Câu 1

Nguyễn Trãi trong Chiếu cầu hiền tài đã thể hiện nghệ thuật lập luận sắc bén, chặt chẽ nhằm thuyết phục hiền tài ra giúp nước. Trước hết, ông mở đầu bằng việc khẳng định vai trò quan trọng của nhân tài đối với quốc gia, lấy đó làm cơ sở để kêu gọi. Lập luận của ông chặt chẽ, logic, kết hợp giữa lý lẽ và thực tiễn lịch sử để tăng sức thuyết phục. Ông cũng sử dụng những lời lẽ chân thành, thể hiện sự khiêm nhường của triều đình và tấm lòng thiết tha đối với kẻ sĩ, tạo nên sức lay động mạnh mẽ. Bên cạnh đó, giọng văn trang trọng nhưng không cứng nhắc, thể hiện tầm nhìn chiến lược của bậc quân sư. Cách lập luận này không chỉ giúp Nguyễn Trãi truyền tải thông điệp hiệu quả mà còn phản ánh tư tưởng trọng dụng nhân tài, đặt nền móng cho chính sách nhân sự của triều đình. Qua đó, ông không chỉ bày tỏ lòng yêu nước mà còn góp phần xây dựng một nền chính trị vững mạnh, lấy hiền tài làm gốc.

Câu 2

Chảy máu chất xám – một cụm từ quen thuộc nhưng đầy nhức nhối. Nó không chỉ là câu chuyện của Việt Nam mà còn là bài toán nan giải của nhiều quốc gia đang phát triển. Hiện tượng này đề cập đến việc các nhân tài, đặc biệt là trí thức trẻ, rời bỏ quê hương để tìm kiếm cơ hội phát triển ở nước ngoài. Đây là một vấn đề nghiêm trọng, tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế, khoa học và công nghệ của đất nước.

Nguyên nhân của chảy máu chất xám đến từ nhiều phía. Trước tiên, môi trường làm việc trong nước chưa thực sự hấp dẫn, khi vẫn tồn tại tình trạng quan liêu, cứng nhắc, ít đổi mới. Thứ hai, chế độ đãi ngộ chưa tương xứng với tài năng, khiến nhiều người dù tâm huyết nhưng không đủ điều kiện để cống hiến. Thêm vào đó, ở nước ngoài, khoa học – công nghệ phát triển mạnh, tạo điều kiện cho những cá nhân xuất sắc vươn xa, điều mà Việt Nam chưa thực sự đáp ứng tốt.

Tình trạng này dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Đất nước mất đi những nhân tài giỏi nhất, đặc biệt trong các lĩnh vực quan trọng như y học, công nghệ, khoa học. Khi những bộ óc xuất sắc không còn ở lại, sự đổi mới và sáng tạo bị kìm hãm, làm chậm tốc độ phát triển kinh tế và công nghệ. Hơn nữa, nó còn tạo ra khoảng cách ngày càng xa giữa Việt Nam và các quốc gia tiên tiến.

Và qua đó chúng ta phải có những giải pháp cho việc này.Để giữ chân nhân tài, điều quan trọng nhất là phải cải thiện môi trường làm việc, tạo ra sự công bằng và minh bạch trong đánh giá năng lực. Đãi ngộ xứng đáng không chỉ về vật chất mà còn cả cơ hội phát triển, nghiên cứu. Ngoài ra, cần đầu tư mạnh hơn vào khoa học – công nghệ, tạo điều kiện để người tài phát huy tối đa khả năng ngay trên quê hương mình. Quan trọng hơn cả, nhà nước cần có chính sách thu hút nhân tài từ nước ngoài trở về, để họ góp phần xây dựng đất nước.

Chảy máu chất xám là một hồi chuông cảnh tỉnh. Nếu không có những thay đổi mạnh mẽ, Việt Nam sẽ mãi đi sau trong cuộc đua tri thức toàn cầu. Đã đến lúc cần hành động, để những bộ óc xuất sắc không còn phải rời đi mà có thể cống hiến ngay trên chính mảnh đất quê hương!

