Câu 1:

Nguyễn Quang Thiều là một trong những gương mặt tiêu biểu của thơ Việt Nam đương đại, với phong cách thơ giàu liên tưởng, giàu chất nhạc và chất họa. Bài thơ “Ban mai” trích từ tập Sự mất ngủ của lửa thể hiện một cách tinh tế vẻ đẹp bình dị và sâu lắng của làng quê Việt Nam. Trong đoạn thơ miêu tả giọng hát của người nông dân, nhân vật trữ tình đã có những liên tưởng độc đáo và đầy cảm xúc: “Như tiếng lúa khô chảy vào trong cót / Như đất ấm trào lên trong lóe sáng lưỡi cày”. Những hình ảnh ấy gợi ra âm thanh trầm ấm, gần gũi, thân thuộc và thấm đẫm hương vị đồng quê. Giọng hát của người nông dân không chỉ là âm thanh, mà còn là sự kết tinh của hồn đất, của lao động, của mùa màng no ấm. Nghệ thuật so sánh đặc sắc cùng chất thơ mộc mạc tạo nên một không gian đậm tính dân dã, giàu chất cảm. Qua đó, Nguyễn Quang Thiều thể hiện cái nhìn đầy yêu thương và trân trọng với con người lao động – những người gieo trồng sự sống nơi làng quê. Ông xứng đáng là người thổi hồn thi ca vào những điều bình dị nhất của cuộc sống.

Câu 2:

Tuổi trẻ là khoảng thời gian đẹp đẽ và rực rỡ nhất của đời người. Đó là khi con người tràn đầy nhiệt huyết, khát vọng và khả năng vươn tới những điều lớn lao. Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, nhiều người trẻ băn khoăn giữa việc sống với ước mơ và sống thực tế. Có người cho rằng tuổi trẻ cần có ước mơ để hướng tới tương lai, người khác lại nhấn mạnh sự thực tế để thích nghi với cuộc sống. Vậy đâu là con đường đúng đắn cho thế hệ trẻ hôm nay?

Ước mơ là khát vọng, là mục tiêu cao đẹp mà con người muốn vươn tới. Sống có ước mơ giúp con người có định hướng rõ ràng, có lý tưởng để không ngừng nỗ lực vượt qua thử thách. Trong khi đó, sống thực tế là biết nhìn nhận đúng năng lực bản thân, điều kiện xã hội và hành động phù hợp với hoàn cảnh. Giữa hai quan điểm tưởng chừng trái ngược ấy, thực chất không có sự loại trừ, mà cần sự kết hợp hài hòa.

Những người trẻ sống có ước mơ thường thể hiện qua việc xác định rõ mục tiêu học tập, nghề nghiệp, dám thử sức với những cơ hội mới, không ngại thất bại. Họ thường có thái độ sống tích cực, chủ động, không ngừng học hỏi và cầu tiến. Một trong những tấm gương như Nguyễn Hà Đông – lập trình viên trò chơi Flappy Bird nổi tiếng – hay các bạn trẻ khởi nghiệp thành công từ hai bàn tay trắng đều bắt đầu bằng một ước mơ. Ước mơ giúp con người mạnh mẽ hơn trước khó khăn, vì họ có lý do để tiếp tục cố gắng mỗi ngày.

Sự kết hợp giữa mơ ước và thực tế mang lại giá trị thiết thực. Với bản thân, đó là quá trình phát triển bền vững. Với gia đình, đó là niềm hy vọng. Với xã hội, đó là sự đóng góp của một thế hệ trẻ năng động, sáng tạo và có trách nhiệm. Trái lại, nếu người trẻ chỉ mơ mộng viển vông hoặc quá thực dụng, thiếu khát vọng, thì dễ rơi vào lối sống thụ động, vô nghĩa. Vì vậy, người trẻ cần rèn luyện bản lĩnh, sống có mục tiêu, nuôi dưỡng ước mơ phù hợp và biến ước mơ thành hành động cụ thể mỗi ngày. Ước mơ sẽ dẫn đường, thực tế sẽ giữ ta không lạc lối.

Tuổi trẻ là để mơ, để sống và để hành động. Đừng đánh mất những ước mơ chỉ vì thực tế khắc nghiệt, nhưng cũng đừng quên đứng vững trên mặt đất khi đang ngước nhìn bầu trời. Hãy là người trẻ vừa dám mơ, vừa biết thực hiện – đó mới là cách sống xứng đáng nhất cho thanh xuân.

Câu 1:Thể thơ của văn bản là thơ tự do.

Câu 2. Những từ ngữ, hình ảnh gợi tả âm thanh trong văn bản:

• “Tiếng bánh xe trâu ”
• ”Tiếng lúa khô chảy”
• “Giọng hát trầm trầm”
• “Tiếng huầy ơ ”
• ”Tiếng cười khúc khích”

Câu 3:

BPTT: So sánh (thể hiện qua từ “như”)

Tác dụng:

+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm, giúp cho sự vật hiện lên sinh động, giàu hình ảnh.

+ Nhấn mạnh sự khẽ khàng, e ấp nhưng kiên cường, tinh khôi của khoảnh khắc tỉnh giấc, khơi dậy lòng nhiệt huyết, và khát vọng vươn lên trong cuộc sống.

+ Tác giả thể hiện một tâm hồn nhạy cảm, yêu đời, lắng nghe và rung động trước những đổi thay tinh tế nhất của thời gian và không gian.

Câu 4: 

Khi nghe “Tiếng bánh xe trâu lặng lẽ” và tiếng gọi, tiếng cười khúc khích lúc ban mai, nhân vật trữ tình cảm nhận được sự yên bình và gần gũi. Âm thanh ấy không ồn ào, không vội vã mà như hòa quyện vào nhịp điệu tự nhiên của cuộc sống nông thôn. Tiếng gọi và tiếng cười mang đến sự tươi vui, trong trẻo, khiến tâm hồn nhân vật trữ tình như bừng tỉnh và tràn ngập niềm hân hoan. Những âm thanh ấy không chỉ đơn thuần là âm thanh của một buổi sáng thường nhật mà còn gợi lên ký ức về một cuộc sống bình dị, thân thuộc, nơi con người sống chan hòa với thiên nhiên và lao động.

Câu 5:

Bài thơ gửi gắm thông điệp về vẻ đẹp bình dị và sức sống mãnh liệt của thiên nhiên, con người trong buổi ban mai. Qua đó, tác giả khơi dậy tình yêu quê hương, trân trọng lao động và niềm tin vào những khởi đầu mới đầy hy vọng.