Bài thơ "Chân quê" của Nguyễn Bính thể hiện nỗi tiếc nuối và trăn trở của một người con trai trước sự đổi thay trong cách ăn mặc, lối sống của người con gái quê khi tiếp xúc với đô thị.

*Thông điệp chính:

-Bài thơ gửi gắm nỗi lòng yêu mến vẻ đẹp mộc mạc, giản dị, thuần khiết của người con gái quê và mong muốn gìn giữ những giá trị truyền thống giữa sự thay đổi của xã hội hiện đại.

Gìn giữ và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống hiện đại Trong dòng chảy không ngừng của thời đại, con người ngày càng tiến gần hơn đến sự hiện đại hóa, toàn cầu hóa. Tuy nhiên, song song với sự phát triển ấy, một câu hỏi lớn được đặt ra: Làm thế nào để gìn giữ và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống – những cội nguồn tinh thần quý giá đã làm nên bản sắc của một dân tộc? Đây không chỉ là vấn đề mang tính thời sự mà còn là một trách nhiệm thiêng liêng của mỗi cá nhân trong xã hội hôm nay. Văn hóa truyền thống là toàn bộ những giá trị tinh thần được hình thành và hun đúc qua hàng ngàn năm lịch sử, bao gồm: phong tục, tập quán, lễ hội, trang phục, tiếng nói, chữ viết, tín ngưỡng, nghệ thuật dân gian,… Những giá trị ấy không chỉ phản ánh đời sống vật chất và tinh thần của cha ông, mà còn là "chất keo" gắn kết cộng đồng, tạo nên bản sắc riêng biệt của mỗi dân tộc. Chúng ta không thể tồn tại như một quốc gia độc lập nếu đánh mất bản sắc văn hóa của chính mình. Tuy nhiên, trong đời sống hiện đại hôm nay, khi lối sống phương Tây du nhập mạnh mẽ, không ít người – đặc biệt là giới trẻ – dần xa rời hoặc thờ ơ với văn hóa truyền thống. Lễ hội bị thương mại hóa, trang phục truyền thống bị thay thế bởi những xu hướng thời trang ngoại lai, tiếng mẹ đẻ bị pha trộn, méo mó bởi các ngôn ngữ mạng. Đó là biểu hiện của sự đứt gãy văn hóa và là hồi chuông cảnh tỉnh về nguy cơ mai một giá trị dân tộc. Việc gìn giữ và bảo vệ văn hóa truyền thống không đồng nghĩa với việc khước từ cái mới hay đóng cửa với thế giới. Ngược lại, chúng ta cần tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa nhân loại để làm giàu thêm bản sắc văn hóa dân tộc. Hãy mặc áo dài trong dịp lễ, hãy đến chùa đầu năm, hãy dạy con trẻ những câu ca dao, tục ngữ… Đó là cách sống hiện đại nhưng vẫn giữ hồn dân tộc. Các chương trình giáo dục, truyền thông, nghệ thuật cũng cần chú trọng đưa văn hóa truyền thống vào học đường và đời sống hàng ngày, giúp thế hệ trẻ nhận thức được giá trị và tự hào về bản sắc của mình. Mỗi người Việt Nam hôm nay, dù ở trong nước hay ngoài nước, đều là một “người giữ lửa” cho văn hóa truyền thống. Việc giữ gìn giá trị văn hóa không chỉ là gìn giữ ký ức cha ông mà còn là tạo nền tảng tinh thần vững chắc cho tương lai. Trong thế giới hiện đại đầy biến động, sự phát triển bền vững không thể tách rời khỏi cội nguồn văn hóa. Gìn giữ và bảo vệ những giá trị truyền thống chính là giữ lấy linh hồn của dân tộc – điều làm nên bản lĩnh và sức sống trường tồn của đất nước Việt Nam.

Gìn giữ và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống hiện đại .

Trong dòng chảy không ngừng của thời đại, con người ngày càng tiến gần hơn đến sự hiện đại hóa, toàn cầu hóa. Tuy nhiên, song song với sự phát triển ấy, một câu hỏi lớn được đặt ra: Làm thế nào để gìn giữ và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống – những cội nguồn tinh thần quý giá đã làm nên bản sắc của một dân tộc? Đây không chỉ là vấn đề mang tính thời sự mà còn là một trách nhiệm thiêng liêng của mỗi cá nhân trong xã hội hôm nay.

Văn hóa truyền thống là toàn bộ những giá trị tinh thần được hình thành và hun đúc qua hàng ngàn năm lịch sử, bao gồm: phong tục, tập quán, lễ hội, trang phục, tiếng nói, chữ viết, tín ngưỡng, nghệ thuật dân gian,… Những giá trị ấy không chỉ phản ánh đời sống vật chất và tinh thần của cha ông, mà còn là "chất keo" gắn kết cộng đồng, tạo nên bản sắc riêng biệt của mỗi dân tộc. Chúng ta không thể tồn tại như một quốc gia độc lập nếu đánh mất bản sắc văn hóa của chính mình.

