Câu 1 (2 điểm): Đoạn văn nghị luận phân tích diễn biến tâm lý nhân vật ông giáo Thứ

Trong đoạn trích Sống mòn của Nam Cao, diễn biến tâm lý của nhân vật ông giáo Thứ được khắc họa vô cùng tinh tế và chân thực, bộc lộ rõ bi kịch và phẩm chất đáng quý của một trí thức nghèo. Từ cảm giác ngượng ngùng, áy náy khi ăn mâm cơm có cá trong khi cả nhà chỉ ăn rau, đến nỗi xót xa khi thấy vợ và mẹ mình cố gắng nhường cơm cho mình – Thứ dần nhận ra sự vô lý, bất công mà cả gia đình đang cam chịu. Nỗi đau dồn nén khiến y nghẹn ngào đến mức không thể nuốt nổi miếng cơm, nước mắt ứa ra như lời tố cáo âm thầm về một kiếp người sống trong tủi nhục, hy sinh. Diễn biến tâm lý ấy không chỉ cho thấy bi kịch tinh thần sâu sắc mà còn làm nổi bật những phẩm chất cao quý của Thứ: đó là một người sống tình cảm, có trách nhiệm, biết yêu thương, biết dằn vặt bản thân và luôn khao khát sự công bằng. Qua nhân vật Thứ, Nam Cao thể hiện lòng trắc ẩn sâu sắc đối với con người, đồng thời lên án xã hội đã chèn ép những người lương thiện đến bước đường cùng.

Câu 2 (4 điểm): Bài văn nghị luận xã hội về thông điệp của Dove

Trong thời đại công nghệ phát triển vượt bậc, đặc biệt là sự bùng nổ của mạng xã hội và trí tuệ nhân tạo, con người dường như ngày càng bị cuốn vào vòng xoáy của những tiêu chuẩn sắc đẹp ảo tưởng. Năm 2023, thương hiệu Dove đã khởi xướng chiến dịch “Turn your back” – “Quay lưng lại” để kêu gọi con người, đặc biệt là phụ nữ, không sử dụng các hiệu ứng chỉnh sửa khuôn mặt bằng AI trên TikTok. Thông điệp mà Dove đưa ra – “Vẻ đẹp là không có chuẩn mực” – không chỉ mang tính nhân văn sâu sắc mà còn đặt ra một vấn đề xã hội quan trọng về cách chúng ta nhìn nhận giá trị bản thân trong thế giới hiện đại.

Vẻ đẹp đích thực không đến từ làn da không tì vết, chiếc mũi cao hay đôi mắt long lanh do phần mềm tạo nên. Vẻ đẹp thật sự nằm ở sự tự tin, lòng nhân hậu, trí tuệ và cá tính riêng biệt của mỗi người. Khi mạng xã hội khiến giới trẻ ngày càng lệ thuộc vào những “filter” ảo, nhiều người – đặc biệt là phụ nữ – cảm thấy tự ti về ngoại hình thật của mình, dẫn đến những hậu quả về tâm lý, thậm chí là các hành vi tiêu cực như phẫu thuật thẩm mỹ thái quá, rối loạn ăn uống, trầm cảm,… Chiến dịch của Dove đã tạo ra một tiếng nói mạnh mẽ để chặn lại xu hướng đó, khẳng định rằng sự không hoàn hảo chính là một phần làm nên cái đẹp chân thật và duy nhất của con người.

Tôi cho rằng thông điệp mà Dove truyền tải vô cùng ý nghĩa. Trong một thế giới mà người ta dễ bị tổn thương vì “chuẩn mực” ảo, việc học cách chấp nhận và yêu thương chính mình là điều cần thiết hơn bao giờ hết. Không ai sinh ra đã hoàn hảo theo định nghĩa xã hội, nhưng mỗi người đều có vẻ đẹp riêng, không cần sự chứng thực của công nghệ hay người khác. Chỉ khi con người sống thật với bản thân, yêu thương những gì mình đang có, họ mới có thể tìm được sự an yên và hạnh phúc thật sự.

Chiến dịch “Turn your back” không chỉ đơn thuần là một chiến dịch quảng cáo, mà còn là một lời nhắc nhở sâu sắc rằng: chúng ta không cần phải chỉnh sửa để trở nên hoàn hảo – bởi chính sự thật, sự nguyên vẹn của mỗi cá nhân mới là vẻ đẹp đáng trân trọng nhất.

