Câu 1 (2,0 điểm):

Viết đoạn văn phân tích hình ảnh hàng rào dây thép gai trong văn bản.

Hình ảnh hàng rào dây thép gai trong bài thơ của Hoàng Nhuận Cầm là một biểu tượng đa nghĩa, mang giá trị thẩm mỹ và chiều sâu tư tưởng. Trước hết, đó là hình ảnh hiện thực của chiến tranh – biểu tượng của sự chia cắt, đau thương và ngăn trở. Dây thép gai cản bước chân người, làm tổn thương thân thể, cũng như chiến tranh cản trở tình yêu, chia lìa những mái nhà, cắt đôi đất nước. Tuy nhiên, trong bài thơ, hình ảnh này không chỉ dừng lại ở ý nghĩa tả thực mà còn trở thành biểu tượng của hành trình giải phóng – hành trình đấu tranh không ngừng của người lính để mang lại hòa bình. Mỗi hàng rào bị “cắt” là một bước tiến đến gần hơn với tự do, đoàn tụ và khát vọng thống nhất đất nước. Qua việc miêu tả hành động "cắt đến hàng rào cuối cùng", tác giả khẳng định niềm tin mãnh liệt vào chiến thắng, vào sức mạnh của con người trước mọi rào cản. Như vậy, hàng rào dây thép gai không chỉ là biểu tượng của chiến tranh và chia cắt, mà còn là thước đo tinh thần đấu tranh và ý chí vượt lên của con người Việt Nam.

Câu 2 (4,0 điểm):

Viết bài văn trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của lối sống có trách nhiệm đối với thế hệ trẻ hiện nay.

Trong xã hội hiện đại đầy biến động, lối sống có trách nhiệm không chỉ là phẩm chất cần thiết mà còn là nền tảng để mỗi cá nhân, đặc biệt là thế hệ trẻ, xây dựng cuộc sống ý nghĩa và góp phần phát triển cộng đồng. Lối sống có trách nhiệm thể hiện ở việc mỗi người ý thức được hành động của mình đối với bản thân, gia đình, xã hội và cả môi trường sống. Với giới trẻ – những người đang từng ngày trưởng thành và chuẩn bị gánh vác trọng trách xây dựng đất nước – trách nhiệm càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Trách nhiệm với bản thân là nền tảng đầu tiên. Đó là việc chăm lo sức khỏe, học tập nghiêm túc, sống lành mạnh và có lý tưởng. Một người trẻ biết chịu trách nhiệm với tương lai mình là người biết vượt qua lười biếng, không đổ lỗi và dám đối mặt với thất bại để tiến bộ hơn. Bên cạnh đó, sống có trách nhiệm còn thể hiện qua thái độ với gia đình: biết yêu thương, đỡ đần cha mẹ, tôn trọng ông bà, giữ gìn truyền thống. Với xã hội, giới trẻ cần thể hiện trách nhiệm bằng cách tuân thủ pháp luật, tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng, bảo vệ môi trường, và nhất là lan toả tinh thần sống tử tế, nhân ái.

Thực tế đã cho thấy, những người trẻ có trách nhiệm luôn được đánh giá cao, là tấm gương sáng cho bạn bè và là nhân tố tích cực trong mọi tổ chức, cộng đồng. Họ không chờ đợi người khác hành động, mà chủ động tạo ra thay đổi. Họ không đổ lỗi cho hoàn cảnh, mà tìm cách vượt lên nó. Nhờ vậy, họ góp phần hình thành một xã hội tốt đẹp, công bằng và văn minh hơn. Ngược lại, sự vô trách nhiệm dẫn đến thái độ sống thờ ơ, dễ bị sa ngã, mất phương hướng và ảnh hưởng tiêu cực đến tập thể.

Bản thân em luôn ý thức rằng, sống có trách nhiệm là biểu hiện của một người trưởng thành và tử tế. Trách nhiệm không phải là điều xa vời mà bắt đầu từ những điều nhỏ nhất như giữ lời hứa, đi học đúng giờ, hoàn thành bài tập đầy đủ hay giúp đỡ người khác khi cần. Mỗi hành động trách nhiệm chính là một viên gạch xây nên nhân cách.

Tóm lại, lối sống có trách nhiệm là điều vô cùng cần thiết đối với thế hệ trẻ hiện nay. Nó không chỉ giúp mỗi người khẳng định giá trị bản thân mà còn là động lực để xã hội phát triển bền vững. Sống có trách nhiệm là sống để không hối tiếc, sống để góp phần làm nên những điều tốt đẹp cho cuộc đời.

Câu 1
Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản là: biểu cảm.
(Phương thức này được thể hiện thông qua những cảm xúc dạt dào, sâu lắng của nhân vật trữ tình trước chiến tranh, đất nước và tình yêu.)

Câu 2
Nhân vật trữ tình trong văn bản là: người lính – người đang chiến đấu, phá bỏ hàng rào dây thép gai, mang khát vọng thống nhất đất nước và khao khát tình yêu, sự đoàn tụ.

Câu 3
Nhận xét về hình thức của văn bản:

• Văn bản có hình thức một bài thơ tự do, không bị bó buộc bởi quy tắc gieo vần hay số chữ.
• Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, có tính biểu tượng cao (cò, sông, cầu, dây thép gai, hàng rào...).
• Có sự phân chia thành hai phần rõ rệt (I và II), tương ứng với diễn biến cảm xúc và hành động của nhân vật trữ tình.
• Câu thơ linh hoạt, kết hợp giữa nhịp thơ nhanh – chậm, phù hợp với mạch cảm xúc thay đổi.

