Câu 1

Văn bản kể về cuộc gặp gỡ và mối tình giữa Thúy Kiều và Từ Hải. Từ Hải – một người anh hùng – tình cờ gặp Kiều, cảm mến tài sắc và khí chất của nàng. Cả hai đồng cảm, tâm đầu ý hợp, rồi nên duyên gắn bó, mở ra một giai đoạn mới trong cuộc đời Kiều.

Câu 2

• Râu hùm, hàm én, mày ngài: miêu tả tướng mạo phi thường của bậc anh hùng.
• Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo: gợi hình ảnh Hoàng Sào, anh hùng khởi nghĩa.
• Mắt xanh: lấy từ tích Nguyên Tịch – người trọng ai thì nhìn bằng mắt xanh.
• Tấn Dương: nơi Đường Cao Tổ khởi nghĩa, ngụ ý Từ Hải sẽ dựng nghiệp lớn.
• Sánh phượng, cưỡi rồng: hình ảnh mang ý nghĩa duyên trời định, phu xứng phụ.

Câu 3

Từ ngữ, hình ảnh miêu tả Từ Hải:

• “Râu hùm, hàm én, mày ngài”
• “Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao”
• “Đường đường một đấng anh hào”
• “Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài”
• “Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo”
• “Đội trời đạp đất”

Nhận xét:

Nguyễn Du dành thái độ ngưỡng mộ và trân trọng khi miêu tả Từ Hải. Tác giả xây dựng nhân vật như một người anh hùng toàn tài, toàn đức, lý tưởng trong cả khí phách và tình cảm. Ông là chốn nương tựa đáng tin cậy cho Thúy Kiều và là hiện thân cho khát vọng tự do, công lý.

Câu 4

Bút pháp sử dụng: Ước lệ – tượng trưng – lý tưởng hóa.

Tác dụng:

• Làm nổi bật hình ảnh Từ Hải như một bậc anh hùng phi thường, vượt lên khỏi tầm vóc con người bình thường.
• Gợi cảm giác kính nể và lý tưởng, giúp người đọc cảm nhận được khí phách và chí hướng lớn lao của nhân vật.
• Tạo sự tương phản với những nhân vật khác trong truyện, từ đó làm nổi bật vẻ đẹp nhân cách và mối tình cao cả giữa Từ Hải – Thúy Kiều.

Câu 5

So sánh:

• Thanh Tâm tài nhân miêu tả Từ Hải theo lối tả thực: kể về lai lịch, nghề nghiệp, tính cách rõ ràng, có phần lý trí, đời thường.
• Nguyễn Du lý tưởng hóa Từ Hải, dùng bút pháp ước lệ để xây dựng hình tượng anh hùng siêu phàm, mang tầm vóc vũ trụ (“đội trời đạp đất”).

Sự sáng tạo:

Nguyễn Du đã nâng Từ Hải lên thành biểu tượng của người anh hùng lý tưởng, phi thường, không chỉ giỏi giang mà còn nghĩa khí và chân thành trong tình yêu. Cách xây dựng này không chỉ làm phong phú thêm nhân vật mà còn mang màu sắc sử thi, giúp Từ Hải sống mãi trong lòng bạn đọc.

Câu 6

Trong đoạn trích “Trai anh hùng, gái thuyền quyên”, Nguyễn Du đã xây dựng thành công hình tượng Từ Hải – một con người lý tưởng, mang đầy đủ phẩm chất của bậc anh hùng. Ngay từ khi xuất hiện, Từ Hải đã gây ấn tượng với tướng mạo phi thường: “Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao”, toát lên sự oai hùng và khí phách. Không chỉ có sức mạnh, ông còn có trí tuệ và lòng nghĩa khí, thể hiện qua câu nói đầy bản lĩnh: “Tâm phúc tương cờ, phải người trăng gió vật vờ hay sao?” Khác với những kẻ mê sắc, Từ Hải đến với Thúy Kiều bằng sự trân trọng, xem nàng như người tri kỉ. Hình ảnh Từ Hải không chỉ là chốn nương tựa cho Kiều mà còn là biểu tượng của lý tưởng sống cao đẹp: tung hoành ngang dọc, không bị trói buộc bởi vòng danh lợi. Qua nhân vật Từ Hải, Nguyễn Du thể hiện khát vọng công lý, tự do và hạnh phúc chân thành – một thông điệp vẫn còn nguyên giá trị trong đời sống hôm nay.

Câu 7

Trong xã hội hiện đại đầy biến động, nơi con người phải đối mặt với vô vàn lựa chọn và thách thức, việc xác định lý tưởng sống càng trở nên quan trọng, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ – những chủ nhân tương lai của đất nước. Lý tưởng sống không chỉ là kim chỉ nam định hướng hành động mà còn thể hiện giá trị, trách nhiệm và ước mơ của mỗi người trong cuộc đời.

Lý tưởng sống của thế hệ trẻ hôm nay rất phong phú, đa dạng. Nhiều bạn trẻ khao khát cống hiến cho xã hội, dấn thân vì cộng đồng, mang tinh thần khởi nghiệp sáng tạo, hoặc theo đuổi tri thức, nghệ thuật để khẳng định bản thân và đóng góp tích cực cho đất nước. Có người mong trở thành bác sĩ để cứu người, kỹ sư để xây dựng đất nước, cũng có người muốn làm giáo viên để truyền cảm hứng cho thế hệ mai sau. Dù lý tưởng cụ thể có khác nhau, nhưng điểm chung của một lý tưởng sống đúng đắn là đặt lợi ích cá nhân trong mối quan hệ hài hòa với cộng đồng, quốc gia và nhân loại.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn một bộ phận thanh niên mất phương hướng, sống buông thả, thiếu ý chí và trách nhiệm. Có người chạy theo lối sống thực dụng, chỉ nghĩ đến hưởng thụ mà quên mất giá trị lao động và cống hiến. Điều đó cho thấy rằng, trong thế giới số với sự phát triển của mạng xã hội, giới trẻ cần có bản lĩnh, sự tỉnh táo và khả năng tự định hướng để tránh bị cuốn theo những giá trị ảo.