Câu 1: Xác định ngôi kể của văn bản trên.

Văn bản được kể theo ngôi thứ ba. Người kể không xưng “tôi” mà gọi nhân vật chính là “y” – tức ông giáo Thứ.

Câu 2: Xác định điểm nhìn trong đoạn trích. Điểm nhìn này có tác dụng như thế nào?

• Điểm nhìn trong đoạn trích là điểm nhìn của nhân vật ông giáo Thứ – người được gọi là “y”. Mọi sự việc, diễn biến tâm lý, hoàn cảnh đều được trình bày từ cảm nhận, suy nghĩ của nhân vật này.
• Tác dụng: Việc lựa chọn điểm nhìn này giúp người đọc thấu hiểu sâu sắc hơn nội tâm giằng xé, đau đớn, dằn vặt của Thứ, từ đó cảm nhận rõ hơn sự bế tắc, bất lực và bi kịch tinh thần mà ông phải gánh chịu. Nó cũng giúp làm nổi bật tính chân thực và cảm động của hiện thực xã hội đương thời qua lăng kính của một trí thức nghèo.

Câu 3: Tại sao nước mắt của Thứ lại ứa ra khi ăn cơm?

Nước mắt của Thứ ứa ra khi ăn cơm vì:

• Y cảm thấy nghẹn ngào, xót xa trước cảnh cả gia đình nghèo khó, người thân nhường nhịn, cam chịu khổ cực, trong khi chính mình – người khỏe mạnh, ít vất vả hơn – lại được ăn phần ăn tốt hơn.
• Y bất lực, đau đớn khi nhận ra mình không thể làm gì để thay đổi hoàn cảnh, không thể chia sẻ đủ cho tất cả người thân của mình.
• Y day dứt, tủi hổ, thậm chí thấy xấu hổ khi phải ăn trong hoàn cảnh như vậy, khi mà lòng nhân ái, tình yêu thương trong y không thể hiện thành hành động thực tế.
  => Những giọt nước mắt là sự vỡ òa của cảm xúc, là biểu hiện của một bi kịch tinh thần sâu sắc trong tâm hồn một người trí thức nghèo đầy lương tri và yêu thương.

Câu 4: Thông qua nhân vật ông giáo Thứ, nhà văn Nam Cao đã phản ánh điều gì?

Thông qua nhân vật Thứ, nhà văn Nam Cao đã phản ánh:

• Hiện thực bi đát, ngột ngạt của đời sống người trí thức nghèo trong xã hội thực dân nửa phong kiến: bị giam hãm trong một cuộc sống tẻ nhạt, vô vọng, thiếu thốn về vật chất và cả tinh thần.
• Bi kịch tinh thần sâu sắc của con người sống có lương tri, đạo đức, có khát vọng sống tốt đẹp nhưng bị hoàn cảnh chèn ép đến bế tắc, không thể thực hiện được những điều mình mong muốn.
• Tác phẩm còn thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của Nam Cao khi ông nhìn ra những giá trị đáng quý ở con người dù trong hoàn cảnh khốn cùng nhất.

a) Giống nhau:

• Đều có tiềm năng thủy điện lớn do địa hình dốc và có nhiều sông ngòi.

• Đều có các loại khoáng sản với trữ lượng lớn hoặc có giá trị kinh tế cao.

b) Khác nhau

− Trung du và miền núi Bắc Bộ

+ Đất: phần lớn là đất feralit trên đá phiến, đá vôi và các đá mẹ khác; còn có đất phù sa cổ ở trung du, đất phù sa dọc thung lũng sông và các cánh đồng ở miền núi (Than Uyên, Nghĩa Lộ…), tạo điều kiện trồng nhiều loài cây.

+ Khí hậu: nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đông lạnh, lại chịu ảnh hưởng sâu sắc của địa hình vùng núi là thế mạnh đặc biệt để phát triển các cây công nghiệp có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới (chè, trẩu, sở, hồi…). Khí hậu núi cao (ở vùng núi Hoàng Liên Sơn; vùng núi giáp biên giới ở Cao Bằng, Lạng Sơn…) thuận lợi cho trồng các cây thuốc quý, cây ăn quả, rau ôn đới…

+ Có nhiều đồng cỏ trên các cao nguyên (Mộc Châu, Sơn La…) để phát triển chăn nuôi trấu, bò, ngựa, dê.

