Thế hệ trẻ những chủ nhân tương lai của đất nước đang sống trong một thời đại biến động với tốc độ chóng mặt của công nghệ, toàn cầu hóa và sự hội nhập sâu rộng. Điều này đặt ra những thách thức nhưng cũng mở ra những cơ hội chưa từng có tiền lệ đối với lí tưởng sống của họ. Vậy lí tưởng sống của thế hệ trẻ trong cuộc sống hôm nay như thế nào? Liệu nó có phù hợp với bối cảnh phát triển của đất nước hay đang đứng trước những ngã rẽ cần được định hình lại Một thực tế không thể phủ nhận là lí tưởng sống của thế hệ trẻ hiện nay đang chịu tác động mạnh mẽ từ môi trường sống năng động, hiện đại. Nhiều bạn trẻ hướng đến một cuộc sống sung túc, thoải mái về vật chất, coi trọng sự nghiệp cá nhân, khát khao đạt được thành công nhanh chóng và ổn định về kinh tế. Họ không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, kỹ năng để cạnh tranh trong thị trường lao động toàn cầu, tích cực tham gia các hoạt động ngoại khóa, tìm kiếm cơ hội phát triển bản thân. Đây là một xu hướng tích cực, thể hiện sự năng động, cầu tiến và khát vọng vươn lên của giới trẻ. Họ không chỉ đặt mục tiêu cho riêng mình mà còn hướng đến đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội. Việc tham gia các hoạt động thiện nguyện, tình nguyện ngày càng phổ biến, cho thấy sự quan tâm đến cộng đồng và trách nhiệm xã hội đang dần được khẳng định. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, lí tưởng sống của một bộ phận giới trẻ cũng đặt ra những băn khoăn. Sự ảnh hưởng của mạng xã hội, văn hóa tiêu dùng, thậm chí là những giá trị lệch lạc, dễ dẫn đến việc chạy theo những giá trị vật chất một cách thái quá, coi trọng hình thức hơn nội dung, dễ sa vào lối sống hưởng thụ, thiếu định hướng, thiếu mục tiêu rõ ràng. Áp lực cạnh tranh khốc liệt, sự bấp bênh của cuộc sống cũng có thể khiến một số bạn trẻ chán nản, bi quan, thiếu niềm tin vào tương lai. Sự thiếu hụt về giáo dục đạo đức, lối sống, sự định hướng chưa rõ ràng từ phía gia đình và xã hội cũng góp phần làm méo mó lí tưởng sống của một số bạn trẻ. Để lí tưởng sống của thế hệ trẻ ngày càng hoàn thiện, cần có sự chung tay của nhiều phía. Gia đình cần là điểm tựa vững chắc về tinh thần, giáo dục con em những giá trị đạo đức tốt đẹp, định hướng cho con em về mục tiêu sống đúng đắn. Nhà trường cần đổi mới phương pháp giáo dục, không chỉ trang bị kiến thức mà còn rèn luyện phẩm chất, năng lực sống, khuyến khích sự sáng tạo, kết nối với cộng đồng. Xã hội cần tạo ra môi trường sống lành mạnh, công bằng, tạo điều kiện cho giới trẻ phát triển năng lực và khát vọng cống hiến. Việc tuyên truyền, giáo dục về lối sống tích cực, lành mạnh thông qua các phương tiện truyền thông cũng đóng vai trò quan trọng. Tóm lại, lí tưởng sống của thế hệ trẻ trong thời đại hôm nay là sự kết hợp giữa khát vọng phát triển bản thân và trách nhiệm với cộng đồng. Tuy nhiên, để lí tưởng sống ấy thực sự trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển của đất nước, cần có sự định hướng, giáo dục và hỗ trợ kịp thời từ gia đình, nhà trường và xã hội. Chỉ khi đó, thế hệ trẻ mới có thể vững vàng bước vào tương lai, đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Từ Hải trong “Trai anh hùng, gái thuyền quyên” hiện lên là một hình tượng anh hùng hào kiệt với khí phách hiên ngang, tài năng xuất chúng. Nguyễn Du sử dụng bút pháp lãng mạn, cường điệu để khắc họa vẻ đẹp phi thường của nhân vật: “râu hùm, hàm én, mày ngài”, “vai năm tấc rộng, thân mười thước cao”, “đội trời, đạp đất ở đời”. Hình ảnh “gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo” không chỉ miêu tả tài năng quân sự mà còn thể hiện chí lớn, khát vọng chinh phục thiên hạ. Sự tự tin, quyết đoán của Từ Hải được thể hiện qua lời nói và hành động dứt khoát, nhưng đằng sau vẻ bề ngoài mạnh mẽ ấy là tấm lòng chân thành, trọng tình nghĩa, “tâm phúc tương cờ”, “muôn chung nghìn tứ, cũng là có nhau”. Tình yêu của Từ Hải và Kiều không phải là mối tình chóng vánh mà là sự kết hợp giữa hai tâm hồn đồng điệu, cùng chí hướng. Qua nhân vật Từ Hải, Nguyễn Du ca ngợi vẻ đẹp của người anh hùng, khát vọng tự do và khát khao hạnh phúc trọn vẹn.