Tuy nhiên, trong đời sống hiện đại hôm nay, khi lối sống phương Tây du nhập mạnh mẽ, không ít người – đặc biệt là giới trẻ – dần xa rời hoặc thờ ơ với văn hóa truyền thống. Lễ hội bị thương mại hóa, trang phục truyền thống bị thay thế bởi những xu hướng thời trang ngoại lai, tiếng mẹ đẻ bị pha trộn, méo mó bởi các ngôn ngữ mạng. Đó là biểu hiện của sự đứt gãy văn hóa và là hồi chuông cảnh tỉnh về nguy cơ mai một giá trị dân tộc.

Việc gìn giữ và bảo vệ văn hóa truyền thống không đồng nghĩa với việc khước từ cái mới hay đóng cửa với thế giới. Ngược lại, chúng ta cần tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa nhân loại để làm giàu thêm bản sắc văn hóa dân tộc. Hãy mặc áo dài trong dịp lễ, hãy đến chùa đầu năm, hãy dạy con trẻ những câu ca dao, tục ngữ… Đó là cách sống hiện đại nhưng vẫn giữ hồn dân tộc. Các chương trình giáo dục, truyền thông, nghệ thuật cũng cần chú trọng đưa văn hóa truyền thống vào học đường và đời sống hàng ngày, giúp thế hệ trẻ nhận thức được giá trị và tự hào về bản sắc của mình.

Mỗi người Việt Nam hôm nay, dù ở trong nước hay ngoài nước, đều là một “người giữ lửa” cho văn hóa truyền thống. Việc giữ gìn giá trị văn hóa không chỉ là gìn giữ ký ức cha ông mà còn là tạo nền tảng tinh thần vững chắc cho tương lai.

Trong thế giới hiện đại đầy biến động, sự phát triển bền vững không thể tách rời khỏi cội nguồn văn hóa. Gìn giữ và bảo vệ những giá trị truyền thống chính là giữ lấy linh hồn của dân tộc – điều làm nên bản lĩnh và sức sống trường tồn của đất nước Việt Nam.

Câu thơ: “Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều” *Biện pháp tu từ:

+Ẩn dụ: "Hương đồng gió nội" là hình ảnh ẩn dụ cho vẻ đẹp mộc mạc, chất phác, thuần khiết và giản dị của người con gái quê.

+Hoán dụ: Mượn "hương đồng gió nội" để chỉ phong vị, bản sắc quê mùa, chân chất.

+Nhân hóa (ẩn): “bay đi ít nhiều” gợi cảm giác như cái hương vị quê ấy đang dần biến mất, mất mát một phần linh hồn quê trong con người em.

*Tác dụng: -Gợi nên sự tiếc nuối của nhân vật trữ tình khi chứng kiến người con gái quê đang dần đánh mất nét đẹp giản dị, chân chất ngày xưa. -Tô đậm chủ đề “chân quê” của bài thơ — ca ngợi vẻ đẹp mộc mạc, chân thành của người nông thôn và phê phán sự thay đổi theo hướng xa rời gốc gác.

-Gợi không khí nhẹ nhàng, man mác buồn, thấm đượm chất trữ tình dân dã.

Nhan đề "Chân quê" gợi cho em nhiều liên tưởng và cảm nhận sâu sắc:

-"Chân quê" là cách nói mộc mạc, giản dị, thể hiện vẻ đẹp nguyên sơ, thuần khiết của người nông dân, của làng quê Việt Nam.

-Gợi nhớ đến hình ảnh những người con gái thôn quê với yếm lụa, áo tứ thân, khăn mỏ quạ — những nét đẹp truyền thống, bình dị nhưng đậm chất duyên dáng.

-Từ "chân quê" còn thể hiện tấm lòng yêu quý, trân trọng vẻ đẹp tự nhiên, không tô vẽ, không chạy theo thị thành, không bị mất đi bản sắc quê hương.

==>Qua đó, bài thơ thể hiện nỗi lo lắng và tiếc nuối của chàng trai khi người con gái quê bắt đầu thay đổi theo lối sống đô thị, làm phai nhạt “hương đồng gió nội”.

Trong bài thơ "Chân quê" của Nguyễn Bính, các loại trang phục được liệt kê có thể chia thành hai nhóm:

1. Trang phục hiện đại (khi em “đi tỉnh về”):

+Khăn nhung

+Quần lĩnh

+Áo cài khuy bấm

→ Đại diện cho: sự thay đổi, ảnh hưởng của đời sống thành thị, hiện đại hóa, thể hiện sự xa rời vẻ đẹp mộc mạc, giản dị của nông thôn.

2. Trang phục truyền thống, quê mùa (ngày thường của em):

+Yếm lụa sòi

+Dây lưng đùi

+Áo tứ thân

+Khăn mỏ quạ

+Quần nái đen

→ Đại diện cho: vẻ đẹp chân chất, giản dị, mộc mạc của người con gái nông thôn. Đây là biểu tượng cho sự thuần khiết, gắn bó với truyền thống và bản sắc dân tộc. Như vậy, bài thơ thể hiện sự tiếc nuối và mong muốn giữ gìn nét đẹp chân quê, truyền thống, đồng thời phê phán nhẹ nhàng sự chạy theo cái mới, hiện đại mà đánh mất bản sắc.

Bài thơ được viết theo thể thơ lục bát