− Tây Nguyên

+ Đất badan màu mỡ, tập trung với diện tích rộng, thuận lợi cho phát triển cây công nghiệp lâu năm (cà phê, cao su, hồ tiêu…) trên quy mô lớn.

+ Khí hậu: Có tính chất cận Xích đạo gió mùa, thuận lợi cho trồng các cây công nghiệp lâu năm nhiệt đới (cao su, cà phê, hồ tiêu). Trên các cao nguyên cao trên 1000m (Lâm Viên…), khí hậu rất mát mẻ, khá thuận lợi cho trồng các cây có nguồn gốc cận nhiệt đới (chè…).

+ Một số nơi có đồng cỏ tạo điều kiện chăn nuôi bò…

b) Khác nhau

− Trung du và miền núi Bắc Bộ

+ Đất: phần lớn là đất feralit trên đá phiến, đá vôi và các đá mẹ khác; còn có đất phù sa cổ ở trung du, đất phù sa dọc thung lũng sông và các cánh đồng ở miền núi (Than Uyên, Nghĩa Lộ…), tạo điều kiện trồng nhiều loài cây.

+ Khí hậu: nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đông lạnh, lại chịu ảnh hưởng sâu sắc của địa hình vùng núi là thế mạnh đặc biệt để phát triển các cây công nghiệp có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới (chè, trẩu, sở, hồi…). Khí hậu núi cao (ở vùng núi Hoàng Liên Sơn; vùng núi giáp biên giới ở Cao Bằng, Lạng Sơn…) thuận lợi cho trồng các cây thuốc quý, cây ăn quả, rau ôn đới…

+ Có nhiều đồng cỏ trên các cao nguyên (Mộc Châu, Sơn La…) để phát triển chăn nuôi trấu, bò, ngựa, dê.

− Tây Nguyên

+ Đất badan màu mỡ, tập trung với diện tích rộng, thuận lợi cho phát triển cây công nghiệp lâu năm (cà phê, cao su, hồ tiêu…) trên quy mô lớn.

+ Khí hậu: Có tính chất cận Xích đạo gió mùa, thuận lợi cho trồng các cây công nghiệp lâu năm nhiệt đới (cao su, cà phê, hồ tiêu). Trên các cao nguyên cao trên 1000m (Lâm Viên…), khí hậu rất mát mẻ, khá thuận lợi cho trồng các cây có nguồn gốc cận nhiệt đới (chè…).

+ Một số nơi có đồng cỏ tạo điều kiện chăn nuôi bò…

Diện tích và sản lượng lúa

• Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) chiếm khoảng 51% diện tích và sản lượng lúa cả nước. Đây là vùng sản xuất lương thực chủ lực, cung cấp một lượng lớn gạo cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Bình quân lương thực đầu người

• Vùng ĐBSCL có bình quân lương thực đầu người đạt 1066,3 kg/người, gấp 2,3 lần so với cả nước. Điều này cho thấy mức độ sản xuất thực phẩm cao và khả năng cung cấp lương thực cao hơn nhiều so với các vùng khác.

Đặc sản cây ăn quả

• Đây còn là vùng trồng cây ăn quả lớn nhất cả nước với nhiều loại trái cây nhiệt đới như xoài, dừa, cam, bưởi, giúp đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp.

Chăn nuôi

• Nghề chăn nuôi, đặc biệt là nuôi vịt, cũng rất phát triển, với các tỉnh như Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cà Mau, Vĩnh Long, Trà Vinh là những nơi nuôi nhiều vịt nhất, góp phần đáng kể vào nguồn thực phẩm.

Sản lượng thủy sản

• Tổng sản lượng thủy sản của ĐBSCL chiếm hơn 50% sản lượng thủy sản cả nước, với tỉnh nuôi nhiều nhất là Kiên Giang và Cà Mau. Nghề nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là tôm và cá xuất khẩu, đang ngày càng phát triển mạnh mẽ.

Điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội

• ĐBSCL có nhiều điều kiện thuận lợi để sản xuất thực phẩm, bao gồm đất đai màu mỡ, khí hậu nhiệt đới ẩm, và hệ thống sông ngòi phong phú, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và thủy sản.

Từ những yếu tố trên, có thể khẳng định rằng Đồng bằng sông Cửu Long là vùng sản xuất thực phẩm lớn nhất cả nước, đóng góp quan trọng vào an ninh lương thực và xuất khẩu nông sản của Việt Nam