Sự sáng tạo lớn nhất của Nguyễn Du so với Thanh Tâm Tài Nhân trong việc miêu tả Từ Hải nằm ở bút pháp nghệ thuật và sự tập trung vào hình tượng. Thanh Tâm Tài Nhân miêu tả Từ Hải khá tĩnh, tập trung vào việc kể lại tiểu sử, lai lịch, và đặc điểm tính cách của nhân vật một cách trực tiếp: "hảo hán... tính khoáng đạt, rộng rãi... tinh cả lục thao tam lược... trước cũng theo nghề nghiên bút... sau mới xoay ra thương mại...". Miêu tả này mang tính giải thích, gần với lối kể chuyện thông thường. Nguyễn Du, ngược lại, sử dụng bút pháp lãng mạn, cường điệu, và giàu hình ảnh hơn nhiều. Ông không miêu tả Từ Hải bằng những lời kể trực tiếp mà sử dụng các hình ảnh giàu sức gợi, các điển cố, điển tích để làm nổi bật khí phách, tài năng và tầm vóc của nhân vật. Ví dụ: "râu hùm, hàm én, mày ngài", "vai năm tấc rộng, thân mười thước cao", "đội trời, đạp đất ở đời", "gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo". Những hình ảnh này không chỉ miêu tả ngoại hình và sức mạnh của Từ Hải mà còn thể hiện khí thế anh hùng, sự phi thường của nhân vật. Thêm vào đó, việc sử dụng điển tích "gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo" đưa nhân vật lên tầm vóc sử thi, vượt xa khỏi một "hảo hán" bình thường. Cuộc gặp gỡ giữa Từ Hải và Kiều cũng được miêu tả một cách tinh tế, làm nổi bật sự đồng điệu giữa hai tâm hồn, tạo nên sự hấp dẫn và lôi cuốn hơn nhiều so với cách miêu tả đơn giản "thoạt mới nhìn nhau, đôi bên đã có phần thiện cảm" của Thanh Tâm Tài Nhân.

Nhân vật Từ Hải được khắc họa chủ yếu bằng bút pháp tả thực kết hợp với bút pháp lãng mạn, cường điệu.

Bút pháp tả thực: Nguyễn Du sử dụng nhiều chi tiết cụ thể để miêu tả ngoại hình, tính cách, hành động của Từ Hải. Ví dụ: "râu hùm, hàm én, mày ngài", "vai năm tấc rộng, thân mười thước cao" tả ngoại hình; "côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài" tả tài năng võ nghệ và mưu lược; "giang hồ quen thú vẫy vùng" tả cuộc sống phiêu bạt; lời nói, hành động của Từ Hải trong cuộc gặp gỡ với Kiều cũng được miêu tả chân thực, thể hiện sự tự tin, mạnh mẽ, và tình cảm chân thành.

