Nhân vật Từ Hải trong Truyện Kiều được khắc họa bằng bút pháp tượng trưng và lý tưởng hóa. Các hình ảnh như “râu hùm, hàm én, mày ngài” và “vai năm tấc rộng, thân mười thước cao” tượng trưng cho sự mạnh mẽ, uy nghi của Từ Hải, làm nổi bật hình ảnh một anh hùng lý tưởng. Câu “gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo” lý tưởng hóa tài năng và chí khí phi thường của ông. Tác dụng của bút pháp này là khẳng định phẩm chất anh hùng, tạo dựng không khí huyền thoại cho nhân vật và làm nổi bật khát vọng tự do, khát vọng thay đổi số phận trong tác phẩm. Bút pháp này giúp nhân vật Từ Hải trở thành hình mẫu lý tưởng, vừa mạnh mẽ vừa đầy lý tưởng.

1. Những từ ngữ, hình ảnh Nguyễn Du sử dụng để chỉ và miêu tả nhân vật Từ Hải: Ngoại hình, phong thái: “Râu hùm, hàm én, mày ngài” “Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao” “Đường đường một đấng anh hào” Tài năng, bản lĩnh: “Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài” “Đội trời đạp đất ở đời” “Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo” Tấm lòng và chí hướng: “Giang hồ quen thú vẫy vùng” “Tâm phúc tương cờ” “Một lời đã biết đến ta, muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau” --- 2. Nhận xét về thái độ của tác giả đối với nhân vật Từ Hải: Nguyễn Du thể hiện sự ngưỡng mộ, trân trọng và lý tưởng hóa nhân vật Từ Hải. Qua hình ảnh oai phong, tài năng vượt trội và tính cách hào sảng, nhân vật Từ Hải hiện lên như một người anh hùng lý tưởng – biểu tượng cho ước mơ về người đàn ông mạnh mẽ, nghĩa khí, biết yêu thương và trân trọng phụ nữ, đặc biệt là biết đồng cảm với nỗi bất hạnh của Thúy Kiều.

    Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo: Gợi nhắc đến Hoàng Sào, một lãnh tụ khởi nghĩa đời Đường. Tấn Dương được thấy mây rồng có phen: Gợi việc Đường Cao Tổ khởi binh ở Tấn Dương, dựng nên đế nghiệp. Mắt xanh chẳng để ai vào: Liên quan đến Nguyên Tịch đời Tấn, người trọng ai thì nhìn bằng mắt xanh. Sánh phượng, cưỡi rồng: Nhắc đến chuyện Kính Trọng và Hoàng Hiến – hai người lấy được con gái danh gia vọng tộc, thể hiện duyên đẹp, xứng đôi.

     Văn bản kể về cuộc gặp gỡ và nên duyên của Thúy Kiều với Từ Hải. Trong một lần ghé chơi, Từ Hải – người anh hùng có khí chất mạnh mẽ, tài năng kiệt xuất – nghe danh Kiều nên đến gặp nàng. Hai người nhanh chóng thấu hiểu, tâm đầu ý hợp, từ đó nguyện gắn bó bên nhau, nên duyên vợ chồng trong hoàn cảnh không cần đến sự mai mối thông thường

