Năm nay , Đông Chiêu hết bậc tiểu học nên em phải học nhiều hơn 

                         ↓                      ↓                          ↓                  ↓

                      chủ ngữ          vị  ngữ             chủ ngữ        vị ngữ

năm nay là trạng ngữ

Đông Chiêu hết bậc tiểu học là chủ ngữ

nên em phải học nhiều hơn là vị ngữ

Trong đêm khuya phố vắng, những người công dân vẫn chăm chỉ, miệt mài dọn dẹp, quét rác.

Giữa đêm khuya lạnh như cắt da cắt thịt, các anh chị công nhân miệt mài dọn dẹp, quét rác

Đặt câu : Lớp tôi năm nay có một chân trong đội tuyển bóng đá của trường

Mặt trời lấp lóa phía chân trời . 
Ngọn núi cao chỉ lấp lóa ở chân trời .

- Tuy gia đình gặp khó khăn nhưng Nam vẫn luôn học giỏi . 
- Mặc dù trời mưa to nhưng em vẫn đi học đúng giờ . 
- Tuy Mai bị ốm nhưng bạn ấy vẫn đi học .

- Mặc dù hôm nay trời mưa rất to, nhưng chúng tôi vẫn đi học.

Chỉ vì anh muốn giúp chú bướm nên anh lấy kéo rạch một lỗ nhỏ ở kén 

Vì anh muốn giúp chú bướm nên anh lấy kéo rạch lỗ nhỏ ở kén

2 câu văn này liên kết bằng phép lặp từ ngữ

"Đi một ngày đàng, học một sàng khôn" vì chuyến đi xa giúp cho người con có thêm nhiều kiến thức hiểu biết hơn trước.

- Đi một buổi chợ, học một mớ khôn.

Dấu hai chấm có tác dụng báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời nói của một nhân vật hoặc là lời giải thích cho bộ phận đứng trước.

Dấu hai chấm dùng để đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp, lời nói của nhân vật, dùng kết hợp với dấu ngoặc kép hoặc trước lời đối thoại dùng kết hợp với dấu gạch ngang.

dấu hai chấm có tác dụng đánh dấu phần giải thích , thuyết minh cho 1 phần trước đó hoặc đánh dấu lời dẫn trực tiếp hay lời đối thoại