Câu 1: 

                                                                                  Bài làm

             Nhà văn Nguyễn Khải cho rằng: “Giá trị của một tác phẩm nghệ thuật trước hết là ở giá trị tư tưởng của nó.” Trích đoạn truyện ngắn "Hai lần chết" của Thạch Lam là một tác phẩm có giá trị sâu sắc như thế. Đoạn trích viết về đề tài người nông dân nghèo mà cụ thể là người phụ nữ dưới chế độ phong kiến nửa thực dân. Hình tượng nhân vật trung tâm ở hai đoạn trích là nhân vật Dung, nàng là người phụ nữ có một cuộc đời đầy nghiệt ngã, bất hạnh. Từ nhỏ nàng đã phải chịu cảnh thờ ơ, lạnh nhạt, thiếu thốn tình cảm của mẹ cha. Đến khi lớn lên, nàng bị chính mẹ đẻ gả bán cho một nhà giàu để lấy mấy trăm đồng bạc và bị mẹ chồng đối xử không khác gì kẻ ăn người ở trong nhà. Nàng phải lao động quần quật, chịu sự o ép, cay nghiệt, hành hạ từ gia đình nhà chồng. Tình huống nàng trẫm mình xuống sông để tự vẫn: “Nàng hoa mặt lên, đầu óc rối bời, Dung ước ao cái chết như một sự thoát nợ" như một cách để giải thoát cho số phận tủi nhục, khổ đau đã dày vò, đè nén nàng suốt bao năm tháng qua.Tác giả đã khéo léo sử dụng ngôi kể thứ ba, có sự kết hợp giữa các điểm nhìn như điểm nhìn của người kể chuyện, điểm nhìn bên ngoài và điểm nhìn bên trong, bút pháp tả thực với cách miêu tả cụ thể, tỉ mỉ, khiến nỗi đau của người phụ nữ càng được khắc sâu, tô đậm. Đoạn trích tuy chỉ là lát cắt nhỏ trong thiên truyện ngắn của Thạch Lam thế nhưng đã phản ánh chân thực số phận, cuộc đời của những người phụ nữ lao động nghèo khổ dưới chế độ xã hội phong kiến đầy những bất công ngang trái, từ đó cất lên tiếng nói tố cáo những quan niệm những định kiến cổ hủ về thân phận người phụ nữ trong xã hội, cùng sự thấu hiểu, cảm thông, trân trọng, yêu thương những người phụ nữ nhỏ bé, bất hạnh. Qua lát cắt “Hai lần chết” người đọc càng thêm trân trọng tấm lòng và phong cách nghệ thuật độc đáo của bậc thầy truyện ngắn của nền văn xuôi hiện đại Việt Nam.

Câu 2: 

                                                                      Bài làm 
 “Cha mẹ sinh con, trời sinh tính” — câu tục ngữ ấy nhắc nhở rằng mỗi người con đều có cá tính, suy nghĩ riêng, không ai giống ai cả. Thế nhưng, trong cuộc sống hiện đại, vẫn còn tình trạng cha mẹ áp đặt con cái trong hôn nhân, buộc con phải kết hôn theo ý muốn của mình. Đây là vấn đề nhức nhối, không chỉ ảnh hưởng đến hạnh phúc cá nhân mà còn tác động tiêu cực đến quan hệ gia đình và xã hội. Vì vậy, việc cha mẹ áp đặt con cái trong hôn nhân là một vấn đề vô cùng nhức nhối, cần mọi người nhận thức.

          "Hôn nhân" là sự gắn kết giữa hai con người, là sự tự nguyện chung sống, chia sẻ tình yêu thương và trách nhiệm để cùng xây dựng một tổ ấm hạnh phúc. Tuy nhiên, việc cha mẹ "áp đặt con cái trong hôn nhân" xảy ra khi cha mẹ dùng sự áp đặt, định kiến, tư tưởng của mình để ép con cái phải kết hôn theo ý muốn của họ, bất chấp cảm xúc và nguyện vọng của con.

             Tình trạng này xuất phát từ nhiều phía, một số bậc cha mẹ vẫn giữ tư tưởng phong kiến lạc hậu, coi trọng "môn đăng hộ đối", lo sợ con cái sẽ làm ảnh hưởng đến danh dự gia đình nếu kết hôn với người không môn phái, không địa vị. Bên cạnh đó, một số cha mẹ lại vì lợi ích kinh tế, muốn con cưới người giàu có để đảm bảo cuộc sống sung túc. Ngoài ra, cũng có những bậc cha mẹ cho rằng con cái còn non nớt, thiếu kinh nghiệm nên ép buộc nhằm “chọn giúp” người phù hợp nhất.

