a) Trước kh yêt kiến nhà vua

• Hành động: Trần Quốc Toản mới chỉ 16 tuổi, tuổi còn nhỏ nhưng đã có chí lớn. Cậu xin được vào dự hội nghị bàn việc nước với vua Trần, cho thấy tinh thần yêu nước, khát khao được góp sức.
• Lời nói: Chân thành, tha thiết xin vua và triều đình cho phép mình tham gia bàn bạc, thể hiện tấm lòng nhiệt huyết vì dân, vì nước.
  c) Sau khi gặp vua
• Hành động: Trở về, Trần Quốc Toản chiêu tập hơn ngàn gia nô, sắm vũ khí, khắc cờ thêu sáu chữ vàng: “Phá cường địch, báo hoàng ân”, trực tiếp ra trận lập nhiều chiến công hiển hách.
• Lời nói: Không nhiều lời, mà biến quyết tâm thành hành động thiết thực. Lời thề “phá cường địch, báo hoàng ân” là tuyên ngôn khí phách, thể hiện chí lớn.
  Nhận xét về nhân vật Trần Quốc Toản
• Là một thiếu niên anh hùng, yêu nước nồng nàn.
• Tuy tuổi trẻ nhưng chí lớn, quyết tâm đánh giặc cứu nước.
• Hành động quả cảm, khí phách kiên cường, dám biến nỗi uất ức thành sức mạnh hành động.
• Tiêu biểu cho tinh thần yêu nước của thanh niên Đại Việt, là tấm gương sáng về lòng trung quân ái quốc.