Phần 2

Câu 1.

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích tình yêu quê hương của nhân vật trữ tình trong bài thơ “Tên làng” của Y Phương:

Trong bài thơ “Tên làng”, tình yêu quê hương của nhân vật trữ tình được thể hiện sâu sắc và chân thành qua những trải nghiệm gắn bó với làng Hiếu Lễ – nơi đã nuôi dưỡng, chở che và bồi đắp tâm hồn anh. Quê hương không chỉ là nơi sinh thành mà còn là nơi anh trở về sau chiến tranh, lập gia đình, xây dựng cuộc sống mới với hạnh phúc “xinh xinh nho nhỏ". Mỗi hình ảnh trong thơ – từ “miếng vườn trồng cây rau”, “con đường trâu bò", đến “tiếng thác vang lên trời vọng xuống đất” – đều gợi lên một làng quê mộc mạc nhưng đầy sức sống, thấm đẫm yêu thương. Đặc biệt, việc nhân vật trữ tình lặp lại nhiều lần dòng thơ “Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ” thể hiện niềm tự hào sâu sắc về nguồn gốc, về danh xưng quê mẹ. Quê hương đã trở thành một phần máu thịt, một điểm tựa tinh thần không thể tách rời trong cuộc đời anh. Tình yêu ấy không ồn ào, phô trương mà sâu lắng, thiêng liêng và bền bỉ, kết tinh trong từng kỷ niệm và hơi thở của cuộc sống thường nhật.

Câu 2. (4.0 điểm)

Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ của em về câu nói: “Người ta chỉ có thể tách con người ra khỏi quê hương, chứ không thể tách quê hương ra khỏi con người.” (Raxun Gamzatov)

Quê hương là nơi con người được sinh ra, lớn lên và trưởng thành; là cội nguồn nuôi dưỡng cả thể xác lẫn tâm hồn. Nhà thơ Raxun Gamzatov từng nói: “Người ta chỉ có thể tách con người ra khỏi quê hương, chứ không thể tách quê hương ra khỏi con người.” Câu nói đã thể hiện sâu sắc mối quan hệ thiêng liêng và bất khả phân giữa con người và quê hương một sợi dây gắn bó bền chặt, vĩnh cửu trong trái tim mỗi người.

Thật vậy, dù con người có thể rời xa mảnh đất quê nhà vì học tập, làm việc, hay hoàn cảnh cuộc sống, thì hình bóng quê hương vẫn luôn sống động trong ký ức và cảm xúc. Quê hương không chỉ là một nơi chốn địa lý mà còn là thế giới của những kỷ niệm, của tiếng ru, mái nhà, bếp lửa, và cả những con đường làng in dấu chân tuổi thơ. Nơi ấy có cha mẹ, thầy cô, bạn bè và những mùa lúa chín vàng, hoa cau rụng trắng đầu ngõ. Những hình ảnh bình dị đó trở thành một phần không thể thiếu trong hành trang tâm hồn mỗi con người.

Chính vì vậy, quê hương luôn hiện hữu trong thơ ca, nhạc họa và trong những hoài niệm không nguôi. Nó nâng đỡ tâm hồn, giúp con người có điểm tựa để vượt qua khó khăn, có lý tưởng để sống tốt đẹp hơn. Xa quê là nỗi nhớ, là khắc khoải; càng xa, người ta càng thấm thía giá trị thiêng liêng ấy.

Tóm lại, câu nói của Raxun Gamzatov đã nhấn mạnh chân lý giản dị nhưng sâu sắc: quê hương là máu thịt, là phần không thể thiếu trong con người. Vì thế, dù đi đâu, làm gì, mỗi người vẫn mang trong mình bóng dáng quê nhà như một phần không thể phai mờ trong tâm hồn.

Câu 1.

Thể thơ được sử dụng trong bài thơ là:Thể thơ tự do.

Câu 2.

Những phương thức biểu đạt được sửdụng trong bài thơ là:

Biểu cảm (chính) Miêu tả

Tự sự

Câu 3

Nhan đề “Tên làng” gợi cho em cảm nhận gì? Tác dụng của nó trong bài thơ là gì?

