: Hãy xác định nghĩa của các từ được gach chân trong các kết hợp từ dưới đây rồi phân chia các nghĩa ấy thành nghĩa gốc và nghĩa chuyển:

a)    Cứng: lí lẽ cứng, cứng như thép, tê cứng,  lực học cứng.

b)    Ăn: ăn đòn, ăn nắng, ăn ảnh, ăn cơm.

c)     Ngọt: cam ngọt, nói ngọt, đàn ngọt, rét ngọt.

d)    Chạy: chạy ăn, ôtô chạy, chạy nhanh, đồng hồ chạy.

+Từ được hiểu theo nghĩa gốc: .........................................................................................................

+Từ được hiểu theo nghĩa chuyển: ………………………………………………………………...

Bài 2 :    Tìm từ phức

a.                  Ơi quyển vở mới tinh

Em viết cho thật đẹp

Chữ đẹp là tính nết

Của những người trò ngoans

         b. Bốn cái cánh mỏng như giấy bóng , cái đầu tròn và 2 con mắt long lanh như thuỷ tinh ...Bốn cánh chú khẽ rung rung như còn đang phân vân.

c)Nước Việt Nam xanh muôn ngàn cây lá khác nhau. Cây nào cũng đẹp, cây nào cũng quý. Nhưng thân thuộc nhất vẵn là tre nứa. Tre Đồng Nai, nứa Việt Bắc, tre ngút ngàn Điện Biên Phủ.

d) Mùa xuân mong ước đã đến. Đầu tiên, từ trong vườn, mùi hoa hồng, hoa huệ sực nức bốc lên.

e) Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới,...Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi mà như nhảy nhót

5. Tả cảnh đi chợ Tết của những người dân miền trung du, nhà thơ Đoàn Văn Cừ có những câu thơ trong bài Chợ Tết như sau:

Hãy viết đoạn văn (khoảng 5 câu) nói về cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên.

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

2.Điền vào những chỗ trống các cặp quan hệ từ (QHT) thích hợp và cho biết cặp QHT đó thể hiện quan hệ gì trong câu (ghi vào chỗ trống trong ngoặc đơn cuối câu).

a)..................... ai cũng xả rác bừa bãi, tùy tiện ................... môi trường sẽ bị ô nhiễm.

(Cặp QHT thể hiện quan hệ ..............................................)

b)................. khu vườn đã được chăm sóc chu đáo .............. những chú chim lại lần lượt kéo nhau về làm tổ.

(Cặp QHT thể hiện quan hệ .........................................)

c) .................. tuổi đã cao ..................... bà ngoại vẫn tích cực tham gia Tết trồng cây.

(Cặp QHT thể hiện quan hệ ...................................................)

2.Điền vào những chỗ trống các cặp quan hệ từ (QHT) thích hợp và cho biết cặp QHT đó thể hiện quan hệ gì trong câu (ghi vào chỗ trống trong ngoặc đơn cuối câu).

a)..................... ai cũng xả rác bừa bãi, tùy tiện ................... môi trường sẽ bị ô nhiễm.

(Cặp QHT thể hiện quan hệ ..............................................)

b)................. khu vườn đã được chăm sóc chu đáo .............. những chú chim lại lần lượt kéo nhau về làm tổ.

(Cặp QHT thể hiện quan hệ .........................................)

c) .................. tuổi đã cao ..................... bà ngoại vẫn tích cực tham gia Tết trồng cây.

(Cặp QHT thể hiện quan hệ ...................................................)

1.      Các từ trong mỗi nhóm quan hệ với nhau như thế nào?

(ĐỒNG NGHĨA; TRÁI NGHĨA; ĐỒNG ÂM; NHIỀU NGHĨA)

a. đông như kiến/ mùa đông/ hướng đông………………………………………..

b. mùa hè/ vỉa hè………………………..

c. ăn bám/ bám mẹ/ bám bụi…………………….

d. vạt nương/ vạt áo…………………………..

đ. Đánh đàn/ đánh trống/ đánh cờ………………….

e. câu văn/ câu cá………………………….

f. chín chắn/ chín người…………………….

g. lá thư/ lá phổi/ lá cây……………………..

h. xinh đẹp/ xinh tươi/ xinh xắn……………………….

l. nước ngọt/ đất nước…………………………….

m. ca nước/ làm ca ba/ ca mổ/ ca vọng cổ………………………………..

n. đứng trước cửa/ đứng gió/ đồng hồ đứng lúc 6 giờ……………………

o. đá tinh khiết/ đá chân/ ngựa đá

Dấu ngoặc đơn trong mỗi câu sau có tác dụng gì? Dấu ngoặc đơn trong câu nào có thể thay bằng dấu gạch ngang?

a) - Tôi không có tội. Yêu nước không phải là một tội.

                                                                                                                                              (Võ Thị Sáu)

b) - Pax-can (khi ấy vẫn là sinh viên) đi đâu khuya về.

- Dấu ngoặc đơn trong câu a cho ta biết                                                          

- Dấu ngoặc đơn trong câu b nhằm                                                    

- Dấu ngoặc đơn trong câu       có thể thay bằng dấu gạch ngang.