       Trong cuộc sống, góp ý và nhận xét là một phần không thể thiếu để con người hoàn thiện bản thân, phát triển kỹ năng và trưởng thành hơn trong cách hành xử. Tuy nhiên, việc góp ý như thế nào cho đúng, phù hợp hoàn cảnh và tâm lý người khác lại là điều không phải ai cũng làm được. Đặc biệt, việc góp ý, nhận xét người khác trước đám đông là một hành vi nhạy cảm, cần được cân nhắc kỹ lưỡng bởi nó có thể mang lại hiệu quả tích cực nhưng cũng dễ gây tổn thương, xúc phạm và làm tổn hại danh dự người được nhận xét. Góp ý là một hành động giúp người khác nhận ra điểm mạnh, điểm yếu của mình để cải thiện. Nhưng khi đặt nó trong bối cảnh trước tập thể đông người, lời nhận xét – dù đúng – cũng có thể trở thành “con dao hai lưỡi”. Trước hết, cần nhìn nhận rằng việc góp ý công khai có thể khiến người được góp ý cảm thấy bị xúc phạm, xấu hổ hoặc bị phơi bày thiếu sót một cách không cần thiết. Điều này đặc biệt đúng khi nội dung nhận xét liên quan đến những khuyết điểm về hình thức, tính cách, hay năng lực – những điều rất nhạy cảm và dễ gây tổn thương. Lời góp ý lúc ấy, thay vì mang tính xây dựng, lại trở thành sự chỉ trích, làm giảm giá trị của người khác trong mắt tập thể. Hơn thế, khi góp ý trước đám đông, người nói dễ rơi vào trạng thái thể hiện quyền lực hoặc cái tôi cá nhân, quên đi sự tôn trọng cần thiết đối với người khác. Một lời nói thiếu tế nhị, dù vô tình hay cố ý, cũng có thể khiến người nghe mang vết thương tâm lý khó lành, mất đi sự tự tin, thậm chí mất cả động lực phấn đấu. Câu chuyện trong truyện ngắn Ai biểu xấu của Nguyễn Ngọc Tư là một ví dụ rõ ràng. Một thí sinh bị nhận xét thẳng thừng về ngoại hình ngay giữa ánh đèn sân khấu và hàng ngàn khán giả – đó không còn là góp ý chuyên môn, mà là hành vi xúc phạm. Nỗi đau của người bị nhận xét không chỉ nằm ở nội dung lời nói, mà còn ở hoàn cảnh bị phơi bày, bị tổn thương công khai. Tuy nhiên, không phải lúc nào việc góp ý trước đám đông cũng là tiêu cực. Trong một số trường hợp, đặc biệt là trong môi trường giáo dục hay làm việc nhóm, việc góp ý chung có thể giúp mọi người cùng rút kinh nghiệm, tránh lặp lại sai sót. Nhưng điều quan trọng là cách thức góp ý: người góp ý cần có thái độ khách quan, sử dụng ngôn ngữ lịch sự, tế nhị và mang tính xây dựng. Đồng thời, cần cân nhắc mức độ riêng tư của nội dung góp ý – có thể chọn hình thức góp ý riêng nếu điều đó giúp người nghe tiếp nhận dễ dàng hơn. Tóm lại, góp ý và nhận xét là một kỹ năng cần thiết trong giao tiếp, nhưng cách thể hiện lại cần sự tinh tế, nhân văn. Trước đám đông, lời nói không chỉ truyền tải nội dung mà còn thể hiện nhân cách, sự tôn trọng và sự thấu cảm của người nói đối với người khác. Hãy góp ý để người khác tốt lên, chứ không phải để họ cảm thấy nhỏ bé, tủi thân. Bởi “lời nói chẳng mất tiền mua”, nhưng một lời không khéo có thể “giết chết” một niềm tin.

