Đặc điểm dân cư của Nhật Bản

1. Dân số đông nhưng đang giảm dần

• Dân số khoảng hơn 125 triệu người (2024), đứng thứ 11 thế giới.

• Tuy nhiên, đang có xu hướng giảm mạnh do tỷ lệ sinh thấp và tuổi thọ cao.

2. Mật độ dân số cao nhưng phân bố không đều

• Tập trung đông ở các vùng đô thị như Tokyo, Osaka, Yokohama,…

• Vùng núi, hải đảo và phía bắc dân cư thưa thớt.

3. Tỷ lệ dân thành thị cao

• Trên 90% dân cư sống ở đô thị – dẫn đến quá tải hạ tầng ở các thành phố lớn.

4. Cơ cấu dân số già

• Nhật Bản là một trong những quốc gia có tỷ lệ người già (trên 65 tuổi) cao nhất thế giới, chiếm hơn 28% dân số.

• Tỷ lệ sinh thấp, tuổi thọ cao – dân số già hóa nhanh chóng.

II. Phân tích ảnh hưởng của cơ cấu dân số đến phát triển kinh tế – xã hội

1. Tác động tiêu cực

• Thiếu hụt lao động trẻ

→ Gây khó khăn cho các ngành cần nhiều nhân lực như sản xuất, dịch vụ, chăm sóc y tế.

• Tăng chi phí an sinh xã hội

→ Chính phủ phải chi nhiều cho bảo hiểm, y tế, lương hưu cho người già.

• Áp lực lên thế hệ trẻ

→ Người trẻ gánh nặng thuế cao, khó khăn trong việc nuôi dưỡng và chăm sóc người già.

• Suy giảm sức tiêu dùng trong nước

→ Người già tiêu dùng ít, làm giảm động lực phát triển thị trường nội địa.

2. Một số tác động tích cực (ở mức hạn chế)

• Tạo động lực đổi mới công nghệ

→ Nhật Bản đầu tư mạnh vào tự động hóa, robot để thay thế lao động.

• Chất lượng nguồn nhân lực cao

→ Mặc dù số lượng lao động giảm, nhưng người lao động có trình độ chuyên môn và kỷ luật tốt.

III. Hướng giải quyết của Nhật Bản

• Khuyến khích sinh con (hỗ trợ tài chính, giáo dục, nhà ở,…).

• Tăng tuổi nghỉ hưu, tận dụng lực lượng người già còn khả năng lao động.

• Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, robot vào sản xuất và chăm sóc người cao tuổi.

• Mở cửa cho lao động nước ngoài trong một số lĩnh vực thiếu hụt nhân lực.

Đặc điểm dân cư của Nhật Bản

1. Dân số đông nhưng đang giảm dần

• Dân số khoảng hơn 125 triệu người (2024), đứng thứ 11 thế giới.

• Tuy nhiên, đang có xu hướng giảm mạnh do tỷ lệ sinh thấp và tuổi thọ cao.

2. Mật độ dân số cao nhưng phân bố không đều

• Tập trung đông ở các vùng đô thị như Tokyo, Osaka, Yokohama,…

• Vùng núi, hải đảo và phía bắc dân cư thưa thớt.

3. Tỷ lệ dân thành thị cao

• Trên 90% dân cư sống ở đô thị – dẫn đến quá tải hạ tầng ở các thành phố lớn.

4. Cơ cấu dân số già

• Nhật Bản là một trong những quốc gia có tỷ lệ người già (trên 65 tuổi) cao nhất thế giới, chiếm hơn 28% dân số.

• Tỷ lệ sinh thấp, tuổi thọ cao – dân số già hóa nhanh chóng.

II. Phân tích ảnh hưởng của cơ cấu dân số đến phát triển kinh tế – xã hội

1. Tác động tiêu cực

• Thiếu hụt lao động trẻ

→ Gây khó khăn cho các ngành cần nhiều nhân lực như sản xuất, dịch vụ, chăm sóc y tế.

• Tăng chi phí an sinh xã hội

→ Chính phủ phải chi nhiều cho bảo hiểm, y tế, lương hưu cho người già.

• Áp lực lên thế hệ trẻ

→ Người trẻ gánh nặng thuế cao, khó khăn trong việc nuôi dưỡng và chăm sóc người già.

• Suy giảm sức tiêu dùng trong nước

→ Người già tiêu dùng ít, làm giảm động lực phát triển thị trường nội địa.

2. Một số tác động tích cực (ở mức hạn chế)

• Tạo động lực đổi mới công nghệ

→ Nhật Bản đầu tư mạnh vào tự động hóa, robot để thay thế lao động.

• Chất lượng nguồn nhân lực cao

→ Mặc dù số lượng lao động giảm, nhưng người lao động có trình độ chuyên môn và kỷ luật tốt.

III. Hướng giải quyết của Nhật Bản

• Khuyến khích sinh con (hỗ trợ tài chính, giáo dục, nhà ở,…).

• Tăng tuổi nghỉ hưu, tận dụng lực lượng người già còn khả năng lao động.

• Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, robot vào sản xuất và chăm sóc người cao tuổi.

• Mở cửa cho lao động nước ngoài trong một số lĩnh vực thiếu hụt nhân lực.