Nhan đề “Tên làng” gợi lên sự gắn bó sâu sắc giữa con người và quê hương, đặc biệt là mảnh đất làng Hiếu Lễ – nơi hun đúc nên nhân cách, bản sắc và tình yêu thương trong mỗi con người.

Nhan đề mang tính biểu tượng, không chỉ nói về một địa danh cụ thể, mà còn khơi dậy những giá trị văn hóa, truyền thống, và niềm tự hào của những người con sinh ra từ mảnh đất đó.

Tác dụng của nhan đề:

Là trung tâm ý nghĩa của bài thơ, quy tụ nội dung về nguồn cội, ký ức, bản sắc cá nhân và cộng đồng.

Giúp người đọc cảm nhận rõ niềm xúc đông. tư hào và lòng biết ơn của người con với làng quê - nơi nuôi dưỡng cả thể xác lẫn tâm hồn.

Câu 4.

Tác dụng của việc lặp lại dòng thơ: “Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ”:

Việc lặp lại dòng thơ này giúp:

Nhấn mạnh nguồn gốc, cội rễ quê hương của nhân vật trữ tình – “làng Hiếu Lễ”.

Khẳng định niềm tự hào và bản sắc cá

nhân: người đàn ông ấy không chỉ là một cá thể riêng lẻ mà còn đại diện cho những giá trị tốt đẹp của cả một làng quê, một cộng đồng.

Tạo nhịp điệu thơ linh hoạt, tăng tính truyền cảm, khơi dậy cảm xúc tha thiết với quê hương

Câu 5.

Nội dung chính của bài thơ:

Bài thơ là lời tự sự chân thành và xúc động của một người con về quê hương, nguồn cội của mình – làng Hiếu Lễ. Qua hành trình từ mặt trận trở về, lập gia đình, làm cha, xây dựng cuộc sống và chiêm nghiệm, nhân vật trữ tình thể hiện niềm biết ơn sâu sắc với quê hương nơi đã chữa lành vết thương, nuôi dưỡng tâm hồn, vun đắp nhân cách và trở thành điểm tựa vững chắc trong cuộc đời. Bài thơ đồng thời khẳng định giá trị của truyền thống, sự thiêng liêng của cội nguồn trong hành trình trưởng thành của mỗi con người.

Cau 1. Thể thơ được sử dụng trong bài thơ trên là: Thể thơ tự do. Câu 2. Phương thức biểu đạt chính trong bài thơ là: Biểu cảm (kết hợp với miêu tả và tự sự).

Câu 3. Ít nhất 5 hình ảnh, dòng thơ khắc họa kỉ niệm với trường cũ: 1. "Chùm phượng hồng yêu dấu ấy rời tay" 2. "Một lớp học buâng khuâng màu xanh rủ" 3. “Sân trường đêm - rụng xuống trái bàng đêm" 4. "Có một nàng Bạch Tuyết các bạn ơi /Với lại bảy chú lùn rất quấy!" 5. “Thôi đã hết thời bím tóc trắng ngủ quên / Hết thời cầm dao khắc lăng nhăng lên bàn ghế cũ" Theo em, những kỉ niệm ấy có gì đặc biệt?

Đó là những kỉ niệm vừa trong sáng, hồn nhiên, vừa gắn bó sâu sắc với tuổi học trò – nơi lưu giữ những tình cảm đầu đời, tiếng cười vui, trò đùa nghịch ngợm và cả cảm xúc yêu thương chớm nở. Những hình ảnh ấy rất gần gũi, chân thực, được tái hiện bằng cảm xúc tha thiết, gợi nhớ một thời thanh xuân không thể nào quên.

