đức là những yếu tố giúp con người giữ được "lề" trong cuộc sống. Những người như thế luôn được xã hội tôn trọng, quý trọng, bởi họ sống bằng giá trị thật của bản thân chứ không bị hoàn cảnh làm cho tha hóa. Trong văn học Việt Nam, ta có thể thấy hình ảnh chị Dậu trong Tắt đèn của Ngô Tất Tố – dù rơi vào cảnh đói khổ, bị áp bức, chị vẫn giữ lấy nhân phẩm, yêu thương gia đình, không bán rẻ lương tâm mình. Ngoài đời thực, ta cũng từng chứng kiến những người lao động nghèo nhưng sống chan hòa, tử tế, luôn giúp đỡ người khác bằng tất cả những gì họ có.Câu tục ngữ không chỉ có ý nghĩa giáo dục cá nhân mà còn mang giá trị xã hội. Một xã hội phát triển bền vững không chỉ dựa vào vật chất mà còn cần những con người có đạo đức, biết giữ mình trong mọi hoàn cảnh. Nếu ai cũng biết giữ “lề” – tức là sống có chuẩn mực – thì xã hội sẽ ngày càng văn minh, tốt đẹp hơn.Tóm lại, “Giấy rách phải giữ lấy lề” là một lời khuyên sâu sắc về nhân cách và đạo đức con người. Nó nhắc nhở chúng ta rằng hoàn cảnh không thể biện minh cho sự suy đồi về đạo đức. Dù cuộc sống có đổi thay, khó khăn đến đâu, con người vẫn phải sống tử tế, biết giữ gìn phẩm giá, lòng tự trọng và đạo lý làm người. Đây chính là nền tảng cốt lõi để mỗi cá nhân trở nên đáng quý và để xã hội ngày một tiến bộ hơn.