Câu 1

Phương thức biểu đạt chính của văn bản là nghị luận.

Câu 2

Chủ thể bài viết là vua Lê Thái Tổ

Câu 3

Mục đích chính của văn bản là chiêu mộ nhân tài để giúp đất nước phát triển vững mạnh.

Đường lối tiến cử hiền tài được đề cập:

Các quan văn võ đại thần, công hầu, đại phu từ tam phẩm trở lên đều phải tiến cử người tài.

Không phân biệt xuất thân, chỉ cần có tài trị dân, cầm quân là sẽ được trao chức.

Người tiến cử đúng sẽ được thưởng, người tài đức vẹn toàn sẽ được trọng thưởng.

Câu 4

Dẫn chứng chứng minh luận điểm "việc đầu tiên vua cần làm là chọn người hiền tài giúp nước": 

- "Trẫm nghĩ: Được thịnh trị tất ở việc cử hiền, được hiền tài tất do sự tiến cử."

- "Chính vì cầu người hiền giúp việc mà chưa được người."

- "Nếu cử được người trung tài thì thăng chức hai bậc, nếu cử được người tài đức đều hơn người tột bực, tất được trọng thưởng."

Nhận xét cách nêu dẫn chứng của tác giả: Ngắn gọn, súc tích, giàu tính thuyết phục, kết hợp với các ví dụ về việc tiến cử hiền tài từ lịch sử để tăng tính thực tiễn.

Câu 5

Phẩm chất của chủ thể bài viết (vua Lê Thái Tổ) qua văn bản: 

Có tinh thần trách nhiệm cao với đất nước, lo lắng về việc tìm kiếm nhân tài.

Có tầm nhìn xa, hiểu rõ tầm quan trọng của hiền tài trong việc trị quốc.

Công minh, sáng suốt, biết trọng dụng người tài và có chính sách khuyến khích rõ ràng.

Tận tâm, tận lực vì đất nước, mong muốn đất nước phát triển vững mạnh nhờ nhân tài.

Câu 1

Trong xã hội ngày nay việc sống chủ động trong mọi khía cạnh là điều vô cùng cần thiết.Lối sống chủ động là là khả năng tự xoay sở,đối phó,tự làm chủ cuộc sống đặt ra mục tiêu và thực hiện chúng một cách hoàn thiện.Đầu tiên phải nói đến khi chúng ta biết chủ động trong học tập sẽ giúp ta trau dồi kiến thức kĩ năng giúp ta thích nghi nhanh hơn vs lối sống hiện nay.Tiếp đến,chủ động trong công việc làm ta biết cách lập kế hoạch giải quyết vấn đề hiệu quả hơn,đạt được mục tiêu mà mình đã đề ra.Không chỉ vậy,trong các mối quan hệ ta xác định được mối quan hệ lành mạnh bền vững hơn.Lối sống chủ động còn giúp ta tự tin hơn mạnh mẽ hơn,giúp ta vượt qua những khó khăn thử thách sống một cuộc sống có ý nghĩa hơn...Trái với đó là những người sống ở thế bị động không có mục tiêu cho bản thân,không biết lường trước cuộc sống khi có chuyện không may xảy đến thì không biết ứng phó.Họ còn sống ỷ lại dựa dẫm vào người khác mà không tự cố gắng ,đó là điều đáng chỉ trích và khiến ta khó có thể thành công trong cuộc sống.Qua đó ta có thể khẳng định lại rằng,lối sống chủ động là điều quan trọng mà mỗi con người chúng ta đều nên có.

Câu 2

Nguyễn Trãi – đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa, một nhà tư tưởng vĩ đại của dân tộc.Và bài thơ Cảnh giới bảo kính là một tác phẩm của ông đặc sắc về cả nội dung và nghệ thuật. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi. Ông là người yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước. Nhưng trên hết, ông là một người vừa có tài, vừa có tâm bởi ông luôn lo lắng cho nhân dân, cho đất nước. Ông muốn cống hiến nhiệt huyết của mình để nhân dân hạnh phúc, ấm no, đất nước giàu mạnh. Tư tưởng của Nguyễn Trãi như một bài học gửi gắm cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước, ước mong cống hiến cho đất nước.

