“Hội chứng Ếch luộc” – một ẩn dụ quen thuộc nhưng đầy cảnh tỉnh về cách con người dễ dàng chấp nhận sự ổn định, an toàn đến mức quên mất rằng mình đang dần đánh mất cơ hội phát triển. Trong xã hội hiện đại, đặc biệt với người trẻ, câu hỏi về việc lựa chọn giữa một cuộc sống an nhàn hay không ngừng thay đổi để phát triển bản thân ngày càng trở nên quan trọng. Từ góc nhìn của chính mình – một người trẻ – tôi chọn lối sống luôn sẵn sàng thay đổi, vì chỉ có như vậy, ta mới thật sự trưởng thành và sống trọn vẹn tiềm năng của mình.

Cuộc sống an nhàn, ổn định tưởng chừng là lý tưởng mà ai cũng ao ước: công việc nhẹ nhàng, thu nhập đủ sống, không quá nhiều áp lực. Nhưng đó cũng chính là “nước ấm” trong chiếc nồi đang sôi từ từ – nơi mà con ếch vì quá quen với sự thoải mái mà không nhận ra cái chết đang đến gần. Người trẻ nếu cứ mãi bằng lòng với hiện tại, ngại thay đổi, né tránh thử thách thì sớm muộn cũng bị tụt lại phía sau, không theo kịp nhịp độ của xã hội luôn biến động.

Thế hệ trẻ như chúng tôi đang sống trong một thế giới vận động không ngừng, nơi cơ hội và thách thức luôn song hành. Sự phát triển của công nghệ, trí tuệ nhân tạo, toàn cầu hóa khiến thị trường lao động thay đổi liên tục. Một kỹ năng hôm nay là “hot” nhưng vài năm sau có thể đã lỗi thời. Chính vì vậy, việc chủ động thay đổi, học hỏi không ngừng không chỉ là lựa chọn mà còn là yêu cầu tất yếu để tồn tại và phát triển.

Chọn thay đổi không đồng nghĩa với việc đánh đổi mọi thứ để theo đuổi cái mới mù quáng. Thay đổi ở đây là thái độ sống tích cực, là tinh thần cầu tiến, là sẵn sàng bước ra khỏi vùng an toàn để học hỏi cái mới, để khám phá khả năng tiềm ẩn trong chính mình. Có thể đó là việc thử một công việc mới, học một kỹ năng khác, sống ở một thành phố khác hay đơn giản là dám nói lên chính kiến của bản thân – mỗi bước thay đổi đều là cơ hội để ta trưởng thành hơn.

Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận rằng đôi khi sự ổn định là cần thiết, đặc biệt khi ta cần một điểm tựa để bắt đầu. Nhưng ổn định không nên trở thành nơi trú ẩn vĩnh viễn. Sự phát triển cá nhân cần một sự cân bằng: biết nghỉ ngơi nhưng không ngừng tiến về phía trước.

Là người trẻ, tôi tin rằng tuổi trẻ chính là quãng thời gian quý giá nhất để thử – sai – học – và lớn lên. Chúng ta có quyền lựa chọn, nhưng đừng chọn cuộc sống an nhàn khi bản thân còn có thể bay xa. Hãy dũng cảm bước ra khỏi vùng an toàn, dù là một bước nhỏ, bởi mỗi thay đổi đều là một hạt mầm cho sự trưởng thành. Và quan trọng hơn hết, chỉ khi không ngừng phát triển, ta mới thật sự sống – chứ không chỉ là tồn tại.

Trong thời đại ngày nay, khi xã hội không ngừng biến đổi bởi những làn sóng công nghệ, văn hóa và tư duy mới, thế hệ Gen Z – những người sinh từ khoảng năm 1997 đến 2012 – đang dần trở thành lực lượng lao động chủ lực và là đại diện tiêu biểu cho tiếng nói của người trẻ. Thế nhưng, không ít người vẫn đang nhìn nhận Gen Z qua lăng kính tiêu cực: lười biếng, sống ảo, “đòi hỏi nhiều nhưng nỗ lực ít”, thiếu kiên trì, khó thích nghi với môi trường làm việc truyền thống,… Liệu những định kiến này có thật sự công bằng khi đánh giá cả một thế hệ?

