Câu 1. (2.0 điểm) Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích bài thơ ở phần Đọc hiểu.

Gợi ý đoạn văn nghị luận:

Bài thơ "Những giọt lệ" của Hàn Mặc Tử là một tiếng lòng đau đớn, tuyệt vọng của một tâm hồn cô đơn trong tình yêu và cuộc đời. Với thể thơ tự do, bài thơ không bị gò bó về niêm luật, tạo điều kiện để tác giả thể hiện trực tiếp và mạnh mẽ những cảm xúc bi thương. Xuyên suốt bài thơ là những câu hỏi day dứt về sự tồn tại, về tình yêu đã mất và nỗi cô đơn bao trùm. Các hình ảnh thơ như "mặt nhợt tan thành máu", "khối lòng tôi cứng tợ si", đặc biệt là hình ảnh tượng trưng "sao bông phượng nở trong màu huyết" đã khắc họa sâu sắc sự đau khổ, bi thương đến tột cùng. Biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và câu hỏi tu từ ở khổ cuối càng làm tăng thêm sự ám ảnh và gợi sự đồng cảm nơi người đọc. Cấu tứ của bài thơ xoay quanh mạch cảm xúc đau khổ, dằn vặt, từ nỗi hoài nghi về sự sống đến sự cảm nhận sâu sắc về nỗi đau mất mát, tạo nên một bức tranh tâm trạng u uất và đầy ám ảnh.

Câu 2:

Ý Chí và Nghị Lực - Sức Mạnh Vượt Qua Mọi Giông Bão Cuộc Đời

Trong hành trình dài và đầy biến động của cuộc sống, mỗi người đều không ít lần phải đối diện với những khó khăn, thử thách tưởng chừng như không thể vượt qua. Chính trong những khoảnh khắc cam go ấy, hai phẩm chất cao đẹp của con người được tôi luyện và tỏa sáng rực rỡ, đó chính là ý chí và nghị lực. Chúng không chỉ là động lực thúc đẩy chúng ta tiến về phía trước mà còn là sức mạnh nội tại giúp ta đứng vững trước mọi giông bão cuộc đời.

Vậy, ý chí và nghị lực thực chất là gì? Ý chí có thể hiểu là sự quyết tâm, lòng kiên trì và tinh thần bền bỉ để theo đuổi một mục tiêu đã định, bất chấp những trở ngại có thể xảy ra. Nghị lực, mặt khác, là sức mạnh tinh thần, khả năng chịu đựng gian khổ, vượt qua những khó khăn, thất bại và không ngừng vươn lên. Giữa ý chí và nghị lực tồn tại một mối quan hệ biện chứng sâu sắc. Ý chí là ngọn lửa thôi thúc hành động, còn nghị lực là nhiên liệu duy trì ngọn lửa ấy cháy mãi. Thiếu một trong hai, con người dễ dàng gục ngã trước những thử thách.

Ý chí và nghị lực đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi cá nhân và cả sự phát triển của xã hội. Trước hết, chúng là chiếc chìa khóa vạn năng mở ra cánh cửa thành công. Nhìn vào lịch sử, ta thấy vô vàn tấm gương về những con người đã đạt được những thành tựu vĩ đại nhờ vào ý chí sắt đá và nghị lực phi thường. Từ cậu bé Nguyễn Ngọc Ký với đôi chân tật nguyền vẫn miệt mài đèn sách để trở thành nhà giáo ưu tú, đến Nick Vujicic, người không tay không chân nhưng vẫn truyền cảm hứng sống mạnh mẽ cho hàng triệu người trên thế giới, tất cả đều là minh chứng sống động cho sức mạnh của ý chí và nghị lực. Chính sự kiên trì, không bỏ cuộc đã giúp họ biến những điều tưởng chừng như không thể thành có thể.

Không chỉ giúp con người chinh phục những đỉnh cao, ý chí và nghị lực còn là vũ khí giúp chúng ta đối diện và vượt qua những nghịch cảnh, mất mát trong cuộc sống. Cuộc đời vốn dĩ không bằng phẳng, sẽ có những lúc ta vấp ngã, thất bại, thậm chí phải chịu đựng những nỗi đau tưởng chừng như không thể nguôi ngoai. Nhưng nếu có đủ ý chí và nghị lực, ta sẽ không chìm đắm trong tuyệt vọng mà sẽ tìm thấy sức mạnh để đứng dậy, học hỏi từ những sai lầm và tiếp tục bước đi. Nghị lực giúp ta tôi luyện bản thân, biến những khó khăn thành bài học quý giá, từ đó trở nên mạnh mẽ và trưởng thành hơn.

Tuy nhiên, cần phải nhìn nhận một cách thấu đáo rằng ý chí và nghị lực cần phải đi đôi với sự sáng suốt và đúng đắn trong hành động. Một ý chí mù quáng, không dựa trên sự cân nhắc kỹ lưỡng có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực, thậm chí gây hại cho bản thân và người khác. Do đó, bên cạnh sự quyết tâm, chúng ta cần trang bị cho mình kiến thức, kỹ năng và một cái nhìn đa chiều để đưa ra những quyết định đúng đắn.