Bảo kính cảnh giới là bài thơ thuộc trong tập thơ Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi được làm theo thể thơ thất ngôn xen lục ngôn.Bài thơ viết về tình yêu thiên nhiên Côn Sơn chính là nơi dừng chân của Nguyễn Trãi trong những ngày tháng buồn bã mệt mỏi nơi quan trường.

Sự ung dung nhàn hạ ấy được thể hiện trong câu thơ đầu tiên:

          "Rồi hóng mát thuở ngày trường"

Ông đã khởi đầu ngày mới bằng một tâm thế thư thái, an nhàn, tự do thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên. Có lẽ đây là khoảng thời gian mà ông đã lui về ở ẩn, rũ sạch những xa hoa của chốn phồn hoa đô hội để sống giữa thiên nhiên. Lời thơ giản dị mà gợi lên được sự thanh thản trong tâm hồn thi nhân. 

Về với thiên nhiên, ông lại có cơ hội gần gũi với thiên nhiên hơn. Ông vui thú, say mê với vẻ đẹp của thiên nhiên.

        “Hòe lục đùn đùn tán rợp giương

        Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

        Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”

Cảnh mùa hè qua tâm hồn, tình cảm của ông, thiên nhiên bừng bừng sức sống. Cây hòe lớn lên nhanh, tán nó càng lớn dần lên có thể như một tấm trướng rộng căng ra giữa trời với cành lá xanh tươi. Những cây thạch lựu còn phun thức đỏ, ao sen tỏa hương, màu hồng của những cành, hoa điểm tô sắc thắm. Qua lăng kính của Nguyễn Trãi: sức sống vẫn bừng bừng, tràn đầy, cuộc đời là một vườn hoa, một khu vườn thiên nhiên muôn màu muôn vẻ.

Qua cảnh mùa hè, tình cảm của Nguyễn Trãi cũng thể hiện một cách sâu sắc:

        “Lao xao chợ cá làng ngư phủ,

        Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”

Cuộc sống thật sự náo nhiệt, những phiên chợ của những ngư dân vùng biển, hình ảnh ảnh những con người lao động hiện lên thật đẹp với phiên chợ vui vẻ của những lưới cá bội thu.Bức tranh thiên nhiên ấy đã thổi bùng lên trong ông khát vọng cháy bỏng:

        “Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng

         Dân giàu đủ khắp đòi phương”

Ở đây, ông đề cập đến Ngu cầm vì thời vua Nghiêu, vua Thuấn nổi tiếng là thái bình thịnh trị. Vua Thuấn có một khúc đàn “Nam Phong” gảy lên để ca ngợi nhân gian giàu đủ, sản xuất ra nhiều thóc lúa ngô khoai. Cho nên, tác giả muốn có một tiếng đàn của vua Thuấn lồng vào đời sống nhân dân để ca ngợi cuộc sống của nhân dân ấm no, vui tươi, tràn đầy âm thanh hạnh phúc. Những mơ ước ấy chứng tỏ Nguyễn Trãi là nhà thơ vĩ đại có một tấm lòng nhân đạo cao cả. Ông luôn nghĩ đến cuộc sống của nhân dân, chăm lo đến cuộc sống của họ. Đó là ước mơ vĩ đại. Có thể nói: dù triều đình có thể xua đuổi Nguyễn Trãi nhưng ông vẫn sống lạc quan yêu đời, mong sao cho ước vọng lí tưởng của mình được thực hiện để nhân dân có một cuộc sống ấm no.

Bài thơ Cảnh giới bảo kính đặc sắc về cả nội dung và nghệ thuật. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi. Ông là người yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước. Nhưng trên hết, ông là một người vừa có tài, vừa có tâm bởi ông luôn lo lắng cho nhân dân, cho đất nước. Ông muốn cống hiến nhiệt huyết của mình để nhân dân hạnh phúc, ấm no, đất nước giàu mạnh. Tư tưởng của Nguyễn Trãi như một bài học gửi gắm cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước, ước mong cống hiến cho đất nước.