Từ góc nhìn của một người trẻ thuộc thế hệ Gen Z, tôi cho rằng việc quy chụp, gắn mác tiêu cực lên Gen Z không chỉ phiến diện mà còn cản trở sự thấu hiểu giữa các thế hệ. Đúng là trong bất kỳ thế hệ nào cũng có những cá nhân chưa thực sự tốt, nhưng không vì thế mà ta phủ nhận toàn bộ những giá trị, đóng góp và nỗ lực của cả một thế hệ.

Gen Z lớn lên trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, với mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo và nền kinh tế số bùng nổ. Chính môi trường này khiến cách tiếp cận thông tin, cách học tập, làm việc và thể hiện bản thân của họ trở nên khác biệt. Họ đề cao sự tự do, cá nhân hóa, linh hoạt và tìm kiếm ý nghĩa trong công việc, chứ không chỉ là “đi làm để có lương”. Vì vậy, đôi khi Gen Z bị hiểu lầm là “ảo tưởng sức mạnh”, “thiếu thực tế” hay “khó bảo”.

Tuy nhiên, Gen Z cũng là thế hệ năng động, nhạy bén với công nghệ, sẵn sàng học hỏi và có tinh thần khởi nghiệp cao. Nhiều bạn trẻ Gen Z đang làm chủ các doanh nghiệp nhỏ, trở thành những nhà sáng tạo nội dung, nhà hoạt động xã hội, nghệ sĩ trẻ truyền cảm hứng, hay đơn giản là những người đang âm thầm cống hiến trong lĩnh vực của mình bằng sự đam mê và nỗ lực thực sự. Thế hệ này cũng có ý thức mạnh mẽ về các vấn đề xã hội như môi trường, bình đẳng giới, sức khỏe tinh thần, điều mà trước đây không phải ai cũng quan tâm sâu sắc.

Thay vì nhìn Gen Z bằng ánh mắt chỉ trích, có lẽ chúng ta nên đặt mình vào thế giới mà họ đang sống – một thế giới đầy biến động, nơi người trẻ không chỉ đối mặt với áp lực học tập, công việc mà còn cả khủng hoảng bản sắc và thông tin. Họ cần sự đồng hành, định hướng và cảm thông từ thế hệ đi trước, chứ không phải những nhãn dán tiêu cực.

Mỗi thế hệ đều có điểm mạnh, điểm yếu riêng. Quan trọng là chúng ta biết lắng nghe nhau, học hỏi lẫn nhau và cùng nhau tạo dựng một xã hội phát triển, nhân văn hơn. Gen Z không hoàn hảo, nhưng họ đang nỗ lực định nghĩa lại thành công, hạnh phúc theo cách riêng của mình – và điều đó đáng được trân trọng.

Thay vì phán xét, hãy mở lòng để hiểu. Thay vì dán nhãn, hãy cùng nhau xây dựng. Bởi lẽ, sự phát triển bền vững của một xã hội luôn bắt đầu từ sự thấu hiểu và tôn trọng giữa các thế hệ.

Mỗi chúng ta ai cũng có cơ hội được là chính mình, theo đuổi ước mơ riêng. Vì thế, hãy thôi phán xét người khác, đừng để mình bị xoáy theo những tiếng ồn ào xung quanh.

Khi phán xét một người nào đó bạn đã hiểu về những hành động họ làm hay không? Hay đơn giản bạn chỉ nghĩ rằng những việc họ làm, họ nói là không bình thường, không giống như mọi người? Vậy đã từng bao giờ bạn nghĩ rằng trước khi phán xét một người khác, bạn hãy xem người đó có được những điều kiện thuận lợi như bạn?

