Câu 1. Thể thơ: Tự do.

Câu 2. Một số từ ngữ, hình ảnh miêu tả kí ức tuổi học trò:

• Sân trường hẹp lại, cây phượng, chùm hoa, tiếng ve, tà áo mỏng, sách giáo khoa xưa, thầy cô, nụ cười hiền, mái tóc chớm màu mưa, mái trường, tấm bảng xanh, tuổi đôi mươi…

Câu 3.

Biện pháp nghệ thuật: Điệp ngữ “Thôi đừng…”

Hiệu quả: Gợi cảm xúc tiếc nuối, kìm nén nỗi nhớ; thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình đang cố ngăn mình khỏi xúc động, hoài niệm da diết về quá khứ tuổi học trò.

Câu 4. Tình cảm của nhân vật trữ tình:

• Đầy xúc động, da diết và trân trọng những kỉ niệm thời học trò.
• Yêu thương, biết ơn thầy cô, mái trường và những giá trị tinh thần gắn bó một thời.
• Có sự tiếc nuối, hoài niệm nhưng cũng là sự nâng niu ký ức.

Câu 5. Bài học rút ra:

• Biết trân trọng và gìn giữ những ký ức đẹp của quá khứ.
• Biết ơn những người đã dìu dắt, dạy dỗ ta trưởng thành.
• Sống có tình nghĩa, nâng niu những giá trị tinh thần đã góp phần làm nên con người mình.

Câu 1

Dấu hiệu hình thức cho biết ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích là:

• Cách xưng hô của người kể: sử dụng đại từ ngôi thứ ba (như “Nết”, “cô”, “chị”, “em”, “mẹ”…).
• Cách trình bày sự việc: người kể ở bên ngoài câu chuyện, kể về nhân vật Nết và những người xung quanh.

→ Ngôi kể thứ ba (người kể giấu mình).

Câu 2

Hai chi tiết miêu tả hình ảnh bếp lửa trong đoạn trích:

1. “Những cái bếp bằng đất vắt nặn nên bởi bàn tay khéo léo”.
2. “Khói chỉ lan lờ mờ trong cỏ như sương ban mai rồi tan dần, lửa thì đậu lại.”

Câu 3

Tác dụng của cách kể chuyện đan xen hiện tại và dòng hồi ức của nhân vật Nết:

• Giúp tái hiện chân thực đời sống nội tâm phong phú, sâu sắc của nhân vật.
• Làm nổi bật nỗi nhớ nhà, tình cảm gia đình sâu nặng và sự kiên cường vượt lên mất mát của người nữ thanh niên xung phong.
• Tạo sự đan cài linh hoạt giữa chiến tranh và đời thường, giữa quá khứ và hiện tại, làm tăng chiều sâu cảm xúc cho tác phẩm.

Câu 4

Hiệu quả của việc sử dụng ngôn ngữ thân mật:

• Thể hiện tình cảm gia đình thân thiết, yêu thương giản dị mà sâu sắc.
• Gợi ra hình ảnh sinh động, chân thực của một gia đình nghèo nhưng đầy ắp tiếng cười, sự gắn bó.
• Làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Nết: yêu thương, quan tâm và gắn bó với những kỷ niệm tuổi thơ.
• Tạo cảm xúc gần gũi, chân thành, tăng tính truyền cảm cho người đọc.

Câu 5

Câu nói của Nết “Không bao giờ tao chịu khóc đâu Dự ạ, lúc xong việc ở đây rồi thì tao sẽ khóc” thể hiện cách đối diện với nghịch cảnh đầy mạnh mẽ và kiên cường. Trong cuộc sống, mỗi người có những lựa chọn khác nhau để vượt qua khó khăn, nhưng bản lĩnh thực sự là khi ta biết kìm nén cảm xúc cá nhân để ưu tiên trách nhiệm, công việc chung. Không phải vì Nết không đau khổ mà vì cô hiểu rằng còn nhiều người cần mình, còn nhiều việc phải làm. Câu nói ấy là biểu tượng của tinh thần vượt lên nỗi đau để sống, chiến đấu và cống hiến. Nó nhắc nhở chúng ta rằng: đôi khi, mạnh mẽ không phải là không khóc, mà là biết chờ đúng lúc để khóc – khi mình đã hoàn thành trách nhiệm với cuộc đời và những người mình yêu thương.

Có tiếng hát nào văng vẳng khơi xa
Tôi đi tìm em nàng tiên bé nhỏ
Em ở đâu giữa muôn trùng sóng bể
Sóng bồn chồn vỡ dưới chân tôi…

Tôi đã tin cổ tích tự lâu rồi,
Như em vẫn tin tình yêu có thực.
Đi hết tuổi thơ tôi còn day dứt,
Hoàng tử vô tình hay Andecxen quên?

Biển mặn mòi như nước mắt của em,
Cho tôi mơ về những điều không thể.
Em là nàng tiên mang trái tim trần thế,
Bởi biết yêu nên đã hoá con người.