Bút pháp lãng mạn, cường điệu: Bên cạnh tả thực, Nguyễn Du còn sử dụng nhiều hình ảnh phóng đại, cường điệu để tô đậm vẻ anh hùng của Từ Hải. "Đội trời, đạp đất ở đời" thể hiện khí phách ngang tàng, "gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo" (ám chỉ đến Hoàng Sào) là hình ảnh tượng trưng cho sức mạnh và tầm vóc phi thường. Việc sử dụng điển cố, điển tích (như "mắt xanh", "Tấn Dương", "sánh phượng, cưỡi rồng") cũng góp phần tạo nên vẻ đẹp lãng mạn, huyền thoại cho nhân vật.

Tác dụng của bút pháp: Sự kết hợp giữa bút pháp tả thực và lãng mạn, cường điệu đã giúp Nguyễn Du tạo nên một hình ảnh Từ Hải vừa chân thực, sinh động, vừa hào hùng, lẫng lẫy. Bút pháp tả thực giúp người đọc hình dung rõ nét về nhân vật, tạo cảm giác gần gũi; trong khi bút pháp lãng mạn, cường điệu lại làm nổi bật khí phách, tài năng, và tầm vóc anh hùng của Từ Hải, góp phần nâng tầm nhân vật lên một đẳng cấp khác, trở thành biểu tượng của người anh hùng trong văn học Việt Nam. Sự kết hợp này không chỉ tạo nên một nhân vật sinh động mà còn thể hiện quan điểm ngưỡng mộ, trân trọng của Nguyễn Du dành cho Từ Hải. Nhân vật không chỉ là một anh hùng về võ công mà còn là một con người hoàn chỉnh với khát vọng lớn lao, tình cảm chân thành, góp phần làm nên vẻ đẹp của câu chuyện tình yêu giữa Từ Hải và Thúy Kiều.

Nguyễn Du sử dụng nhiều từ ngữ và hình ảnh để miêu tả Từ Hải, tạo nên một bức chân dung anh hùng hào kiệt: Về ngoại hình:"râu hùm, hàm én, mày ngài", "vai năm tấc rộng, thân mười thước cao". Đây là những hình ảnh cường điệu, phóng đại, thể hiện khí thế oai hùng, khác thường của Từ Hải. Về võ công: "côn quyền hơn sức", khẳng định sức mạnh phi thường trong võ nghệ. Về mưu lược:"lược thao gồm tài", cho thấy tài năng quân sự, khả năng lãnh đạo xuất chúng. Về chí khí: "đội trời, đạp đất ở đời", "giang hồ quen thú vẫy vùng", "gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo". Những hình ảnh này thể hiện khí phách anh hùng, hoài bão lớn lao, dám đương đầu với thử thách. Việc nhắc đến Hoàng Sào một nhân vật lịch sử nổi tiếng càng làm tăng thêm uy lực và tầm vóc của Từ Hải. Về tính cách: Từ Hải được miêu tả là người thẳng thắn, dứt khoát ("một lời đã biết đến ta"). Ông cũng là người trọng tình nghĩa, chân thành ("tâm phúc tương cờ"). Nhận xét về thái độ của tác giả: Nguyễn Du miêu tả Từ Hải với thái độ ngưỡng mộ, trân trọng. Ngôn từ được sử dụng giàu sức gợi, hình ảnh được lựa chọn công phu, tất cả đều tô đậm vẻ đẹp hào hùng, khí phách anh tài của nhân vật. Việc sử dụng điển tích "gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo" hay liên hệ đến sự nghiệp của Đường Cao Tổ (qua điển tích "Tấn Dương") càng khẳng định sự trân trọng, thậm chí là ngợi ca của tác giả đối với nhân vật này. Từ Hải không chỉ là một người anh hùng về võ công, mà còn là người có tầm nhìn chiến lược, có chí hướng lớn lao, và hơn hết là một người đàn ông trọng tình nghĩa. Điều này thể hiện rõ qua sự trân trọng mà Nguyễn Du dành cho mối tình giữa Từ Hải và Thúy Kiều.

Gương đàn nửa gánh, non sông một trèo

Mắt xanh

Tấn Dương

Thuyền quyên

Sách phượng, cưỡi rồng

Biên đình

Râu hùm, hàm én, mày ngài

Tâm phúc dương cờ

Trần ai

Ý hợp, tâm đầu

Văn bản kể về cuộc gặp gỡ và tình yêu giữa Thúy Kiều và Từ Hải.