ĐỀ BÀI
PHẦN I
Đọc thầm đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:
Bão bùng thân bọc lấy thân
Tay ôm, tay níu tre gần nhau thêm.
Thương nhau, tre chẳng ở riêng
Lũy thành từ đó mà lên hỡi người.
Chẳng may thân gãy cành rơi
Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng.
Nòi tre đâu chịu mọc cong
Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường.
Lưng trần phơi nắng phơi sương
Có manh áo cộc, tre nhường cho con.
(Nguyễn Duy, Tre Việt Nam, Tiếng Việt 4)
1. Nêu ý chính của đoạn thơ.
2. Ghi lại các động từ trong hai dòng thơ đầu.
3. Ghi lại các tính từ trong hai dòng thơ:"Nòi tre đâu chịu mọc cong/Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường".
4."Bão bùng"là từ ghép hay từ láy?
5. Đoạn thơ trên đã nói lên những phẩm chất nào của tre? Tác giả đã dùng những biện pháp nghệ thuật nào để ca ngợi những phẩm chất đó?Viết một đoạn văn ngắn khoảng 7-10 dòng nêu cảm nhận của em về cây tre Việt Nam trong đoạn thơ trên.
6. Với mỗi từ đơn "truyền" và "chuyền", hãy đặt những câu trọn nghĩa.
7. Ghi lại một thành ngữ có từ "nhường".
a. Đêm >< ngày, sáng >< tối -> biện pháp đối nhấn mạnh đặc điểm của thiên nhiên: tháng 5 ngày dài đêm ngắn, tháng 10 ngày ngắn đêm dài. Tháng 5 là mùa hè, tháng 10 là mùa đông
b. Sớm >< chiều -> khẳng định nỗi nhớ thương quê hương của con người bao trùm thời gian, phủ kín không gian.
c. Hai câu thơ đối nhau -> tái hiện bức tranh hiện thực khi thực dân Pháp xâm lược làm khung cảnh cuộc sống nhân dân đau thương, tang tóc.
d. Dẻo theo một hạt >< đáng cay muôn phần -> khẳng định để làm được hạt gạo quý giá, người nông dân phải trải qua bao vất vả gian lao -> phải trân trọng thành quả lao động ấy.