Thôi ngủ đi em biển đã xa rồi,
Biển đã xa em đừng thao thức nữa…
Khi tình yêu không là hai nửa
Nguyên vẹn bao giờ mà vỡ tan thêm…

Thôi ngủ đi nào, đêm Andecxen
Dẫu tuyết lạnh vào ngày mai bão tố,
Dẫu thạch thảo nở hoa bốn mùa dang dở,
Que diêm cuối cùng sẽ cháy trọn tình yêu.

(Lời ru miền cổ tích, Hoàng Cẩm Giang, rút từ tạp chí Văn học và Tuổi trẻ, số tháng 12/2008)

Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trình bày ngắn gọn):

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên.

Câu 2. Văn bản gợi nhắc đến những tác phẩm nào của nhà văn Andecxen?

Câu 3. Theo anh/chị, việc gợi nhắc các tác phẩm của nhà văn Andecxen trong văn bản có tác dụng gì?

Câu 4. Phân tích giá trị của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong câu thơ Biển mặn mòi như nước mắt của em.

Câu 5. Nêu cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của nhân vật trữ tình được thể hiện trong khổ thơ cuối.

Câu 1. Đoạn trích được viết theo thể thơ tự do.

Câu 2. Hai hình ảnh thể hiện sự khắc nghiệt của thiên nhiên miền Trung:

Trên nắng và dưới cát-Chỉ gió bão là tốt tươi như cỏ
Câu 3. Những dòng thơ cho thấy: Miền Trung tuy nghèo khó, khắc nghiệt nhưng con người nơi đây giàu tình cảm, thủy chung và đậm chất nhân hậu.
Câu 4. Việc vận dụng thành ngữ “mồng tơi không kịp rớt” làm tăng tính hình ảnh và gợi cảm, nhấn mạnh sự thiếu thốn, nghèo khó đến tận cùng của mảnh đất miền Trung.
Câu 5. Tình cảm của tác giả với miền Trung là sự yêu thương sâu sắc, cảm thông, trân trọng vẻ đẹp tâm hồn con người nơi đây và luôn đau đáu hướng về quê hương

Câu 1. Đoạn trích được viết theo thể thơ tự do.

Câu 2. Nhân vật trữ tình bày tỏ lòng biết ơn đối với:

Những cánh sẻ nâu,Người mẹ,Trò chơi tuổi nhỏ,Những dấu chân trần trên đường đến trường
Câu 3. Dấu ngoặc kép trong dòng thơ “Chuyền chuyền một…” miệng, tay buông bắt dùng để trích dẫn nguyên văn lời của trò chơi dân gian, gợi không khí hồn nhiên, vui tươi của tuổi thơ.
Câu 4. Phép lặp cú pháp “Biết ơn…” tạo nhịp điệu, nhấn mạnh cảm xúc biết ơn sâu sắc và toàn diện của nhân vật trữ tình đối với cuộc đời, từ thiên nhiên, con người đến kỉ niệm tuổi thơ.
Câu 5. Thông điệp ý nghĩa nhất: Hãy biết ơn những điều bình dị đã góp phần hình thành nên nhân cách và tâm hồn mỗi con người

Thông điệp ý nghĩa nhất: Tình cảm, kỷ niệm và những điều nhỏ bé vẫn có thể tồn tại và mang ý nghĩa lớn lao giữa chiến tranh khốc liệt.

• Dù chiến tranh đã lấy đi biết bao thứ, nhưng những người lính vẫn giữ được những ký ức đẹp đẽ, những tình cảm chân thành.

• Lá thư vương máu có thể không bao giờ đến tay Hạnh, nhưng niềm tin của những người lính rằng nó đã đến nơi chính là biểu tượng của hi vọng và sự trân trọng những điều quý giá trong cuộc đời.

• Câu chuyện cho thấy rằng trong chiến tranh, bên cạnh sự khốc liệt, vẫn có những khoảnh khắc rất con người, đầy cảm xúc và thiêng liêng.

Một vẻ đẹp nổi bật của nhân vật Minh là tâm hồn lãng mạn nhưng cũng đầy cô đơn.

• Minh là một người trẻ, mơ mộng, khao khát tình yêu, nhưng thực chất lại không có ai bên cạnh. Câu chuyện về Hạnh là do anh tưởng tượng ra, thể hiện sự cô đơn trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt.

• Minh vẫn giữ cho mình một trái tim trong sáng, tràn đầy cảm xúc, ngay cả khi phải đối diện với mất mát và hi sinh.

Hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong câu “Một cơn gió thổi đến. Người đồng đội của tôi theo gió ra đi.” nằm ở cách diễn đạt ẩn dụ và nhân hóa.

• “Theo gió ra đi” không chỉ đơn thuần miêu tả cái chết của Minh mà còn gợi lên sự nhẹ nhàng, linh hồn anh như hòa vào thiên nhiên, như một phần của đất trời.

• Cách diễn đạt này làm cho sự hi sinh của Minh không chỉ là nỗi đau mà còn mang màu sắc thiêng liêng, lãng mạn.

Hình ảnh của nhân vật Hạnh để lại ấn tượng sâu sắc nhất cho Minh và đồng đội chính là “đôi mắt như vì sao sáng lấp lánh”.

ngôi kể thứ nhất

người kể xưng tôi