Câu 1 (2,0 điểm). Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của việc tự lập trong cuộc sống.
Câu 2 (4,0 điểm).
Viết bài văn (khoảng 600 chữ) phân tích tình cảm của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ sau:
“Khi tôi vun trồng xanh những ước mơ
Mẹ gánh mùa dông xuống đồng chiêm mặn
Lội dòng sông tát ánh trăng chống hạn
Cây lúa gầy nhễ nhại giọt phù sa.
[…] Cơn gió Lào cho mắt mẹ âu lo
Cỏ dại mọc tràn bờ xôi, ruộng mật
Đám lá lúa cứa nóng bừng da mặt
Ngọn cỏ gừng đâm nhói những bước chân.
[…] Và tôi như hạt thóc vàng bé nhỏ
Mẹ đã gieo hi vọng ở trên đồng
Chợt lo sợ ngày cuối mùa, hết vụ
Hạnh phúc mẹ chờ chẳng kịp trổ bông.”
(Trích “Mẹ và cánh đồng” – Trần Văn Lợi, “Miền gió cát”, NXB Thanh niên, 2000)
Chú thích: Nhà giáo, nhà thơ Trần Văn Lợi sinh năm 1976 tại Nam Định, hiện là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, uỷ viên Ban chấp hành Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Nam Định. Với niềm đam mê sáng tạo văn chương, ông không chỉ nổi vật trong lĩnh vực thơ ca mà còn sáng tác nhiều truyện ngắn, tản văn và nghiên cứu phê bình sâu sắc. Thơ Trần Văn Lợi giống tư chất của ông ngoài đời: chân thành, giản dị, trầm lắng mà đằm sâu, tha thiết, thể hiện một tâm hồn phong phú, luôn gắn bó sâu sắc với làng quê, với những con người thân thuộc trong cuộc sống. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông: “Miền gió cát” (2000); “Lật mùa” (2005); “Bàn tay châu thổ” (2010); “Đã như là hoá thạch những mồ hôi” (2019); “Qua những mùa trăng” (2015) và “Mùa hoa xoan tím” (2016).
Dưới đây là gợi ý bài làm cho hai câu hỏi của bạn:
Câu 1 (2,0 điểm): Đoạn văn trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc tự lập trong cuộc sống (khoảng 150 chữ)
Tự lập là khả năng tự mình làm mọi việc, không phụ thuộc vào người khác, là bước đầu tiên giúp con người trưởng thành và phát triển toàn diện. Việc tự lập giúp mỗi người rèn luyện ý chí, trách nhiệm và kỹ năng giải quyết vấn đề trong cuộc sống. Khi biết tự lập, ta sẽ tự tin hơn, chủ động hơn trong học tập và công việc, đồng thời giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội. Tự lập còn giúp con người biết quý trọng thành quả lao động của mình, từ đó hình thành thái độ sống tích cực và độc lập. Vì vậy, tự lập không chỉ là một phẩm chất cần thiết mà còn là nền tảng để mỗi người xây dựng cuộc sống hạnh phúc và thành công.
Câu 2 (4,0 điểm): Bài văn phân tích tình cảm của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ “Mẹ và cánh đồng” của Trần Văn Lợi (khoảng 600 chữ)
Đoạn thơ “Mẹ và cánh đồng” của Trần Văn Lợi thể hiện tình cảm sâu sắc, chân thành của nhân vật trữ tình dành cho mẹ và cánh đồng quê hương – hai hình ảnh gắn bó mật thiết, biểu tượng cho sự sống, hy vọng và những khó khăn vất vả trong cuộc sống nông thôn.
Trước hết, tình cảm dành cho mẹ được thể hiện qua hình ảnh người mẹ gánh mùa đông, lội sông tát nước, chịu đựng nắng gió khắc nghiệt để chăm sóc cánh đồng. Những câu thơ như “Mẹ gánh mùa dông xuống đồng chiêm mặn”, “Cơn gió Lào cho mắt mẹ âu lo” gợi lên hình ảnh người mẹ tần tảo, vất vả, luôn lo lắng, hy sinh cho mùa màng và gia đình. Tình thương của mẹ không chỉ là sự chăm sóc vật chất mà còn là niềm hy vọng, là nguồn động lực để nhân vật trữ tình tiếp tục vun trồng những ước mơ, những hạt thóc tương lai.
Bên cạnh đó, tình cảm dành cho cánh đồng cũng được thể hiện một cách tinh tế qua những hình ảnh thiên nhiên sống động, vừa đẹp đẽ vừa khắc nghiệt: “Cỏ dại mọc tràn bờ xôi, ruộng mật”, “Đám lá lúa cứa nóng bừng da mặt”. Cánh đồng không chỉ là nơi sinh sống mà còn là biểu tượng của sự sống, của những nỗ lực không ngừng nghỉ của con người trước thiên nhiên. Nhân vật trữ tình như hòa mình vào cánh đồng, cảm nhận từng nhịp thở, từng vất vả của đồng ruộng và mẹ.
Tuy nhiên, trong tình cảm ấy còn ẩn chứa nỗi lo lắng, sợ hãi trước sự bấp bênh của cuộc sống: “Chợt lo sợ ngày cuối mùa, hết vụ / Hạnh phúc mẹ chờ chẳng kịp trổ bông”. Nỗi lo ấy thể hiện sự thấu hiểu, đồng cảm sâu sắc với khó khăn, thử thách mà mẹ và cánh đồng phải trải qua. Đồng thời, nó cũng là lời nhắc nhở về sự mong manh của hạnh phúc và thành quả lao động, đòi hỏi con người phải luôn cố gắng, kiên trì và biết trân trọng.
Tóm lại, đoạn thơ khắc họa tình cảm nhân vật trữ tình với mẹ và cánh đồng vừa đằm thắm, vừa tha thiết, vừa chân thực, thể hiện sự gắn bó bền chặt giữa con người với thiên nhiên và gia đình. Qua đó, nhà thơ gửi gắm thông điệp về giá trị của sự hy sinh, tình yêu thương và niềm tin vào cuộc sống.
Nếu bạn cần mình hỗ trợ thêm về cách triển khai bài hoặc các bài tập khác, cứ nói nhé!