Truyện ngắn Ai biểu xấu của Nguyễn Ngọc Tư là một tác phẩm giàu tính nhân văn, thể hiện sâu sắc những bất công trong cách nhìn nhận và đánh giá con người của xã hội hiện đại. Về nội dung, truyện phản ánh hiện thực phũ phàng khi ngoại hình – yếu tố bề ngoài – lại trở thành rào cản lớn ngăn con người chạm tới ước mơ, bất chấp tài năng và đam mê. Qua lời nhận xét tàn nhẫn của vị giám khảo, người đọc cảm nhận rõ sự tổn thương sâu sắc mà những con người “không hợp chuẩn” phải gánh chịu. Đồng thời, tác phẩm cũng là lời cảnh tỉnh về sự vô tâm, thiếu tế nhị trong lời nói – thứ có thể trở thành “nhát dao” vô hình làm tổn thương người khác. Về hình thức, tác phẩm được thể hiện qua lối viết giản dị, mộc mạc mà sâu sắc – đặc trưng phong cách Nguyễn Ngọc Tư. Giọng văn châm biếm nhẹ nhàng nhưng thấm thía, kết hợp với cách kể chuyện linh hoạt giữa tự sự và trữ tình, khiến truyện vừa gần gũi, vừa day dứt. Ai biểu xấu không chỉ là câu chuyện về một cuộc thi, mà là tiếng nói cảm thông cho những phận người nhỏ bé, đang vật lộn giữa định kiến và khát vọng sống thật với chính mình.

Tác phẩm “Ai biểu xấu” của Nguyễn Ngọc Tư không chỉ là một câu chuyện ngắn đầy cảm xúc, mà còn gửi gắm nhiều thông điệp sâu sắc về con người và xã hội. Dưới đây là một số thông điệp nổi bật: 1. Ngoại hình không quyết định giá trị con người – Tác phẩm phê phán sự thiên lệch và bất công khi đánh giá con người dựa trên vẻ bề ngoài, đặc biệt trong một cuộc thi âm nhạc, nơi đáng lẽ giọng hát và cảm xúc mới là yếu tố then chốt. 2. Sự tổn thương từ những lời nói thiếu tế nhị – Lời nhận xét của vị giám khảo tuy có vẻ vô tư nhưng lại tàn nhẫn, khiến thí sinh “chết đứng trên sân khấu”. Từ đó, tác phẩm nhấn mạnh rằng: nói ra sự thật không đúng lúc, không đúng cách, có thể trở thành vết thương sâu sắc với người khác. 3. Khát khao được công nhận, được sống với ước mơ là chính đáng – Những thí sinh mang trong mình giấc mơ, niềm đam mê ca hát, đã nỗ lực và vượt qua nhiều vòng thi. Nhưng chỉ vì vẻ ngoài, giấc mơ ấy bị dập tắt – điều này thể hiện sự bất công và đau đớn trong việc theo đuổi ước mơ giữa một xã hội trọng hình thức. 4. Kêu gọi sự cảm thông, tử tế trong cách nhìn nhận và đánh giá con người – Tác phẩm lên tiếng về sự cần thiết của lòng nhân hậu, sự tinh tế trong giao tiếp, và cách mà con người nên đối xử với nhau – bằng sự tôn trọng và thấu hiểu. 5. Phê phán chuẩn mực cái đẹp phiến diện – Tác phẩm đặt ra câu hỏi: “Đẹp là gì? Ai định nghĩa được đẹp?”, từ đó chỉ ra rằng mỗi người có một cái nhìn khác nhau về cái đẹp và không nên áp đặt những khuôn mẫu lên người khác. => Tóm lại, “Ai biểu xấu” là lời nhắc nhở đầy nhân văn về sự tử tế trong lời nói, cái nhìn công bằng trong đánh giá con người và sự cảm thông với những người kém may mắn về ngoại hình nhưng giàu ước mơ và nghị lực.