Câu 1

Trong xã hội ngày nay việc sống chủ động trong mọi khía cạnh là điều vô cùng cần thiết.Lối sống chủ động là là khả năng tự xoay sở,đối phó,tự làm chủ cuộc sống đặt ra mục tiêu và thực hiện chúng một cách hoàn thiện.Đầu tiên phải nói đến khi chúng ta biết chủ động trong học tập sẽ giúp ta trau dồi kiến thức kĩ năng giúp ta thích nghi nhanh hơn vs lối sống hiện nay.Tiếp đến,chủ động trong công việc làm ta biết cách lập kế hoạch giải quyết vấn đề hiệu quả hơn,đạt được mục tiêu mà mình đã đề ra.Không chỉ vậy,trong các mối quan hệ ta xác định được mối quan hệ lành mạnh bền vững hơn.Lối sống chủ động còn giúp ta tự tin hơn mạnh mẽ hơn,giúp ta vượt qua những khó khăn thử thách sống một cuộc sống có ý nghĩa hơn...Trái với đó là những người sống ở thế bị động không có mục tiêu cho bản thân,không biết lường trước cuộc sống khi có chuyện không may xảy đến thì không biết ứng phó.Họ còn sống ỷ lại dựa dẫm vào người khác mà không tự cố gắng ,đó là điều đáng chỉ trích và khiến ta khó có thể thành công trong cuộc sống.Qua đó ta có thể khẳng định lại rằng,lối sống chủ động là điều quan trọng mà mỗi con người chúng ta đều nên có.

Câu 2

Nguyễn Trãi – đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa, một nhà tư tưởng vĩ đại của dân tộc.Và bài thơ Cảnh giới bảo kính là một tác phẩm của ông đặc sắc về cả nội dung và nghệ thuật. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi. Ông là người yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước. Nhưng trên hết, ông là một người vừa có tài, vừa có tâm bởi ông luôn lo lắng cho nhân dân, cho đất nước. Ông muốn cống hiến nhiệt huyết của mình để nhân dân hạnh phúc, ấm no, đất nước giàu mạnh. Tư tưởng của Nguyễn Trãi như một bài học gửi gắm cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước, ước mong cống hiến cho đất nước.

Bảo kính cảnh giới là bài thơ thuộc trong tập thơ Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi được làm theo thể thơ thất ngôn xen lục ngôn.Bài thơ viết về tình yêu thiên nhiên Côn Sơn chính là nơi dừng chân của Nguyễn Trãi trong những ngày tháng buồn bã mệt mỏi nơi quan trường.

Sự ung dung nhàn hạ ấy được thể hiện trong câu thơ đầu tiên:

          "Rồi hóng mát thuở ngày trường"

Ông đã khởi đầu ngày mới bằng một tâm thế thư thái, an nhàn, tự do thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên. Có lẽ đây là khoảng thời gian mà ông đã lui về ở ẩn, rũ sạch những xa hoa của chốn phồn hoa đô hội để sống giữa thiên nhiên. Lời thơ giản dị mà gợi lên được sự thanh thản trong tâm hồn thi nhân. 

Về với thiên nhiên, ông lại có cơ hội gần gũi với thiên nhiên hơn. Ông vui thú, say mê với vẻ đẹp của thiên nhiên.

        “Hòe lục đùn đùn tán rợp giương

        Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

        Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”

Cảnh mùa hè qua tâm hồn, tình cảm của ông, thiên nhiên bừng bừng sức sống. Cây hòe lớn lên nhanh, tán nó càng lớn dần lên có thể như một tấm trướng rộng căng ra giữa trời với cành lá xanh tươi. Những cây thạch lựu còn phun thức đỏ, ao sen tỏa hương, màu hồng của những cành, hoa điểm tô sắc thắm. Qua lăng kính của Nguyễn Trãi: sức sống vẫn bừng bừng, tràn đầy, cuộc đời là một vườn hoa, một khu vườn thiên nhiên muôn màu muôn vẻ.