Ngược lại, những người thiếu ý chí và nghị lực thường dễ dàng nản lòng, bỏ cuộc khi gặp phải khó khăn nhỏ nhất. Họ có xu hướng tìm kiếm sự an nhàn, né tránh thử thách và sống dựa dẫm vào người khác. Lối sống này không chỉ kìm hãm sự phát triển của bản thân mà còn tạo ra gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Ý chí và nghị lực không phải là những phẩm chất bẩm sinh mà cần được rèn luyện và bồi dưỡng qua từng ngày. Từ những việc nhỏ nhất trong cuộc sống, chúng ta có thể tập cho mình thói quen kiên trì, nhẫn nại và không ngại đối mặt với những thử thách. Quá trình học tập, làm việc, tham gia các hoạt động xã hội, đọc sách và học hỏi từ những người xung quanh đều là những cơ hội quý báu để tôi luyện ý chí và nghị lực.

Đối với bản thân tôi, tôi luôn cố gắng ý thức được tầm quan trọng của ý chí và nghị lực trong mọi việc mình làm. Trong học tập, những bài toán khó, những kiến thức mới đôi khi khiến tôi cảm thấy nản lòng, nhưng tôi luôn tự nhủ phải cố gắng hết mình, tìm tòi và không bỏ cuộc. Trong cuộc sống, những vấp ngã nhỏ cũng giúp tôi nhận ra sự cần thiết của việc kiên trì và mạnh mẽ đối diện với những khó khăn. Tôi tin rằng, việc rèn luyện ý chí và nghị lực ngay từ bây giờ sẽ là hành trang vững chắc giúp tôi vượt qua mọi thử thách và đạt được những mục tiêu cao đẹp trong tương lai.

Tóm lại, ý chí và nghị lực là những viên ngọc quý trong tâm hồn mỗi con người. Chúng là ngọn hải đăng soi đường, là đôi cánh nâng bước chúng ta trên hành trình chinh phục ước mơ và vượt qua mọi giông bão cuộc đời. Hãy không ngừng nuôi dưỡng và rèn luyện ý chí, nghị lực để trở thành những người mạnh mẽ, bản lĩnh và gặt hái được những thành công xứng đáng, góp phần xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn cho bản thân và cộng đồng.

Câu 1. Xác định những phương thức biểu đạt trong bài thơ trên.

Bài thơ sử dụng phương thức biểu đạt chính là biểu cảm (thể hiện trực tiếp cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trữ tình). Ngoài ra, còn có yếu tố miêu tả (miêu tả hình ảnh "mặt nhợt tan thành máu", "khối lòng tôi cứng tợ si", "bông phượng nở trong màu huyết", "những giọt châu").

Câu 2. Đề tài trong bài thơ là gì?

Đề tài chính trong bài thơ là nỗi đau khổ, tuyệt vọng và cô đơn của nhân vật trữ tình trong tình yêu và cuộc sống.

Câu 3. Chỉ ra và nêu cảm nhận của em về một hình ảnh thơ mang tính tượng trưng trong bài thơ.

Một hình ảnh thơ mang tính tượng trưng rõ rệt là:

* "Sao bông phượng nở trong màu huyết": Hình ảnh bông phượng vốn tượng trưng cho sự rực rỡ, tươi thắm của tuổi trẻ và tình yêu. Tuy nhiên, việc nó nở trong "màu huyết" lại gợi lên sự đau đớn, bi thương, sự đổ vỡ và mất mát trong tình yêu. Cảm nhận của em về hình ảnh này là sự ám ảnh, dữ dội, thể hiện một tâm trạng đau khổ tột cùng, nhuốm màu bi kịch.

Câu 4. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ cuối.

Khổ thơ cuối:

> Sao bông phượng nở trong màu huyết,

> Nhỏ xuống lòng tôi những giọt châu?

>

Biện pháp tu từ nổi bật được sử dụng là ẩn dụ chuyển đổi cảm giác (màu sắc "huyết" gợi cảm giác đau đớn, bi thương chuyển sang hình ảnh "giọt châu" - nước mắt). Ngoài ra, còn có câu hỏi tu từ ("Sao bông phượng nở trong màu huyết?").

Tác dụng của các biện pháp tu từ này:

* Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Diễn tả một cách sâu sắc và tinh tế nỗi đau khổ, dường như nỗi đau có thể cảm nhận được bằng thị giác (màu huyết) và rồi hóa thành những giọt nước mắt (giọt châu) thấm vào lòng. Nó làm tăng tính biểu cảm và gợi hình cho khổ thơ.

* Câu hỏi tu từ: Không nhằm mục đích hỏi mà để nhấn mạnh sự bàng hoàng, đau đớn, không thể lý giải của nhân vật trữ tình trước tình cảnh hiện tại. Nó khơi gợi sự đồng cảm và xót thương từ người đọc.

Câu 5. Nhận xét về cấu tứ của bài thơ.

Cấu tứ của bài thơ thể hiện một mạch cảm xúc đau khổ, dằn vặt và tuyệt vọng xuyên suốt. Bài thơ mở đầu bằng những câu hỏi day dứt về cái chết và sự kết thúc của tình yêu, sau đó diễn tả những hình ảnh tàn úa, lạnh lẽo của tâm hồn. Đến cuối bài, nỗi đau dường như đạt đến đỉnh điểm, thể hiện qua hình ảnh bông phượng nhuốm máu và những giọt nước mắt. Cấu tứ này tạo nên một sự thống nhất về mặt cảm xúc, khắc họa rõ nét tâm trạng bi thương của nhân vật trữ tình.

Hy vọng những phân tích này giúp bạn hiểu rõ hơn về bài thơ.