Câu 4
Phân tích mạch cảm xúc của văn bản:

• Phần đầu (I): Cảm xúc trăn trở, day dứt trước cảnh đất nước bị chia cắt, con cò (biểu tượng của hòa bình và tự do) không thể bay, những mất mát chiến tranh (sông gãy, cầu gãy, dây thép gai...).
• Nhân vật trữ tình đấu tranh nội tâm và hành động, cắt từng hàng rào – vừa là hiện thực chiến đấu vừa mang tính biểu tượng – để giải phóng con cò, nối lại nhịp cầu, dòng sông, tìm lại người thương.
• Phần cuối (II): Cảm xúc vỡ òa khi hành động đấu tranh đạt kết quả. Hình ảnh “cắt đến hàng rào cuối cùng”, “sông chảy lại”, “cầu liền lại”, thể hiện niềm vui, niềm tin mãnh liệt vào sự thống nhất đất nước.
• Cao trào là tiếng gọi xung phong – cảm xúc tự hào, mạnh mẽ của người lính và cả một thế hệ chiến đấu cho hòa bình.

Câu 5
Thông điệp ý nghĩa nhất có thể rút ra:

Khát vọng hòa bình, thống nhất đất nước, và niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh của con người trong việc vượt qua chia cắt, hàn gắn đau thương.

=> Bài thơ không chỉ ca ngợi tinh thần chiến đấu của người lính, mà còn khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước, sự đồng cảm với những mất mát do chiến tranh, và ý thức giữ gìn nền hòa bình hôm nay. Với bản thân, thông điệp này nhắc nhở cần trân trọng hiện tại, sống có trách nhiệm và biết yêu thương, gắn bó với cộng đồng.

Câu 1:

Đoạn trích trên được viết theo thể thơ 8 chữ

Câu 2:
Một số từ ngữ tiêu biểu thể hiện hình ảnh của biển đảo và đất nước trong khổ thơ thứ hai và thứ ba là:

• "Biển"
• "Hoàng Sa"
• "Sóng"
• "Bám biển"
• "Máu ngư dân"
• "Máu"
• "Màu cờ nước Việt"

Câu 3:
Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong đoạn thơ là "Mẹ Tổ quốc vẫn luôn ở bên ta Như máu ấm trong màu cờ nước Việt."

Tác dụng của biện pháp tu từ:

• So sánh giữa Mẹ Tổ quốc với máu ấm nhằm nhấn mạnh sự gần gũi, thiêng liêng và máu thịt của Tổ quốc đối với mỗi người dân.
• Cảm xúc của nhà thơ trở nên mạnh mẽ hơn, thể hiện tình cảm sâu sắc, sự gắn bó khăng khít của mỗi người con đối với Tổ quốc.

Câu 4:
Đoạn trích thể hiện tình cảm yêu nước, tự hào dân tộc và tình cảm sâu sắc đối với biển đảo Tổ quốc. Nhà thơ ca ngợi những người con anh hùng đang bảo vệ biển đảo, đặc biệt là Hoàng Sa, thể hiện lòng kính trọng đối với những người lính, ngư dân và tình yêu quê hương đất nước mãnh liệt.

Câu 5:
Bảo vệ biển đảo quê hương là một nhiệm vụ thiêng liêng của mỗi công dân. Mỗi người trong chúng ta cần phải hiểu rõ giá trị của biển đảo đối với đất nước và phát huy trách nhiệm của mình, dù ở vị trí nào. Đặc biệt, chúng ta phải tôn trọng pháp luật quốc tế, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường biển, và giữ gìn những giá trị văn hóa, truyền thống dân tộc. Chỉ khi mỗi người dân ý thức được trách nhiệm của mình, biển đảo của Tổ quốc mới thực sự được bảo vệ và phát triển bền vững.

Câu 1:
Văn bản thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong hoàn cảnh xa quê hương, khi ở nơi đất khách, nhìn thấy những cảnh vật có nét tương đồng với quê nhà, từ đó sinh ra cảm giác nhớ quê.

Câu 2:
Những hình ảnh khiến nhân vật trữ tình ngỡ như quê ta:

• Nắng (nắng vàng)
• Mây trắng
• Đồi nhuộm vàng
• Cây lá
• Mây trắng, nắng hanh vàng trên núi xa.

Câu 3:
Cảm hứng chủ đạo của văn bản là cảm giác nhớ quê hương, khi nhân vật trữ tình nhìn thấy những cảnh vật làm gợi nhớ đến quê nhà, nhưng cũng nhận ra sự khác biệt giữa quê hương và nơi mình đang sống.

Câu 4:
Tâm trạng của nhân vật trữ tình khi cảm nhận các hình ảnh nắng vàng, mây trắng trong khổ thơ đầu tiên là sự ngỡ ngàng, bối rối vì những hình ảnh quen thuộc từ quê nhà hiện ra nơi đất khách. Trong khổ thơ thứ ba, cảm giác nhớ nhung, xa cách hiện rõ hơn, bởi nhân vật nhìn thấy sự khác biệt trong các hình ảnh quen thuộc nhưng ở một nơi khác, kèm theo cảm giác lữ thứ và bụi đường.

Câu 5:
Tôi ấn tượng nhất với hình ảnh "Ngó xuống mũi giày thì lữ thứ". Bởi vì nó diễn tả một cách sâu sắc sự cô đơn và cảm giác lạ lẫm khi đang ở nơi đất khách, làm nổi bật tâm trạng của nhân vật trữ tình: dù cảnh vật có giống quê hương nhưng cuối cùng vẫn là một nơi xa lạ, không phải là quê nhà