Câu 1: 

Mùa thu Hà Nội hiện lên trong đoạn thơ của Hoàng Cát với vẻ đẹp dịu dàng, man mác buồn và đầy chất thơ. Mở đầu là hình ảnh quen thuộc của mùa thu miền Bắc: “Se sẽ gió heo may, xào xạc lạnh” – những cơn gió nhẹ làm không khí dịu mát, gợi cảm giác dễ chịu nhưng cũng phảng phất nỗi buồn. Lá vàng khô theo gió bay trên phố, khiến không gian trở nên “bâng khuâng” – một từ gợi nên sự mơ hồ, trống trải trong tâm hồn. Cảnh thu không chỉ là bức tranh thiên nhiên mà còn gắn liền với tâm trạng con người. Sự tĩnh lặng của cảnh chiều “nhạt nắng”, kết hợp với hình ảnh “ta lặng lẽ một mình”, làm nổi bật nỗi cô đơn, nỗi nhớ người xa. Mùa thu không chỉ mang vẻ đẹp nên thơ mà còn là mùa của hoài niệm, của xúc cảm. Những câu thơ như “Ta nhặt được cả chùm nắng hạ” hay “trong mùi hương trời đất dậy trên đường” gợi lên vẻ đẹp rất riêng của Hà Nội – vừa giản dị, gần gũi, vừa tinh tế, lắng sâu. Qua đó, tác giả đã khắc họa thành công một mùa thu Hà Nội giàu chất trữ tình, mang vẻ đẹp vừa hữu hình vừa ẩn chứa trong lòng người.

Câu 2:

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) đang diễn ra như một cơn “vũ bão”, làm thay đổi nhanh chóng mọi mặt của đời sống xã hội. Từ những trợ lý ảo đơn giản đến các hệ thống có thể thay con người thực hiện nhiều công việc phức tạp, AI đang mở ra một kỷ nguyên mới cho nhân loại, đầy hứa hẹn nhưng cũng không ít thách thức.

Trí tuệ nhân tạo là ngành công nghệ mô phỏng các quá trình tư duy, học hỏi và hành động của con người thông qua các hệ thống máy tính. Chỉ trong vài thập kỷ gần đây, AI đã phát triển vượt bậc: xe tự lái, robot y tế, phần mềm dịch ngôn ngữ, trợ lý ảo, hệ thống nhận diện khuôn mặt, và gần đây là các mô hình ngôn ngữ như ChatGPT. Những thành tựu đó không chỉ giúp con người tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn mở rộng khả năng sáng tạo, nghiên cứu và khám phá trong nhiều lĩnh vực.

AI đang làm thay đổi cách con người sống, làm việc và học tập. Trong giáo dục, AI hỗ trợ cá nhân hóa việc học, phân tích năng lực từng học sinh để đưa ra lộ trình phù hợp. Trong y tế, AI có thể hỗ trợ chẩn đoán bệnh chính xác, phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư, từ đó tăng khả năng cứu sống bệnh nhân. Trong sản xuất, AI giúp tự động hóa quy trình, tăng hiệu suất và giảm thiểu sai sót. Không thể phủ nhận rằng, nếu được sử dụng hợp lý, AI sẽ là “đòn bẩy” mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế, khoa học và xã hội.

Tuy nhiên, sự phát triển “như vũ bão” của AI cũng đặt ra nhiều vấn đề đáng suy ngẫm. Một trong những lo ngại lớn nhất là nguy cơ AI thay thế con người trong nhiều công việc, gây ra tình trạng thất nghiệp ở một số ngành nghề. Ngoài ra, AI cũng có thể bị lợi dụng để tạo tin giả, thao túng dư luận hoặc vi phạm quyền riêng tư nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Việc AI ngày càng thông minh, có khả năng “học” và “sáng tạo” khiến nhiều chuyên gia lo lắng về khả năng mất kiểm soát trong tương lai.

Trước tình hình đó, điều quan trọng là con người phải vừa phát triển AI, vừa chủ động xây dựng hành lang pháp lý, quy định đạo đức và cơ chế kiểm soát phù hợp. Đồng thời, con người cần liên tục học hỏi, nâng cao năng lực, tư duy sáng tạo và khả năng thích nghi để không bị tụt lại phía sau. AI có thể thay thế nhiều kỹ năng cơ bản, nhưng những giá trị nhân văn, cảm xúc, trực giác và khả năng đồng cảm của con người thì không máy móc nào có thể làm được.

Tóm lại, trí tuệ nhân tạo là một thành tựu to lớn của loài người, mở ra nhiều cơ hội phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, cũng giống như con dao hai lưỡi, AI cần được sử dụng một cách có trách nhiệm, tỉnh táo và định hướng đúng đắn. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể thực sự làm chủ công nghệ, thay vì để công nghệ điều khiển con người.

Câu 1.

Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là: biểu cảm.

Câu 2.

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện năm khốn khó trong đoạn trích là:

“năm khốn khó”

“đồng sau lụt, bờ đê sụt lở”

“gánh gồng xộc xệch”

“chịu đói suốt ngày tròn”“chạng vạng ngồi co ro bậu cửa”

Câu 3.

Biện pháp tu từ: Ẩn dụ và nhân hóa.

“Tiếng lòng con chẳng thể nào vang vọng” là một hình ảnh ẩn dụ cho nỗi nhớ, nỗi đau thầm kín của người con. “Tiếng lòng” được nhân hóa như có thể “vang vọng” – gợi cảm giác tha thiết, sâu sắc, nhưng bất lực.“Vuông đất mẹ nằm lưng núi quê hương” cũng là một ẩn dụ chỉ phần mộ của mẹ – giản dị, nhỏ bé nhưng thiêng liêng, gắn bó với quê hương.

Tác dụng: Gợi nên cảm xúc tiếc thương sâu sắc, sự đau đớn, day dứt trong tâm hồn người con khi không thể gửi đến mẹ tiếng gọi yêu thương, dù chỉ là trong giấc mơ.

Câu 4.

“Mẹ gánh gồng xộc xệch hoàng hôn” – Dòng thơ gợi hình ảnh người mẹ vất vả, tảo tần, lầm lũi trở về nhà sau một ngày dài lao động.

“Gánh gồng xộc xệch” cho thấy sự nhọc nhằn, khó khăn, và cả sự mệt mỏi, kiệt sức“Hoàng hôn” không chỉ là thời điểm cuối ngày, mà còn mang tính biểu tượng cho những tháng ngày tối tăm, gian khổ, như chồng lên đôi vai mẹ.Câu thơ thể hiện sự xót xa và lòng biết ơn đối với sự hi sinh âm thầm của người mẹ trong những năm tháng cơ cực.

Câu 5.

Thông điệp tâm đắc nhất: Tình mẹ là ký ức thiêng liêng, không bao giờ phai nhòa trong tâm khảm của con, kể cả khi mẹ đã khuất.

Lý do lựa chọn:Đoạn thơ chạm đến trái tim người đọc bằng nỗi nhớ thương da diết của người con dành cho mẹ. Hình ảnh mẹ tảo tần, chịu thương chịu khó và nỗi đau khi mẹ đã yên nghỉ khiến ta nhận ra rằng tình cảm gia đình, đặc biệt là tình mẹ, là thiêng liêng và đáng trân trọng nhất trong cuộc đời. Khi mất đi rồi, những gì còn lại là nỗi nhớ khôn nguôi và sự biết ơn vô hạn.