Giả sử bạn thấy một người nào đó không đi học đại học, bạn sẽ cho rằng người đó lười học, không có chí, mải chơi… Nhưng có khi nào bạn nghĩ rằng họ rất muốn đi học nhưng điều kiện không cho phép, gia đình khó khăn, họ phải bươn chải với cuộc sống vất vả. Bạn nhìn họ với ánh mắt khinh thường khi họ không có được trình độ như bạn, nhưng khi bạn ở vào hoàn cảnh của họ liệu bạn có mạnh mẽ được như thế?

Chúng ta thường hay nghe một người tiết kiệm phán xét người khác là phung phí. Một người hào phóng đánh giá người khác là keo kiệt. Một người thích ở nhà chê bai người khác chân bọ ngựa. Và một người thích bay nhảy cười chê những người thích ở nhà là thụ động, kém sáng tạo. Chúng ta nghe những điều đó mỗi ngày đến khi mệt mỏi đến khi chúng ta nhận ra rằng đôi khi chúng ta phải phớt lờ tất cả những gì người khác nói và rút ra kinh nghiệm là đừng phán xét người khác một cách dễ dàng.

Tôi có một cô bạn làm công chức, lương không cao, gia đình cũng không giàu có, ai cũng nói rằng cô ăn chẳng dám ăn, mặc chẳng dám mặc. Vậy mà đùng cái cô ấy đưa ra quyết định đi Pháp du lịch một chuyến. Gia đình phản đối nói cô phung phí, đồng nghiệp xì xầm rằng cô đua đòi. Nhưng cô vẫn quyết tâm đi. Cô tâm sự với tôi rằng: Từ hồi còn nhỏ cô đã luôn ước mơ được một lần đặt chân đến thành phố Paris hoa lệ, được ngắm cho thỏa thuê “Kinh đô ánh sáng” của thời đại. Ước mơ đó theo cô mỗi ngày. Vì vậy cô đã cố gắng dành dụm, chi tiêu dè sẻn để thực hiện được ước mơ đó. Chỉ đơn giản thế thôi. Cô hỏi tôi: Tiền có mang theo được suốt đời không? Và tại sao tôi phải trì hoãn ước mơ chỉ vì sợ người khác đánh giá sai về mình? Sao tôi phải sống theo suy nghĩ áp đặt của người khác.

Tôi không thể tìm ra được câu trả lời đủ thuyết phục cho câu hỏi đó. Bởi thế tôi luôn mang theo câu hỏi của cô bên mình. Nó nhắc nhở tôi rằng, rất nhiều khi chúng ta vì quá lo lắng đến những gì người khác đã nói, sẽ nói mà không dám sống thật với bản thân mình.

Thỉnh thoảng chúng ta vẫn gặp những người tự cho mình có quyền được phán xét người khác theo một định kiến có sẵn, nhưng không bao giờ chấp nhận sự khác biệt. Đó không phải là điều tồi tệ nhất, mà điều tồi tệ là chúng ta sẽ chấp nhận buông mình vào tấm lưới định kiến đó. Vậy sao ta không thôi sợ hãi và thử nghe theo chính mình.

Con người sinh ra và chết đi đều không theo ý mình, khi sinh ra chúng ta không được chọn lựa có ngoại hình đẹp hay ở trong gia đình giàu có. Nhưng trong mỗi chúng ta ai cũng có cơ hội được là chính mình, làm điều mình thích, theo đuổi ước mơ của riêng mình. Vì thế, hãy thôi phán xét người khác, đừng để mình bị xoáy theo những tiếng ồn ào xung quanh. Hãy tôn trọng người khác và nghe theo chính mình!

Mỗi chúng ta ai cũng có cơ hội được là chính mình, theo đuổi ước mơ riêng. Vì thế, hãy thôi phán xét người khác, đừng để mình bị xoáy theo những tiếng ồn ào xung quanh.

