Câu 1: Môi trường có vai trò thiết yếu đối với sự sống của con người và mọi sinh vật trên Trái Đất. Một môi trường trong lành là điều kiện nền tảng để chúng ta có thể phát triển bền vững về cả thể chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên, hiện nay môi trường đang bị tàn phá nghiêm trọng bởi những tác động từ con người như khai thác tài nguyên quá mức, ô nhiễm không khí, nước, đất và đặc biệt là biến đổi khí hậu toàn cầu. Những hệ lụy này không chỉ gây ra thiên tai, dịch bệnh mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý và chất lượng sống của mỗi cá nhân, thể hiện qua hiện tượng "tiếc thương sinh thái". Do đó, việc bảo vệ môi trường là trách nhiệm và nghĩa vụ chung của toàn xã hội. Chúng ta cần nâng cao ý thức, thay đổi thói quen sống, sử dụng tài nguyên tiết kiệm và lan tỏa những hành động tích cực đến cộng đồng. Chỉ khi sống hài hòa với thiên nhiên, con người mới có thể thực sự hạnh phúc và phát triển bền vững.

Câu 2: Hình tượng người ẩn sĩ từ lâu đã trở thành một biểu tượng độc đáo trong văn học trung đại Việt Nam – đại diện cho lý tưởng sống thanh cao, thoát tục, gắn bó với thiên nhiên và giữ vững nhân cách giữa dòng đời biến động. Qua hai bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm và một bài thơ thu của Nguyễn Khuyến, hình tượng ấy được thể hiện với những sắc thái vừa tương đồng vừa khác biệt, phản ánh những phong cách riêng của mỗi tác giả. Trong bài thơ “Nhàn”, Nguyễn Bỉnh Khiêm khắc họa hình tượng ẩn sĩ với phong thái ung dung, tự tại giữa chốn thiên nhiên. Từ nhịp thơ khoan thai đến những hình ảnh giản dị như “một mai, một cuốc, một cần câu”, ông thể hiện sự lựa chọn sống xa lánh “chốn lao xao”, rũ bỏ danh lợi để tìm về cuộc sống thanh đạm. Những câu thơ như “Rượu đến bóng cây ta hãy uống / Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao” cho thấy rõ quan điểm sống nhàn, coi thường vinh hoa phú quý. Ẩn sĩ trong thơ ông là người chủ động từ bỏ, lựa chọn một lối sống có lý tưởng, gắn bó với thiên nhiên, sống hòa mình với trời đất và giữ được tâm hồn thanh thản. Ngược lại, hình tượng ẩn sĩ trong bài thơ của Nguyễn Khuyến lại mang vẻ trầm lặng, sâu lắng hơn. Không trực tiếp nêu lên triết lý sống như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Khuyến dùng bức tranh mùa thu để phác họa tâm thế con người ẩn dật. Những hình ảnh như “trời thu xanh ngắt”, “cần trúc lơ phơ”, “bóng trăng vào” tạo nên một không gian tĩnh lặng, đầy chất thiền. Ẩn sĩ ở đây không hẳn là người cắt đứt với trần thế mà là người đang chiêm nghiệm, đối thoại với chính mình trong cảnh vật u tịch. Câu cuối “Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào” cho thấy sự khiêm nhường, tự soi lại bản thân, đồng thời gợi lên mối liên hệ với những bậc cao nhân xưa. Cả hai hình tượng ẩn sĩ đều cho thấy sự thoát ly khỏi vòng danh lợi, lựa chọn sống gần gũi thiên nhiên. Tuy nhiên, trong khi Nguyễn Bỉnh Khiêm khẳng định mạnh mẽ lý tưởng sống "nhàn", tự hào với sự lựa chọn của mình thì Nguyễn Khuyến lại kín đáo hơn, thiên về cảm xúc nội tâm và sự tự vấn. Một người thể hiện rõ thái độ sống tích cực, chủ động; người kia lại gợi cảm giác ưu tư, trăn trở. Chính sự khác biệt này làm phong phú thêm diện mạo hình tượng ẩn sĩ trong văn học trung đại. Tóm lại, qua hai bài thơ, hình tượng người ẩn sĩ hiện lên như một biểu tượng văn hóa mang giá trị nhân văn sâu sắc. Đó không chỉ là sự lựa chọn sống gần gũi thiên nhiên, tránh xa danh lợi mà còn là tiếng nói của những tâm hồn cao cả, giữ trọn khí tiết và nhân cách trong thời đại đầy biến động.

Câu 1: Hiện tượng “tiếc thương sinh thái” là nỗi đau khổ trước những mất mát về sinh thái mà con người hoặc là đã trải qua, hoặc là tin rằng đang ở phía trước.

Câu 2. Bài viết trình bày theo trình tự: nêu hiện tượng → giải thích khái niệm → đưa ra dẫn chứng cụ thể → mở rộng phạm vi ảnh hưởng → khẳng định tác động tâm lý sâu sắc

Câu 3: Tác giả đã sử dụng những bằng chứng khoa học (các con số thống kê, các công trình nghiên cứu, những suy luận logic) và những ví dụ thực tiễn để cung cấp những thông tin xác thực cho người đọc về hiện tượng tâm lí “tiếc thương sinh thái”, một hậu quả của biến đối khí hậu.

Câu 4. Cách tiếp cận của tác giả là nhân văn và sâu sắc, chú trọng đến khía cạnh tâm lý, văn hóa và cảm xúc của con người khi đối mặt với biến đổi khí hậu, thay vì chỉ phân tích khoa học hay số liệu khô khan. Câu 5. Thông điệp sâu sắc nhất là: Biến đổi khí hậu không chỉ là khủng hoảng môi trường mà còn là khủng hoảng tinh thần, đòi hỏi con người phải nhận thức đầy đủ và hành động khẩn cấp để bảo vệ cả thiên nhiên và chính mình.