a. Tập tính của kiến ba khoang:

- Kiến ba khoang thường ẩn nấp trong rơm, rạ, bãi cỏ, ruộng vườn.

- Chúng làm tổ và đẻ trứng trong đất.

- Khi ruộng lúa, vườn rau xuất hiện sâu cuốn lá hay rầy nâu, kiến tìm đến, chui vào các tổ sâu để ăn thịt sâu non.

b. Biện pháp để hạn chế sự xuất hiện của kiến ba khoang trong khu dân sinh:

- Không lạm dụng hóa chất bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp.

Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, tục ngữ không chỉ thể hiện trí tuệ mà còn là nét văn hóa sâu sắc của dân tộc. Một trong những câu tục ngữ nổi bật mang chủ đề tình yêu thương và đoàn kết là: "Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao." Câu tục ngữ này không chỉ mang ý nghĩa về sức mạnh của sự đoàn kết mà còn phản ánh giá trị nhân văn sâu sắc trong mối quan hệ giữa con người với nhau.

Câu tục ngữ sử dụng hình ảnh cây cối để làm minh họa cho sức mạnh của sự hợp tác. Một cây, dù có cao lớn và mạnh mẽ đến đâu, cũng không thể tạo nên một ngọn núi vững chãi. Ngược lại, ba cây chụm lại với nhau có thể tạo thành một khối vững chắc hơn, giống như một hòn núi. Điều này nhấn mạnh rằng, trong cuộc sống, sự kết hợp và hỗ trợ lẫn nhau sẽ mang lại kết quả lớn lao hơn so với việc tự mình làm một cách đơn độc.

Sự chia sẻ và đùm bọc lẫn nhau là nền tảng quan trọng tạo nên mối quan hệ gắn bó giữa con người. Trong xã hội hiện đại, khi mà mỗi người đều bận rộn với công việc và cuộc sống cá nhân, tinh thần đoàn kết càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Từ những việc nhỏ như giúp đỡ những người hàng xóm trong công việc hàng ngày đến những hoạt động lớn hơn như tham gia các chương trình từ thiện, chúng ta đều cần sự phối hợp và hỗ trợ lẫn nhau để vượt qua khó khăn.

Câu tục ngữ gửi gắm bài học về sự cần thiết của tình đoàn kết. Nó nhắc nhở chúng ta rằng không ai có thể thành công một mình; chúng ta cần có sự hỗ trợ và động viên từ người khác. Điều này không chỉ áp dụng trong gia đình mà còn trong cộng đồng, nơi mà sự kết nối giữa mọi người tạo nên sức mạnh để vượt qua thử thách.

Chúng ta có thể nhìn thấy rõ điều này trong các phong trào cộng đồng, nơi mọi người cùng nhau chung tay để cải thiện cuộc sống của mình. Chẳng hạn, trong những ngày lũ lụt hay thiên tai, hình ảnh mọi người cùng nhau giúp đỡ, cứu trợ lẫn nhau trở nên đặc biệt ý nghĩa. Những hành động nhỏ bé của từng cá nhân khi kết hợp lại sẽ tạo ra một nguồn lực lớn, giúp đỡ những người cần thiết nhất.

Tóm lại, câu tục ngữ "Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao" không chỉ là một lời nhắc nhở về giá trị của sự đoàn kết mà còn khẳng định tầm quan trọng của tình yêu thương trong cuộc sống hiện đại. Tình yêu thương và sự đoàn kết chính là nền tảng để xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, giúp con người vượt qua mọi khó khăn thử thách. Chúng ta hãy luôn nhớ rằng, chỉ khi nào chúng ta biết đùm bọc, sẻ chia với nhau, cuộc sống mới trở nên phong phú và ý nghĩa hơn.

Câu 1 (0,5 điểm) Thể thơ tự do.

Câu 2 (0,5 điểm) Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện nỗi vất vả của người mẹ trong khổ thơ thứ nhất: Mưa đã trút nhọc nhằn lên vai mẹ; Mẹ như cánh đồng tháng năm không kịp thở để gieo vụ tháng mười; Mẹ gánh lúa về nhà; Mẹ tưới mồ hôi xuống đất.

Câu 3 (1,0 điểm) Nghĩa của từ “cấy” trong hai dòng thơ “Mẹ tưới mồ hôi xuống đất/ Cấy hy vọng đời con.”: Đặt vào con mọi hy vọng, niềm tin, mong con thành công. “Cấy” còn là hành động mang tính vun đắp, hy sinh của mẹ để con có được tương lai tươi sáng.

Câu 4 (1,0 điểm) 

– Học sinh cần xác định đúng biện pháp tu từ và nêu tác dụng.