Câu 4. Phân tích biện pháp tu từ trong câu thơ: "Tiếng ve trong veo xé đôi hồ nước": Biện pháp tu từ được sử dụng là nhân hóa và ẩn dụ. “Tiếng ve trong veo”: gợi sự trong trẻo, vang vọng của âm thanh mùa hè. “Xé đôi hồ nước”: gợi cảm giác tiếng ve vang dội, khuấy động không gian, chia cắt sự yên bình của mặt hồ – như báo hiệu một sự chia ly, chuyển mùa của tuổi học trò. => Biện pháp này giúp tăng sức gợi cảm xúc, diễn tả sự chuyển biến mạnh mẽ trong tâm hồn nhân vật trữ tình khi chia tay tuổi học trò.

Câu 5. Em ấn tượng với hình ảnh nào nhất? Vì sao? Hình ảnh em ấn tượng nhất là: “Không thấy trên sân trường chiếc lá buổi đầu tiên." Vì đó là hình ảnh biểu tượng cho kỉ niệm đầu đời, cho tình yêu tuổi học trò hồn nhiên, vụng dại. Chiếc lá đầu tiên như một dấu mốc tinh khôi của tuổi trẻ, của sự bắt đầu – nhưng khi ngoảnh lại không còn thấy nữa, nghĩa là thời gian đã trôi qua, tuổi học trò đã khép lại. Hình ảnh ấy khiến em cảm nhận rõ nỗi buồn man mác, tiếc nuối trước sự trôi đi của một thời đẹp nhất đời người.

Câu 1 Viết đoạn văn phân tích những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Chiếc lá đầu tiên” Bài thơ “Chiếc lá đầu tiên" của Hoàng Nhuận Cầm là một bản tình ca tha thiết về tuổi học trò, tuổi trẻ và những kỉ niệm trong sáng không thể nào quên. Về nội dung, bài thơ gợi lên một thế giới ký ức đầy sống động với hình ảnh mái trường, tiếng ve, hoa phượng, sân trường, bạn bè và cả tình yêu đầu đời ngây thơ, vụng dại. Tác giả thể hiện một cách chân thành và sâu sắc nỗi nhớ, sự tiếc nuối trước khoảnh khắc chia xa tuổi học trò, nhất là khi bản thân đang đứng giữa ranh giới của chiến tranh và đời sống sinh viên. Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng thể thơ tự do, ngôn ngữ giàu cảm xúc, hình ảnh ẩn dụ và nhân hóa tinh tế như “tiếng ve trong veo xé đôi hồ nước”, “cây bàng chìa tay vẫy mãi”, giúp biểu đạt trọn vẹn

cảm xúc bồi hồi, tiếc nuối. Giọng thơ lúc sôi nổi, lúc trầm lắng, gợi lên một không gian ký ức đầy xúc động. “Chiếc lá đầu tiên" không chỉ là lời giã biệt tuổi học trò, mà còn là một thông điệp đầy yêu thương về tuổi trẻ và ký ức không bao giờ phai.

Câu 2 Bài văn nghị luận về câu: “Mặc dù bọn trẻ ném đá vào lũ ếch để đùa vui, nhưng lũ ếch không chết đùa mà chết thật." Câu văn của James Michener trong tiểu thuyết "Sáu người đi khắp thế gian" mang đến một bài học sâu sắc về trách nhiệm, hậu quả và sự cảm thông trong cuộc sống. Hành động “ném đá để đùa vui”

tưởng như vô hại với người gây ra, nhưng lại để lại hậu quả nghiêm trọng với người bị hại – “lũ ếch chết thật”. Từ đó, ta có thể thấy rằng, mọi hành động, dù là vô tình hay cố ý, đều có thể mang đến hậu quả mà người gây ra đôi khi không nhận thức hết. Trong thực tế, có không ít người đùa cợt, trêu chọc hay thậm chí bắt nạt người khác chỉ để “cho vui”. Nhưng với nạn nhân, những lời nói, hành vi tưởng vô thưởng vô phạt ấy lại có thể để lại vết thương tâm lý sâu sắc, có khi kéo dài cả đời. Đó là sự lệch chuẩn trong nhận thức và thiếu thấu cảm. Câu nói trên cũng nhắc nhở con người cần biết đặt mình vào vị trí của người khác, để hiểu rằng những trò đùa vô ý có thể gây ra tổn thương thực sự. Bên cạnh đó, câu văn còn hướng đến ý thức trách nhiệm cá nhân. Trong xã hội, mỗi người đều cần có sự tỉnh táo trong suy nghĩ, kiểm soát hành vi và ý thức được hậu quả của việc mình làm. Đừng lấy lý do "không cố ý” để biện minh cho nỗi đau người khác phải chịu.