Khi phán xét một người nào đó bạn đã hiểu về những hành động họ làm hay không? Hay đơn giản bạn chỉ nghĩ rằng những việc họ làm, họ nói là không bình thường, không giống như mọi người? Vậy đã từng bao giờ bạn nghĩ rằng trước khi phán xét một người khác, bạn hãy xem người đó có được những điều kiện thuận lợi như bạn?

Giả sử bạn thấy một người nào đó không đi học đại học, bạn sẽ cho rằng người đó lười học, không có chí, mải chơi… Nhưng có khi nào bạn nghĩ rằng họ rất muốn đi học nhưng điều kiện không cho phép, gia đình khó khăn, họ phải bươn chải với cuộc sống vất vả. Bạn nhìn họ với ánh mắt khinh thường khi họ không có được trình độ như bạn, nhưng khi bạn ở vào hoàn cảnh của họ liệu bạn có mạnh mẽ được như thế?

Chúng ta thường hay nghe một người tiết kiệm phán xét người khác là phung phí. Một người hào phóng đánh giá người khác là keo kiệt. Một người thích ở nhà chê bai người khác chân bọ ngựa. Và một người thích bay nhảy cười chê những người thích ở nhà là thụ động, kém sáng tạo. Chúng ta nghe những điều đó mỗi ngày đến khi mệt mỏi đến khi chúng ta nhận ra rằng đôi khi chúng ta phải phớt lờ tất cả những gì người khác nói và rút ra kinh nghiệm là đừng phán xét người khác một cách dễ dàng.

Tôi có một cô bạn làm công chức, lương không cao, gia đình cũng không giàu có, ai cũng nói rằng cô ăn chẳng dám ăn, mặc chẳng dám mặc. Vậy mà đùng cái cô ấy đưa ra quyết định đi Pháp du lịch một chuyến. Gia đình phản đối nói cô phung phí, đồng nghiệp xì xầm rằng cô đua đòi. Nhưng cô vẫn quyết tâm đi. Cô tâm sự với tôi rằng: Từ hồi còn nhỏ cô đã luôn ước mơ được một lần đặt chân đến thành phố Paris hoa lệ, được ngắm cho thỏa thuê “Kinh đô ánh sáng” của thời đại. Ước mơ đó theo cô mỗi ngày. Vì vậy cô đã cố gắng dành dụm, chi tiêu dè sẻn để thực hiện được ước mơ đó. Chỉ đơn giản thế thôi. Cô hỏi tôi: Tiền có mang theo được suốt đời không? Và tại sao tôi phải trì hoãn ước mơ chỉ vì sợ người khác đánh giá sai về mình? Sao tôi phải sống theo suy nghĩ áp đặt của người khác.

Tôi không thể tìm ra được câu trả lời đủ thuyết phục cho câu hỏi đó. Bởi thế tôi luôn mang theo câu hỏi của cô bên mình. Nó nhắc nhở tôi rằng, rất nhiều khi chúng ta vì quá lo lắng đến những gì người khác đã nói, sẽ nói mà không dám sống thật với bản thân mình.

Thỉnh thoảng chúng ta vẫn gặp những người tự cho mình có quyền được phán xét người khác theo một định kiến có sẵn, nhưng không bao giờ chấp nhận sự khác biệt. Đó không phải là điều tồi tệ nhất, mà điều tồi tệ là chúng ta sẽ chấp nhận buông mình vào tấm lưới định kiến đó. Vậy sao ta không thôi sợ hãi và thử nghe theo chính mình.

Con người sinh ra và chết đi đều không theo ý mình, khi sinh ra chúng ta không được chọn lựa có ngoại hình đẹp hay ở trong gia đình giàu có. Nhưng trong mỗi chúng ta ai cũng có cơ hội được là chính mình, làm điều mình thích, theo đuổi ước mơ của riêng mình. Vì thế, hãy thôi phán xét người khác, đừng để mình bị xoáy theo những tiếng ồn ào xung quanh. Hãy tôn trọng người khác và nghe theo chính mình!