Lý thuyết Bài 2. Địa hình Việt Nam (phần 1) SVIP

1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỊA HÌNH

a. Địa hình đồi núi chiếm ưu thế

* Đồi núi:

- Chiếm khoảng 3/4 diện tích lãnh thổ.

- Chủ yếu là đồi núi thấp; núi cao trên 2000m chỉ chiếm 1%.

- Hệ thống đồi núi kéo dài 1 400 km từ Tây Bắc đến Đông Nam Bộ.

- Nhiều nơi lan ra sát biển hoặc bị biển nhấn chìm tạo thành đảo, quần đảo.

Phần lớn lãnh thổ Việt Nam là đồi núi

* Đồng bằng:

- Đồng bằng chiếm 1/4 diện tích, phân bố thành nhiều khu vực.

- Trong đó có dải đồng bằng duyên hải miền Trung bị núi ngăn cách thành nhiều đồng bằng nhỏ.

Các dải đồng bằng nhỏ hẹp ven biển chủ yếu ở miền Trung

b. Địa hình có hai hướng chính là tây bắc - đông nam và hướng vòng cung

- Hướng tây bắc – đông nam: điển hình là các dãy núi Con Voi, Hoàng Liên Sơn, Trường Sơn Bắc.

- Hướng vòng cung: thể hiện rõ nhất ở vùng núi Đông Bắc.

Các cánh cung lớn ở vùng núi Đông Bắc

c. Địa hình có tính chất phân bậc rõ rệt

- Lãnh thổ hình thành lâu đời, các khối núi bị ngoại lực bào mòn, tạo nên những bề mặt san bằng, thấp và thoải.

- Vận động tạo núi Hi-ma-lay-a:

+ Làm địa hình nâng cao, phân hóa thành các bậc lớn: núi đồi, đồng bằng, bờ biển, thềm lục địa.

+ Trong đó có các bậc nhỏ địa hình nhỏ như các bề mặt san bằng, cao nguyên xếp tầng, bậc thềm sông – biển.

Cao nguyên xếp tầng - đặc trưng cho địa hình phân bậc ở vùng núi Việt Nam

d. Địa hình chịu tác động của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa và con người

- Khí hậu nhiệt đới ẩm, đá bị phong hoá mạnh mẽ ⇒ Tạo nên lớp vỏ phong hoá dày.

- Khí hậu nhiệt đới gió mùa, lượng mưa lớn và tập trung theo mùa, quá trình xâm thực, xói mòn mạnh ⇒ Địa hình bị chia cắt, dễ xảy ra trượt lở đất đá vào mùa mưa lớn.

- Nước mưa hòa tan đá vôi ⇒ Hình thành địa hình các-xtơ.

Bãi đá Mặt Trăng – địa hình các-xtơ độc đáo, hình thành từ quá trình phong hoá và xâm thực đá vôi

- Nước ngầm xâm thực sâu vào lòng núi đá ⇒ Hình thành những hang động lớn.

- Con người khai thác tài nguyên, phát triển kinh tế ⇒ Làm biến đổi mạnh địa hình, tạo nhiều dạng địa hình nhân tạo (đê, đập, hầm mỏ,...).

Đê chắn sóng Cát Hải (Hải Phòng)