Phần 2

Câu 1 (2.0 điểm): Viết đoạn văn khoảng 200 chữ nêu suy nghĩ về ý nghĩa của việc tôn trọng sự khác biệt của người khác. Trong cuộc sống, mỗi người là một cá thể độc lập với hoàn cảnh sống, suy nghĩ, tính cách và lựa chọn khác nhau. Vì vậy, việc tôn trọng sự khác biệt của người khác là điều cần thiết để xây dựng một xã hội văn minh và hòa hợp. Khi chúng ta biết chấp nhận và thấu hiểu người khác, ta không chỉ thể hiện sự trưởng thành về nhận thức mà còn tạo ra một môi trường sống tích cực, nơi mỗi người đều có quyền là chính mình. Ngược lại, việc áp đặt định kiến và phán xét dễ khiến con người xa cách, mâu thuẫn, thậm chí tổn thương nhau. Sự khác biệt chính là yếu tố làm nên sự phong phú, đa dạng của cuộc sống. Như trong một khu vườn, các loài hoa đua nở với màu sắc riêng mới tạo nên vẻ đẹp rực rỡ. Bởi thế, tôn trọng sự khác biệt không chỉ là cách sống tử tế, mà còn là biểu hiện của lòng nhân ái và sự hiểu biết sâu sắc về giá trị của con người.

Câu 2 (4.0 điểm): Phân tích, đánh giá bài thơ "Nắng mới" Lưu Trọng Lư Bài thơ “Nắng mới” của Lưu Trọng Lư là một thi phẩm đặc sắc của phong trào Thơ mới, thể hiện sâu sắc nỗi nhớ thương da diết của người con về người mẹ đã khuất. Qua những kỷ niệm tuổi thơ, nhà thơ khơi gợi được cảm xúc thiêng liêng, bền chặt của tình mẫu tử và vẻ đẹp của ký ức trong sáng, chân thành

Mở đầu bài thơ là khung cảnh một buổi trưa nắng, nơi âm thanh của tiếng gà trưa gợi dậy cảm xúc: "Mỗi lần nắng mới hắt bên song, Xao xác, gà trưa gáy não nùng.” Ánh nắng không chỉ là hình ảnh thiên nhiên, mà còn là chất xúc tác làm sống dậy những kỷ niệm xa xăm, gắn với thời thơ ấu và người mẹ thân yêu. Bốn câu thơ tiếp theo tái hiện ký ức tuổi thơ với hình ảnh người mẹ qua hoạt động rất đỗi đời thường – "Áo đỏ người đưa trước giậu phơi". Chỉ một chi tiết nhỏ nhưng đầy xúc động, thể hiện tình cảm gắn bó máu thịt giữa người con và mẹ. Dưới ánh nắng mới, hình bóng mẹ như sống lại "Hình dáng me tôi chửa xoá mờ Hãy còn mường tượng lúc vào ra..." Đặc biệt, hình ảnh “nét cười đen nhánh sau tay áo” là một biểu tượng tinh tế và độc đáo, vừa gợi tả dáng vẻ mẹ, vừa khắc họa sự ấm áp, yêu thương của ký ức. Toàn bài thơ là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố lãng mạn và hiện thực, giữa hồi ức cá nhân và tình cảm phổ quát. Giọng thơ trầm lắng, nhẹ nhàng nhưng sâu lắng, thể hiện tâm hồn nhạy cảm, biết rung động trước những điều giản dị, đời thường. “Nắng mới” không chỉ là bài thơ về mẹ, mà còn là biểu hiện tiêu biểu cho phong cách Thơ mới – đề cao cái tôi cá nhân, đi sâu vào thế giới nội tâm. Tình mẹ trong bài không ồn ào, dữ dội mà lặng thầm, bền chặt, làm nên giá trị nhân văn sâu sắc.