Qua cảnh mùa hè, tình cảm của Nguyễn Trãi cũng thể hiện một cách sâu sắc:

        “Lao xao chợ cá làng ngư phủ,

        Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”

Cuộc sống thật sự náo nhiệt, những phiên chợ của những ngư dân vùng biển, hình ảnh ảnh những con người lao động hiện lên thật đẹp với phiên chợ vui vẻ của những lưới cá bội thu.Bức tranh thiên nhiên ấy đã thổi bùng lên trong ông khát vọng cháy bỏng:

        “Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng

         Dân giàu đủ khắp đòi phương”

Ở đây, ông đề cập đến Ngu cầm vì thời vua Nghiêu, vua Thuấn nổi tiếng là thái bình thịnh trị. Vua Thuấn có một khúc đàn “Nam Phong” gảy lên để ca ngợi nhân gian giàu đủ, sản xuất ra nhiều thóc lúa ngô khoai. Cho nên, tác giả muốn có một tiếng đàn của vua Thuấn lồng vào đời sống nhân dân để ca ngợi cuộc sống của nhân dân ấm no, vui tươi, tràn đầy âm thanh hạnh phúc. Những mơ ước ấy chứng tỏ Nguyễn Trãi là nhà thơ vĩ đại có một tấm lòng nhân đạo cao cả. Ông luôn nghĩ đến cuộc sống của nhân dân, chăm lo đến cuộc sống của họ. Đó là ước mơ vĩ đại. Có thể nói: dù triều đình có thể xua đuổi Nguyễn Trãi nhưng ông vẫn sống lạc quan yêu đời, mong sao cho ước vọng lí tưởng của mình được thực hiện để nhân dân có một cuộc sống ấm no.

Bài thơ Cảnh giới bảo kính đặc sắc về cả nội dung và nghệ thuật. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi. Ông là người yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước. Nhưng trên hết, ông là một người vừa có tài, vừa có tâm bởi ông luôn lo lắng cho nhân dân, cho đất nước. Ông muốn cống hiến nhiệt huyết của mình để nhân dân hạnh phúc, ấm no, đất nước giàu mạnh. Tư tưởng của Nguyễn Trãi như một bài học gửi gắm cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước, ước mong cống hiến cho đất nước.

Câu 1

Thể thơ của văn bản :thất ngôn bát cú đường luật

Câu 2

Hình ảnh nói về nét sinh hoạt hằng ngày đạm bạc thanh cao của tác giả: "một mai,một cuốc,một cần câu" , "thu ăn măng trúc,đông ăn giá","xuân tắm hồ sen,hạ tắm ao".

Câu 3

-Biện pháp liệt kê: một mai,một cuốc,một cần câu

-Tác dụng:

+ tăng sức gợi hình gợi cảm

+nhấn mạnh lối sống thơ thẩn sống theo cách riêng của tác giả,ung dung thảnh thơi mặc cho người khác có cách vui thú nào

Câu 4

Quan niệm khôn dại của tác giả có sự đặc biệt:

Tác giả nói dại ở đây là lựa chọn cuộc sống thanh tĩnh xa lánh chốn thị phi gần gũi với thiên nhiên,còn khôn là sự bon chen tranh giành trong chốn lao xao náo nhiệt

=> Quan niệm đảo ngược thể hiện sự chối bỏ danh lợi đề cao sự an nhiên tự tại của tác giả

Câu 5

Qua bài thơ ta thấy vẻ đẹp nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm là sự kết hợp hài hòa giữa sự thanh cao giản dị và trí tuệ uyên bác.Ông không màng danh lợi sống cuộc sống đạm bạc,gần gũi với thiên nhiên.Ông tự nhận mình là dại nhưng lại thể hiện sự khôn ngoan tỉnh táo trước cám dỗ cuộc đời.Và đây chính là tấm gương về lối sống thanh cao giản dị và trí tuệ cần được mỗi người noi theo.