– Gợi ý:

+ Biện pháp so sánh: Ôi cánh đồng như lòng mẹ.

+ Tác dụng của biện pháp so sánh: Giúp người đọc hình dung, cảm nhận về tình cảm yêu thương, tấm lòng bao dung của người mẹ dành cho con; giúp diễn đạt của câu thơ thêm gợi hình, gợi cảm.

+ Biện pháp điệp từ: Nhớ.

+ Tác dụng của biện pháp điệp từ: Nhấn mạnh nỗi nhớ mong da diết của người con dành cho làng quê, cho cánh đồng và đặc biệt là cho mẹ. Người con nhớ về nơi mình được sinh ra và lớn lên, nhớ cánh đồng gắn liền với tuổi thơ và nhớ về mẹ đã tần tảo nuôi mình ăn học; giúp diễn đạt của câu thơ thêm gợi hình, gợi cảm, giàu nhạc điệu.

Câu 5 (1,0 điểm) Trong khổ thơ thứ hai, người con đã thể hiện nỗi tiếc nuối, ân hận của mình khi chưa về thăm quê, thăm cánh đồng, mặc mẹ tuổi già sức yếu.

Câu 6 (2,0 điểm)

– Hình thức:

+ Mô hình đoạn văn phù hợp, đảm bảo không mắc lỗi diễn đạt, chính tả.

+ Dung lượng: Ngắn gọn, từ 5 đến 7 câu.

– Nội dung: Bày tỏ cảm xúc về một kí ức tuổi thơ khó tả.

Câu tục ngữ “Đi một ngày đàng học một sàng khôn” mang trong mình ý nghĩa sâu sắc về việc học hỏi và trải nghiệm. Qua mỗi chuyến đi, mỗi cuộc gặp gỡ, con người không chỉ tích lũy kiến thức mà còn mở rộng hiểu biết, khám phá những điều mới lạ mà sách vở không thể đưa đến. Câu nói này khuyến khích mỗi người chúng ta luôn sẵn sàng bước ra ngoài vùng an toàn của bản thân để học hỏi từ cuộc sống.

Tinh thần học hỏi không ngừng

Trước hết, câu tục ngữ này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi từ thực tế. Học không chỉ giới hạn trong phạm vi trường lớp, mà còn từ những trải nghiệm thực tế. Mỗi lần đi xa, tiếp xúc với những con người, nền văn hóa và phong tục khác biệt, chúng ta học được rất nhiều điều. Những điều này giúp chúng ta trưởng thành hơn, hiểu biết hơn và hoàn thiện bản thân hơn.

Ví dụ, trong những chuyến đi du lịch, chúng ta không chỉ ngắm nhìn cảnh đẹp, mà còn có cơ hội tìm hiểu về lịch sử, văn hóa của quê hương nơi mình đặt chân đến. Một chuyến đi đến một vùng miền khác giúp ta thấy được những nét đặc sắc của văn hóa địa phương, trải nghiệm cách sống của người dân nơi đó, từ đó mà rút ra những bài học quý giá cho chính mình.

Khám phá bản thân

Không chỉ học hỏi từ thực tế, việc đi xa còn giúp chúng ta khám phá chính bản thân mình. Khi phải đối diện với những khó khăn, thách thức trong hành trình, chúng ta dần nhận ra khả năng vượt qua thử thách của bản thân. Một chuyến đi có thể mang đến cho chúng ta nhiều cung bậc cảm xúc, từ hồi hộp, lo lắng đến niềm vui và hạnh phúc. Tất cả đều là những bài học quý giá trong hành trình tự khám phá bản thân.

Chẳng hạn, khi tham gia các hoạt động dã ngoại, chúng ta có thể học được cách làm việc nhóm, sự kiên nhẫn, và cả khả năng ứng biến trong những tình huống khó khăn. Những trải nghiệm này không chỉ giúp chúng ta phát triển kỹ năng mềm mà còn tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ, gắn kết tình cảm với bạn bè, người thân.

Thực tế là bài học quý giá

Những kiến thức chúng ta tiếp thu từ sách vở, tuy rất quan trọng, nhưng chúng sẽ không bao giờ đầy đủ nếu chúng ta không kết hợp với trải nghiệm thực tế. Thực tế chính là trường học lớn nhất của cuộc đời. Những bài học từ cuộc sống thường trau dồi tính thực tiễn và chiều sâu hơn so với việc chỉ ngồi trong lớp. Câu tục ngữ này khuyến khích chúng ta không ngừng tìm kiếm và khám phá, bởi vì mỗi nơi ta đi đều mang đến cho ta một “sàng khôn” mới.