Phần 2

Câu 1 (2.0 điểm): Viết đoạn văn khoảng 200 chữ nêu suy nghĩ về ý nghĩa của việc tôn trọng sự khác biệt của người khác. Trong cuộc sống, mỗi người là một cá thể độc lập với hoàn cảnh sống, suy nghĩ, tính cách và lựa chọn khác nhau. Vì vậy, việc tôn trọng sự khác biệt của người khác là điều cần thiết để xây dựng một xã hội văn minh và hòa hợp. Khi chúng ta biết chấp nhận và thấu hiểu người khác, ta không chỉ thể hiện sự trưởng thành về nhận thức mà còn tạo ra một môi trường sống tích cực, nơi mỗi người đều có quyền là chính mình. Ngược lại, việc áp đặt định kiến và phán xét dễ khiến con người xa cách, mâu thuẫn, thậm chí tổn thương nhau. Sự khác biệt chính là yếu tố làm nên sự phong phú, đa dạng của cuộc sống. Như trong một khu vườn, các loài hoa đua nở với màu sắc riêng mới tạo nên vẻ đẹp rực rỡ. Bởi thế, tôn trọng sự khác biệt không chỉ là cách sống tử tế, mà còn là biểu hiện của lòng nhân ái và sự hiểu biết sâu sắc về giá trị của con người.

Câu 2 (4.0 điểm): Phân tích, đánh giá bài thơ "Nắng mới" Lưu Trọng Lư Bài thơ “Nắng mới” của Lưu Trọng Lư là một thi phẩm đặc sắc của phong trào Thơ mới, thể hiện sâu sắc nỗi nhớ thương da diết của người con về người mẹ đã khuất. Qua những kỷ niệm tuổi thơ, nhà thơ khơi gợi được cảm xúc thiêng liêng, bền chặt của tình mẫu tử và vẻ đẹp của ký ức trong sáng, chân thành

Mở đầu bài thơ là khung cảnh một buổi trưa nắng, nơi âm thanh của tiếng gà trưa gợi dậy cảm xúc: "Mỗi lần nắng mới hắt bên song, Xao xác, gà trưa gáy não nùng.” Ánh nắng không chỉ là hình ảnh thiên nhiên, mà còn là chất xúc tác làm sống dậy những kỷ niệm xa xăm, gắn với thời thơ ấu và người mẹ thân yêu. Bốn câu thơ tiếp theo tái hiện ký ức tuổi thơ với hình ảnh người mẹ qua hoạt động rất đỗi đời thường – "Áo đỏ người đưa trước giậu phơi". Chỉ một chi tiết nhỏ nhưng đầy xúc động, thể hiện tình cảm gắn bó máu thịt giữa người con và mẹ. Dưới ánh nắng mới, hình bóng mẹ như sống lại "Hình dáng me tôi chửa xoá mờ Hãy còn mường tượng lúc vào ra..." Đặc biệt, hình ảnh “nét cười đen nhánh sau tay áo” là một biểu tượng tinh tế và độc đáo, vừa gợi tả dáng vẻ mẹ, vừa khắc họa sự ấm áp, yêu thương của ký ức. Toàn bài thơ là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố lãng mạn và hiện thực, giữa hồi ức cá nhân và tình cảm phổ quát. Giọng thơ trầm lắng, nhẹ nhàng nhưng sâu lắng, thể hiện tâm hồn nhạy cảm, biết rung động trước những điều giản dị, đời thường. “Nắng mới” không chỉ là bài thơ về mẹ, mà còn là biểu hiện tiêu biểu cho phong cách Thơ mới – đề cao cái tôi cá nhân, đi sâu vào thế giới nội tâm. Tình mẹ trong bài không ồn ào, dữ dội mà lặng thầm, bền chặt, làm nên giá trị nhân văn sâu sắc.