Đoạn văn: “Cảm giác và nói ra cảm giác là hai chuyện khác nhau, một cái là của riêng mình và cái kia tác động đến người khác. Ai cũng nghĩ như vị giám khảo kia, nhưng không phải ai cũng thiếu tế nhị, thừa tàn nhẫn để thể hiện nó bằng lời, công khai giữa đám đông.” đã thể hiện một quan điểm rất sâu sắc về cách con người nên kiểm soát lời nói và ứng xử trong xã hội. Theo em, đoạn văn cho thấy rõ ràng rằng không phải điều gì nghĩ trong đầu cũng nên nói ra, đặc biệt là những suy nghĩ có thể gây tổn thương cho người khác. Cảm xúc là chuyện cá nhân, nhưng lời nói là hành động có sức tác động mạnh mẽ. Chúng ta có thể không thích ai đó, thấy họ không đủ đẹp, không đủ tài năng, nhưng nếu đem điều đó ra nói giữa chốn đông người, lời nói ấy không chỉ làm tổn thương lòng tự trọng của người khác mà còn thể hiện sự thiếu lòng nhân ái của chính mình. Người giám khảo trong truyện đã đánh mất đi sự tinh tế, biến một lời nhận xét trở thành lưỡi dao lạnh lùng, làm tan vỡ khát vọng và khiến thí sinh cảm thấy nhục nhã, đau đớn. Qua đó, em nhận thấy rằng sự chân thật không đồng nghĩa với việc thẳng thắn một cách vô tâm. Biết nghĩ cho cảm xúc của người khác chính là biểu hiện của sự văn minh và nhân hậu. Từ đoạn văn này, em rút ra bài học rằng: Lời nói là vũ khí hai lưỡi, có thể nâng đỡ nhưng cũng có thể giết chết hy vọng của người khác. Vì vậy, trước khi nói, ta cần đặt mình vào vị trí người nghe để biết điều gì nên nói, điều gì nên giữ lại cho riêng mình.

   Các thí sinh trong cuộc thi đã gặp phải tình huống khó xử:
Họ bị đánh giá, phê bình một cách thẳng thừng, công khai và thiếu tế nhị về ngoại hình, thay vì được tập trung nhận xét về tài năng, giọng hát. Trong đó, có thí sinh bị chê “ngoại hình hạn chế” giữa sân khấu rực sáng, trước đông đảo khán giả và người xem truyền hình trực tiếp. Đây là một sự tổn thương lớn về tinh thần, danh dự và ước mơ.

Trước tình huống ấy, cảm nhận và cách ứng xử của họ:

• Cảm nhận:
  Họ cảm thấy sững sờ, đau đớn, tủi nhục và tuyệt vọng. Những lời chê bai thô bạo không chỉ xúc phạm bản thân mà còn khiến họ cảm thấy oán trách số phận, mất tự tin, và thậm chí hổ thẹn với cả hình hài của chính mình.
• Cách ứng xử:
  Dù bị xúc phạm, thí sinh vẫn phải gượng gạo cười, cảm ơn và rời sân khấu trong đau đớn – một cách ứng xử lịch thiệp nhưng đầy bất lực. Bên trong họ là sự tan vỡ của niềm tin, giấc mơ  

Nhan đề “Ai biểu xấu?!” gợi cho em nhiều cảm nhận và suy nghĩ sâu sắc: Trước hết, câu hỏi mang tính mỉa mai, chua chát, thể hiện nỗi xót xa và bất công mà những người “không đẹp” phải chịu đựng trong xã hội quá coi trọng vẻ bề ngoài. Câu hỏi tưởng như đơn giản nhưng lại chất chứa sự phẫn uất, cay đắng: ai muốn mình xấu? Có ai tự chọn ngoại hình cho mình không? Nhan đề còn gợi lên sự bất lực và đau đớn của nhân vật khi bị đánh giá không phải bằng tài năng hay phẩm chất, mà bằng ngoại hình. Nó khiến em suy nghĩ về thái độ thiếu nhân văn của xã hội hiện đại, khi giá trị con người bị lệch lạc bởi chuẩn “đẹp” đầy định kiến. Cuối cùng, nhan đề “Ai biểu xấu?!” cũng như một lời chất vấn ngược lại xã hội: Tại sao lại lấy cái “xấu” làm lý do để loại bỏ ước mơ, khả năng và nhân phẩm của một con người? ==> Một nhan đề ngắn, đơn giản nhưng sâu cay, thể hiện thông điệp nhân văn mạnh mẽ của tác giả Nguyễn Ngọc Tư.