Kết luận

Tóm lại, câu tục ngữ “Đi một ngày đàng học một sàng khôn” không chỉ là một lời khuyên mà còn là một triết lý sống. Nó nhắc nhở chúng ta rằng để trở thành con người hiểu biết và tự tin, chúng ta phải không ngừng học hỏi từ thế giới xung quanh. Hãy mở rộng lòng mình, sẵn sàng bước ra ngoài và đón nhận những điều mới mẻ. Người ta thường nói rằng “Học là một quá trình suốt đời”, và chính những chuyến đi sẽ là những bài học quý giá góp phần giúp ta trở thành người giỏi giang hơn trong tương lai.

Câu 1 (0,5 điểm) Văn bản viết về đề tài: Thám hiểu Sao Hỏa.

Câu 2 (0,5 điểm) Tình huống trong văn bản: Các linh mục tới Hỏa Tinh mong muốn xây dựng nhà thờ cho cư dân là những quả cầu lửa xanh.

Câu 3 (1,0 điểm)

– Nghĩa của từ “quang” trong câu “Đây là con đường đã dọn quang.”: sạch sẽ, khai thông, sáng sủa.

– Cách xác định nghĩa của từ: Dựa vào từ đứng trước đó (“dọn”, “đã dọn”) và những từ ở câu sau (“con đường cỏ dại, gai góc”, “tự mở lối”).

Câu 4 (1,0 điểm)

– Dựa vào một vài chi tiết:

+ Đức Cha quan tâm đến chiều cao, màu da của các sinh vật ở Hỏa Tinh để xây dựng nhà thờ phù hợp với họ.

+ Đức Cha quyết định đến nơi của những quả cầu lửa xanh, cho rằng chúng cũng có linh hồn.

+ Đức Cha nghĩ rằng con người cần chủ động mở lối mà đi, khám phá những thứ mới, không nên quanh quẩn với những lối mòn quen thuộc.

– Tính cách của nhân vật Đức Cha Peregrine:

+ Giàu tình thương, cảm thông với những linh hồn trên Hỏa Tinh.

+ Kiên định, quyết tâm đi tìm những điều mới.

Câu 5 (1,0 điểm) Nội dung chính của văn bản: Đức Cha Peregrine và những người đồng hành đặt chân đến Hỏa Tinh. Thay vì vào thành phố, họ quyết định đến nơi ở của các quả cầu lửa xanh để khám phá.

Câu 6 (2,0 điểm)

+ Khuyến khích con người chủ động tìm những vùng đất mới, khám phá những điều mới mẻ.

+ Khuyến khích con người không ngại khó khăn, thử thách.

+ Học sinh có thể liên hệ bản thân: Chủ động tìm kiếm, học tập những kiến thức mới; phát huy hết năng lực học tập của chính mình;…

a. Các giai đoạn trong quá trình sinh trưởng và phát triển của muỗi: trứng → ấu trùng → nhộng → muỗi.

b. Nên tiêt diệt muỗi ở giai đoạn trứng để đạt hiệu quả vì có thể diệt được số lượng nhiều nhất.

Ưu điểm của việc mang thai và sinh con ở động vật có vú so với việc đẻ trứng ở các loài động vật khác:

- Phôi được nuôi dưỡng và bảo vệ tốt.

- Chất dinh dưỡng từ cơ thể mẹ qua nhau thai để nuôi thai ổn định.

- Nhiệt độ trong cơ thể mẹ thích hợp cho sự phát triển của phôi.

Ở cây Hai lá mầm có mô phân sinh đỉnh và mô phân sinh bên.

- Mô phân sinh đỉnh nằm ở đỉnh rễ và các chồi thân (gồm chồi ngọn hay còn gọi là chồi đỉnh và chồi nách) giúp thân, cành và rễ tăng lên về chiều dài.

- Mô phân sinh bên nằm ở thân cây giúp thân, cành và rễ tăng về chiều ngang.

Đây là hiện tượng cảm ứng ở thực vật, kết hợp giữa tính hướng tiếp xúc và tính hướng hóa.

- Tính hướng tiếp xúc: các lông tuyến của cây gọng vó phản ứng đối với sự tiếp xúc của con mồi bằng sự uốn cong và bài tiết acid formic.

- Tính hướng hóa: đầu lông tuyến có chức năng tiếp nhận kích thích hóa học. Các hợp chất chứa nitrogen trong cơ thể côn trùng là tác nhân kích thích hóa học. Sau khi tiếp nhận kích thích hóa học, lông tuyến gập lại để giữ con mồi và tiết ra dịch tiêu hóa con mồi.