Từ năm 1991 đến nay, ASEAN có nhiều bước phát triển về thành viên:

-Năm 1995, Việt Nam chính thức gia nhập ASEAN, trở thành thành viên thứ 7 của tổ chức. -Năm 1997, Lào và Myanmar cùng tham gia ASEAN, mở rộng số lượng thành viên lên 9 nước. -Năm 1999, Campuchia gia nhập ASEAN, hoàn thành việc kết nạp đủ 10 nước Đông Nam Á. -Từ đó đến nay, ASEAN hoạt động với 10 thành viên, tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, giáo dục và chính trị. ASEAN ngày càng lớn mạnh và giữ vai trò quan trọng trong khu vực và trên thế giới.

Vì sau khi đất nước được giải phóng hoàn toàn vào năm 1975, tuy hai miền Nam - Bắc đã được thống nhất về mặt lãnh thổ, nhưng vẫn tồn tại hai chính quyền, hai chế độ khác nhau. Điều này gây khó khăn trong việc quản lý, điều hành đất nước và xây dựng xã hội mới. Do đó, Hội nghị Trung ương 24 (tháng 9/1975) đã xác định nhiệm vụ cần thiết và cấp bách là thống nhất đất nước về mặt Nhà nước để tạo điều kiện cho cả nước cùng phát triển ổn định, thống nhất về pháp luật, chính sách, cũng như xây dựng đất nước hòa bình, độc lập, và tiến lên chủ nghĩa xã hội.