5-6: Văn bản “Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa” giới thiệu sự đa dạng và độc đáo trong cách di chuyển, vận chuyển hàng hóa của đồng bào miền núi. Do địa hình hiểm trở, họ sáng tạo ra nhiều phương tiện đơn giản nhưng hiệu quả như gùi, quang gánh, xe trâu, xe ngựa… Khi cần vượt sông suối, người ta dùng mảng, bè tre, thuyền độc mộc. Những phương tiện này gắn liền với cuộc sống lao động, phản ánh sự thích ứng linh hoạt của con người với thiên nhiên. Chúng không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt mà còn mang nét đặc trưng văn hóa vùng cao Việt Nam.

10-12: Bài “Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa” giới thiệu sự phong phú trong cách vận chuyển của đồng bào vùng cao. Do địa hình chủ yếu là núi rừng hiểm trở, người dân sáng tạo ra nhiều phương tiện thô sơ, phù hợp với điều kiện sống. Thông dụng nhất là gùi, quang gánh để mang vác nông sản, củi, lương thực trên đường dốc núi. Bên cạnh đó, họ còn dùng xe trâu, xe ngựa để chở hàng nặng trên những con đường đất bằng phẳng hơn. Khi cần vượt sông suối, đồng bào chế tạo mảng, bè tre hay thuyền độc mộc để đi lại và vận chuyển. Mỗi loại phương tiện đều thể hiện sự khéo léo, trí sáng tạo và kinh nghiệm lâu đời của con người trong việc thích nghi với tự nhiên. Những phương tiện ấy không chỉ phục vụ đời sống thường nhật mà còn phản ánh nét văn hóa, tập quán lao động của các dân tộc thiểu số. Chúng góp phần tạo nên bản sắc riêng của cộng đồng miền núi Việt Nam trong quá khứ.

5-6: Bài “Ghe xuồng Nam Bộ” miêu tả hình ảnh quen thuộc của phương tiện đi lại gắn liền với đời sống sông nước miền Nam. Ghe, xuồng có nhiều loại khác nhau, từ nhỏ bé, đơn sơ đến to lớn, chắc chắn, phục vụ nhiều mục đích: chở hàng, đánh cá, đi lại, giao thương. Chúng gắn bó mật thiết với cư dân vùng sông nước, phản ánh nét độc đáo của văn hoá Nam Bộ. Trên ghe xuồng, con người vừa lao động, sinh hoạt vừa gửi gắm tâm hồn và phong tục. Vì vậy, ghe xuồng không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn là biểu tượng đặc trưng của miền sông nước Nam Bộ.

10-12: Bài “Ghe xuồng Nam Bộ” miêu tả nét đặc sắc của phương tiện đi lại gắn bó lâu đời với cuộc sống con người ở vùng sông nước Nam Bộ. Ở nơi kênh rạch chằng chịt, ghe xuồng trở thành phương tiện không thể thiếu, phục vụ từ đi lại, chuyên chở hàng hóa đến đánh bắt cá tôm. Có nhiều loại ghe, xuồng với hình dáng và kích thước khác nhau: xuồng ba lá, ghe bầu, ghe tam bản… Mỗi loại lại thích hợp với một công việc, địa hình và nhu cầu riêng. Ghe xuồng không chỉ là phương tiện mưu sinh mà còn chứa đựng tình cảm, phong tục và nét văn hóa của người dân Nam Bộ. Trên ghe, người ta có thể buôn bán, trò chuyện, ca hát, tạo nên một đời sống phong phú và gần gũi. Ghe xuồng còn góp phần hình thành nên những nét sinh hoạt độc đáo như chợ nổi – biểu tượng đặc trưng của miền sông nước. Qua bao thế hệ, ghe xuồng đã trở thành hình ảnh thân quen, gắn liền với ký ức, tâm hồn và bản sắc văn hóa Nam Bộ.