Câu 1Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài thơ “Chiếc lá đầu tiên”.

Bài thơ “Chiếc lá đầu tiên” là một bản hòa ca sâu lắng về nỗi nhớ, tuổi học trò, tình bạn, tình yêu đầu đời và cả những dấu ấn của chiến tranh. Về nội dung, bài thơ là dòng cảm xúc dạt dào, đầy hoài niệm về quãng thời gian thanh xuân tươi đẹp bên mái trường xưa. Những hình ảnh như “hoa súng tím”, “chùm phượng hồng”, “tiếng ve trong veo”, “trái bàng đêm”… gợi lại không gian mùa hè, tuổi học trò với những kỷ niệm hồn nhiên, trong sáng. Bài thơ còn thấm đẫm nỗi buồn chia ly, tiếc nuối khi thời gian trôi đi, tuổi trẻ đã qua, chiến tranh ập đến, chia cắt những ước mơ và tình cảm đẹp đẽ. Về nghệ thuật, tác giả sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, nhân hóa, kết hợp chất tự sự với chất trữ tình sâu đậm, giọng thơ nhẹ nhàng, tinh tế. Câu kết “Không thấy trên sân trường chiếc lá buổi đầu tiên” là một hình ảnh biểu tượng, đầy ám ảnh, khiến bài thơ khép lại với dư âm man mác, day dứt khôn nguôi.

Câu 2 Bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ về câu:

“Mặc dù bọn trẻ ném đá vào lũ ếch để đùa vui, nhưng lũ ếch không chết đùa mà chết thật.” (James Michener)

Câu nói của James Michener là một hình ảnh ẩn dụ sâu sắc, chứa đựng thông điệp nhân văn về hậu quả của những hành động thiếu suy nghĩ. Trong cuộc sống, có những hành động tưởng như chỉ để “đùa vui” nhưng lại gây ra tổn thương thật sự cho người khác. Những trò đùa ác ý, những lời nói vô tâm, hay những hành động tưởng như vô hại đôi khi lại trở thành “hòn đá” khiến người khác tổn thương, đau đớn, thậm chí đánh mất niềm tin, hạnh phúc hay cơ hội trong đời.

Câu chuyện về lũ ếch chết thật trong trò chơi của bọn trẻ cũng là lời nhắc nhở mỗi người phải có ý thức về hậu quả của hành động, dù là nhỏ nhất. Đừng để sự vô tâm trở thành tội lỗi. Đừng lấy nỗi đau của người khác làm niềm vui cho bản thân. Trách nhiệm đạo đức không chỉ nằm ở những hành động lớn lao, mà còn trong từng lời nói, cử chỉ, thái độ hằng ngày.

Trong xã hội hiện đại, khi bạo lực học đường, bắt nạt trên mạng hay những lời miệt thị lan truyền nhanh chóng, thì câu nói trên càng trở nên thiết thực. Chúng ta cần học cách sống thấu cảm, đặt mình vào vị trí người khác, và biết dừng lại trước khi “ném một hòn đá”.

Hãy sống tử tế, bởi đôi khi một hành động nhỏ cũng có thể làm tổn thương sâu sắc – và cái giá của sự tổn thương đó không phải lúc nào cũng là “trò chơi”.

Nếu bạn muốn mình giúp chỉnh sửa theo phong cách riêng hoặc mở rộng thêm, cứ nói nhé!

Câu 1. Xác định thể thơ được sử dụng trong bài thơ trên.

Bài thơ được viết theo thể thơ tự do – không gò bó về số chữ, số câu, vần điệu, nhịp điệu linh hoạt.

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính trong bài thơ này là gì?

Phương thức biểu đạt chính là biểu cảm, kết hợp với miêu tả và tự sự, nhằm thể hiện nỗi nhớ và tình cảm sâu đậm của tác giả đối với tuổi học trò, mái trường xưa.

Câu 3. Chỉ ra ít nhất 5 hình ảnh, dòng thơ mà tác giả sử dụng để khắc họa những kỉ niệm gắn với trường cũ. Theo em, những kỉ niệm ấy có gì đặc biệt?

Một số hình ảnh và dòng thơ tiêu biểu:

1. “Hoa súng tím vào trong mắt lắm mê say”
2. “Chùm phượng hồng yêu dấu ấy rời tay”
3. “Một lớp học bâng khuâng màu xanh rủ”
4. “Sân trường đêm – rụng xuống trái bàng đêm”
5. “Có một nàng Bạch Tuyết các bạn ơi / Với lại bảy chú lùn rất quấy!”

Những kỉ niệm ấy đặc biệt vì chúng rất đỗi thân quen, trong sáng, đầy chất thơ và gắn liền với những khoảnh khắc tuổi học trò hồn nhiên, ngây thơ và đầy cảm xúc. Chúng không chỉ khắc họa một thời thanh xuân đã qua mà còn gợi lại hình ảnh tập thể lớp, thầy cô, bạn bè thân thương.

Câu 4. Phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong dòng thơ: “Tiếng ve trong veo xé đôi hồ nước”.

Dòng thơ sử dụng phép ẩn dụ kết hợp với nhân hóa. “Tiếng ve” được ví như một lưỡi dao hoặc một thứ gì đó có thể “xé đôi hồ nước” – một hình ảnh gợi cảm rất mạnh. Cách diễn đạt này vừa diễn tả âm thanh rền vang, dội vào không gian mùa hè, vừa gợi lên sự chia ly, tan vỡ của tuổi học trò khi mùa hè đến – mùa chia tay. Nó khiến người đọc cảm nhận rõ nỗi buồn và sự da diết của thời khắc chia xa.

Câu 5. Em ấn tượng với hình ảnh nào nhất? Vì sao?

Em ấn tượng nhất với hình ảnh: “Anh nhớ quá, mà chỉ lo ngoảnh lại / Không thấy trên sân trường chiếc lá buổi đầu tiên.”

Vì hình ảnh chiếc lá buổi đầu tiên là biểu tượng cho khoảnh khắc đầu tiên của tuổi học trò, của tình yêu đầu, của những rung động trong trẻo. Nó vừa đẹp đẽ, vừa man mác buồn. Nỗi lo “không thấy” khiến ký ức càng trở nên mong manh, khiến nỗi nhớ như dội lên gấp bội. Đây là câu thơ khiến em xúc động nhất, bởi ai cũng từng có một “chiếc lá đầu tiên” của riêng mình.

1cm