Để xây dựng được một lý tưởng sống đúng đắn, thế hệ trẻ cần được giáo dục về nhân cách, kỹ năng sống và nhận thức xã hội ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Gia đình, nhà trường và xã hội phải đồng hành, tạo điều kiện để các bạn trẻ được tiếp cận tri thức, trải nghiệm thực tế và rèn luyện bản thân. Bên cạnh đó, mỗi người trẻ cũng cần chủ động học hỏi, không ngừng trau dồi tư duy độc lập, lòng yêu nước, tinh thần cầu tiến và ý thức trách nhiệm với cộng đồng.

Lý tưởng sống không phải là điều gì quá xa vời hay to tát. Đó có thể bắt đầu từ những hành động giản dị: sống tử tế, học tập nghiêm túc, dấn thân vì điều tốt đẹp, biết đặt câu hỏi và luôn nỗ lực để trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình. Trong một thế giới đầy cơ hội và cạnh tranh, lý tưởng sống chính là ngọn lửa soi đường, giúp người trẻ không lạc lối và sống xứng đáng với tuổi trẻ rực rỡ của mình.

Tóm lại, lý tưởng sống có vai trò vô cùng quan trọng đối với thế hệ trẻ hôm nay. Đó là yếu tố nền tảng để phát triển bản thân, góp phần xây dựng xã hội và khẳng định giá trị sống đích thực. Mỗi người trẻ cần biết nuôi dưỡng một lý tưởng sống cao đẹp – như một cây xanh cần ánh sáng để vươn lên mạnh mẽ giữa bầu trời rộng lớn của thời đại.

1. Đặc điểm dân cư Nhật Bản

• Dân số đông nhưng đang giảm: Khoảng hơn 125 triệu người (tính đến gần đây), nhưng đang giảm dần do tỷ lệ sinh thấp.
• Mật độ dân số cao: Tập trung đông ở các vùng đồng bằng ven biển (như vùng Kanto – Tokyo, Kansai – Osaka…).
• Tuổi thọ trung bình cao: Nhật Bản là một trong những nước có tuổi thọ cao nhất thế giới (nam ~81 tuổi, nữ ~87 tuổi).
• Dân số già: Tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên rất cao (~30%), trong khi tỷ lệ trẻ em rất thấp.
• Tỷ lệ đô thị hóa cao: Trên 90% dân cư sống ở đô thị.

2. Ảnh hưởng của cơ cấu dân số đến phát triển kinh tế – xã hội

Tác động tiêu cực:

• Lao động thiếu hụt: Dân số già làm giảm lực lượng lao động trẻ, ảnh hưởng đến năng suất và khả năng cạnh tranh.
• Tăng chi phí an sinh xã hội: Chính phủ phải chi nhiều cho y tế, hưu trí, chăm sóc người già.
• Áp lực kinh tế: Một số ngành nghề như chăm sóc sức khỏe, dịch vụ công cộng chịu áp lực nặng nề.
• Giảm tiêu dùng nội địa: Người già thường tiêu dùng ít hơn, làm giảm cầu trong nước.

Tác động tích cực (một phần):

• Cơ hội phát triển công nghệ và tự động hóa: Thiếu lao động thúc đẩy phát triển robot và trí tuệ nhân tạo.
• Thúc đẩy đổi mới chính sách xã hội: Khuyến khích nhập cư chọn lọc, nâng tuổi nghỉ hưu, tăng vai trò phụ nữ và người già trong lao động.

1. Đặc điểm dân cư Nhật Bản

• Dân số đông nhưng đang giảm: Khoảng hơn 125 triệu người (tính đến gần đây), nhưng đang giảm dần do tỷ lệ sinh thấp.
• Mật độ dân số cao: Tập trung đông ở các vùng đồng bằng ven biển (như vùng Kanto – Tokyo, Kansai – Osaka…).
• Tuổi thọ trung bình cao: Nhật Bản là một trong những nước có tuổi thọ cao nhất thế giới (nam ~81 tuổi, nữ ~87 tuổi).
• Dân số già: Tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên rất cao (~30%), trong khi tỷ lệ trẻ em rất thấp.
• Tỷ lệ đô thị hóa cao: Trên 90% dân cư sống ở đô thị.

2. Ảnh hưởng của cơ cấu dân số đến phát triển kinh tế – xã hội

Tác động tiêu cực:

• Lao động thiếu hụt: Dân số già làm giảm lực lượng lao động trẻ, ảnh hưởng đến năng suất và khả năng cạnh tranh.
• Tăng chi phí an sinh xã hội: Chính phủ phải chi nhiều cho y tế, hưu trí, chăm sóc người già.
• Áp lực kinh tế: Một số ngành nghề như chăm sóc sức khỏe, dịch vụ công cộng chịu áp lực nặng nề.
• Giảm tiêu dùng nội địa: Người già thường tiêu dùng ít hơn, làm giảm cầu trong nước.

Tác động tích cực (một phần):

• Cơ hội phát triển công nghệ và tự động hóa: Thiếu lao động thúc đẩy phát triển robot và trí tuệ nhân tạo.
• Thúc đẩy đổi mới chính sách xã hội: Khuyến khích nhập cư chọn lọc, nâng tuổi nghỉ hưu, tăng vai trò phụ nữ và người già trong lao động.