Phản xạ âm SVIP

I. PHẢN XẠ

Khi đứng trước vách hang động và hét hoặc nói to, ta nghe thấy tiếng của mình vọng lại. Âm phát ra đã được vách hang động phản xạ lại tai ta. Đó là hiện tượng phản xạ âm.

Âm được dội lại khi gặp một mặt chắn gọi là âm phản xạ.

Khi âm phản xạ truyền đến tai ta chậm hơn âm truyền trực tiếp một khoảng thời gian lớn hơn \(\dfrac{1}{15}\) giây thì âm phản xạ được gọi là tiếng vang.

❗Người ta thường ứng dụng sự phản xạ của sóng siêu âm để xác định độ sâu của đáy biển.

II. VẬT PHẢN XẠ ÂM

Mọi vật đều phản xạ âm truyền đến nó.

Thí nghiệm:

Dụng cụ: Bàn, đồng hồ nhỏ (có phát ra tiếng "tích tắc"); hai đoạn ống nhựa giống nhau, dài 1 m; các tấm có kích thường bằng nhau: tấm gỗ phẳng, tấm gỗ có bề mặt gồ ghề, tấm xốp phẳng,...

Tiến hành: 

• Đặt đồng hồ và các ống nhựa trên bàn theo đúng vị trí như hình, đánh dấu vị trí của tấm gỗ và ống nhựa.
• Đặt đồng hồ vào trong ống nhựa bên trái rồi đậy nắp lại.
• Ghé tai vào đầu ống bên phải, lắng nghe tiếng “tích tắc” của đồng hồ phản xạ từ mặt gỗ truyền đến tai.
• Giữ nguyên đồng hồ và ống nhựa, lần lượt thay tấm gỗ phẳng bằng các vật khác như tấm gỗ gồ ghề, tấm xốp... để so sánh khả năng phản xạ âm của từng vật liệu.

Nhận xét: Trong các vật trên, tấm gỗ phẳng phản xạ âm tốt, tấm gỗ gồ ghề và tấm xốp phản xạ âm kém.

• Với các vật cùng chất liệu, vật bề mặt phẳng phản xạ âm tốt hơn so với vật bề mặt gồ ghề.
• Với các vật cùng có bề mặt phẳng, vật cứng phản xạ âm tốt hơn vật mềm, xốp.

III. TÁC HẠI CỦA TIẾNG ỒN

Âm thanh to, kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sinh hoạt của con người được gọi là tiếng ồn.

Ví dụ: tiếng còi xe giờ cao điểm, tiếng máy móc hoạt động cả ngày,...

Để chống ô nhiễm tiếng ồn người ta thường sử dụng một số biện pháp:

• Treo biển "Cấm bóp còi" tại những nơi cần yên tĩnh như bệnh viện, trường học,...
• Xây tường cách âm giữa khu dân cư và đường cao tốc.
• Trồng nhiều cây xanh để giúp phân tán âm thanh trên đường truyền.
• Làm tường, trần dày và sử dụng vật liệu cách âm như rèm nhung,... để hạn chế âm truyền qua.