Trong giai đoạn dậy thì, con người sẽ có sự thay đổi trên các khía cạnh sau:

# Sự thay đổi về thể chất
- Tăng trưởng về chiều cao và cân nặng
- Phát triển các đặc điểm sinh dục thứ cấp (ví dụ: tóc mặt, tóc dưới cánh tay, v.v.)
- Thay đổi về giọng nói

Ví dụ minh chứng: Một cậu bé 12 tuổi có thể tăng trưởng 10-15 cm trong vòng 1-2 năm.

# Sự thay đổi về tâm lý
- Thay đổi về cảm xúc và tâm trạng
- Phát triển về nhận thức và tư duy
- Thay đổi về quan hệ xã hội và giao tiếp

Ví dụ minh chứng: Một cô gái 13 tuổi có thể trở nên nhạy cảm hơn về cảm xúc và quan tâm hơn đến ngoại hình.

# Sự thay đổi về hành vi
- Thay đổi về thói quen và sở thích
- Phát triển về kỹ năng và khả năng tự lập
- Thay đổi về quan hệ với gia đình và bạn bè

Ví dụ minh chứng: Một cậu bé 14 tuổi có thể bắt đầu quan tâm đến các hoạt động thể thao hoặc âm nhạc.

# Cần hạn chế nạn tảo hôn vì:
- Ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ em
- Ảnh hưởng đến giáo dục và tương lai của trẻ em
- Ảnh hưởng đến quyền lợi và tự do của trẻ em

# Hạn chế nạn tảo hôn bằng cách:
- Giáo dục và nâng cao nhận thức về tác hại của tảo hôn
- Cải thiện điều kiện kinh tế và xã hội ở các vùng sâu, vùng xa
- Thực hiện các chính sách và chương trình hỗ trợ trẻ em và gia đình
- Tăng cường sự tham gia của cộng đồng và các tổ chức xã hội trong việc ngăn chặn tảo hôn.

Dưới đây là một số ứng dụng hiểu biết về vòng đời của sinh vật trong thực tiễn:

# Ứng dụng
1. *Trồng trọt*: Hiểu biết về vòng đời của cây trồng giúp người nông dân xác định thời điểm gieo trồng, chăm sóc và thu hoạch phù hợp.
2. *Chăn nuôi*: Hiểu biết về vòng đời của động vật nuôi giúp người chăn nuôi xác định thời điểm sinh sản, chăm sóc và thu hoạch phù hợp.
3. *Bảo vệ môi trường*: Hiểu biết về vòng đời của sinh vật giúp con người bảo vệ và quản lý tài nguyên thiên nhiên một cách hiệu quả.
4. *Y học*: Hiểu biết về vòng đời của vi khuẩn, virus giúp con người phát triển các phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh tật.

# Cơ sở khoa học
1. *Sinh học*: Hiểu biết về vòng đời của sinh vật dựa trên kiến thức về sinh học, bao gồm cả cấu trúc, chức năng và quá trình sinh trưởng, phát triển của sinh vật.
2. *Di truyền học*: Hiểu biết về vòng đời của sinh vật cũng dựa trên kiến thức về di truyền học, bao gồm cả việc nghiên cứu về gen, nhiễm sắc thể và quá trình di truyền.
3. *Động vật học*: Hiểu biết về vòng đời của động vật dựa trên kiến thức về động vật học, bao gồm cả việc nghiên cứu về cấu trúc, chức năng và hành vi của động vật.
4. *Thực vật học*: Hiểu biết về vòng đời của thực vật dựa trên kiến thức về thực vật học, bao gồm cả việc nghiên cứu về cấu trúc, chức năng và quá trình sinh trưởng, phát triển của thực vật.

# Dấu hiệu đặc trưng của sinh trưởng
1. Tăng kích thước
2. Tăng số lượng tế bào
3. Tăng khối lượng tế bào

# Dấu hiệu đặc trưng của phát triển
1. Thay đổi hình dạng
2. Phát triển các cơ quan mới
3. Tăng cường chức năng

Tâm nhĩ nghỉ ngơi 1.05 giây trong một chu kỳ tim.   •    Nhịp tim: , thời gian một chu kỳ: .

    •    Tỉ lệ các pha: , mỗi phần là .

    •    Thời gian tâm nhĩ nghỉ ngơi (pha 2 và pha 3):

 : Tâm nhĩ nghỉ ngơi 1.05 giây trong một chu kỳ tim.   •    Nhịp tim: , thời gian một chu kỳ: .

    •    Tỉ lệ các pha: , mỗi phần là .

    •    Thời gian tâm nhĩ nghỉ ngơi (pha 2 và pha 3):