              Thực trạng cho thấy, không ít trường hợp hôn nhân bị sắp đặt đã dẫn đến những bi kịch. Nhiều người con phải sống trong những cuộc hôn nhân không tình yêu, gò bó và bế tắc. Họ cảm thấy bị tước đoạt quyền quyết định cuộc đời, sống như những cái bóng trong chính tổ ấm của mình. Một số người phải chịu đựng bạo lực gia đình, trầm cảm, thậm chí dẫn đến ly hôn. Điều này không chỉ phá vỡ hạnh phúc cá nhân mà còn tạo ra những tổn thương sâu sắc cho cả hai gia đình. Ở một số vùng quê, hủ tục "cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" vẫn còn tồn tại. Nhiều bậc cha mẹ, do ảnh hưởng của tư tưởng "môn đăng hộ đối", "cân xứng" hay vì những lợi ích vật chất, đã bất chấp tất cả để ép con cái kết hôn với người mà họ không yêu. Thậm chí, có những trường hợp, cha mẹ còn "bán con" cho những người đàn ông giàu có để đổi lấy tiền bạc, bất chấp tương lai và hạnh phúc của con cái.

Câu 1: Thể loại của văn bản trên: truyện ngắn

Câu 2: Đề tài của văn bản: Người nông dân 

Câu 3: Lời người kế chuyện và lời nhân vật trong văn bản có sự kết nối với nhau qua những câu văn:
+ "Nàng đi lấy chồng cũng bỡ ngỡ và lạ lùng như người nhà quê lên tỉnh. Dung coi đi lấy chồng như một dịp đi chơi xa, một dịp rời bỏ được cái gia đình lạnh lẽo và cái xóm chợ quen mắt quá của nàng"

+ "Dung sợ hãi không dám nói rằng trốn về, phải tìm cớ nói dối"

+ " Nàng hoa mắt lên, đầu óc rối bời, Dung ước ao cái chết như một sự thoát nợ."...

- Đoạn trích trên có sự đan xen giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật Dung đã thể hiện sự kết nối chặt chẽ, sinh động, linh hoạt cho câu văn. Từ sự kết nối ấy góp phần bộc lộ chân thực tâm trạng của nhân vật Dung khi phải trải qua hoàn cảnh đầy éo le, ngang trái, khi từng bước bỡ ngỡ về làm dâu nhà chồng đến phẫn uất chịu cảnh đớn đau của số phận

Câu 4: về đoạn trích "Trông thấy dòng sông chảy xa xa, Dung ngậm ngùi nghĩ đến cái chết của mình. Lần này về nhà chồng, nàng mới hẳn là chết đuối, chết không còn mong có ai cứu vớt nàng ra nữa", em hiểu:
+ "dòng sông": một dòng chảy trôi trong vô định, nhân vật Dung không chỉ quan sát thiên nhiên mà còn liên tưởng đến hoàn cảnh nghiệt ngã mà mình phải cam chịu.

+ "chết đuối": ẩn dụ cho số phận tủi nhục, đáng thương của nàng - Dung không thực sự "chết" về mặt thể xác, nhưng nàng cảm thấy mình đã "chết" về mặt tinh thần. Việc trở về nhà chồng giống như nàng bị nhấn chìm trong một cuộc sống tăm tối, không lối thoát.

+ "không còn mong có ai cứu vớt": cho thấy nàng ý thức rõ rằng không ai có thể giúp mình, càng không ai có thể kéo nàng ra khỏi thực tại khắc nghiệt ấy.

- Đoạn trích nhuốm đậm màu sắc bị kịch,  túng quẫn, đau khổ, hoàn cảnh bất hạnh, éo le của người phụ nữ trong xã hội cũ - nơi họ bị rành buộc bởi lễ giáo, hôn nhân sắp đặt, không có quyền lựa chọn số phận của chính mình. Qua đó, tác giả bày tỏ thái độ lên án, phản ánh hiện thực sinh động về một xã hội đầy định kiến, bất công cho số phận của người phụ nữ.

Cậu 5: Qua văn bản, đối với số phận đáng thương của nhân vật Dung, tác giả đã gửi gắm tư tưởng, tình cảm:

+Đề cao tình yêu tự do, khát vọng được hạnh phúc, được tự chủ quyết định cuộc đời mình.

+Ca ngợi những phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ: biết hi sinh, vị tha, nhẫn nại,...

+Tố cáo, lên án chế độ phong kiến, định kiến, các thế lực xấu xa, tàn bào chà đạp lên quyền sống của con người.