(4.0 điểm) Đọc đoạn trích sau:
ĐẤT NƯỚC1
(Trích2)
Mùa thu nay khác rồi
Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi
Gió thổi rừng tre phấp phới
Trời thu thay áo mới
Trong biếc nói cười thiết tha!
Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm ngát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa
Nước chúng ta
Nước những người chưa bao giờ khuất
Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về!
(Trích Đất nước, Nguyễn Đình Thi, Thơ Việt Nam 1945 – 1960, NXB Văn học, 1960)
Chú thích:
(1) Bài thơ Đất nước được sáng tác trong khoảng thời gian từ 1948 đến 1955, giai đoạn đỉnh cao của cuộc kháng chiến chống Pháp. Đây là thời kỳ đất nước ta trải qua những khó khăn, gian khổ nhưng cũng đầy hào hùng.
(2) Đoạn thơ này nằm ở phần đầu của bài thơ Đất nước, sau đoạn hồi tưởng về mùa thu Hà Nội. Nó đánh dấu bước chuyển từ cảm xúc hoài niệm sang cảm xúc tự hào về mùa thu mới của dân tộc.
Trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 5:
Câu 1 (0.5 điểm). Thể thơ của văn bản trên là gì?
Câu 2 (1.0 điểm). Trong niềm vui chứng kiến sự đổi thay lịch sử của đất nước, nhà thơ đã gợi ra những hình ảnh nào về đất nước của mình? Những hình ảnh đó có ý nghĩa gì trong việc thể hiện nội dung chủ đề của văn bản?
Câu 3 (0.5 điểm). Trong đoạn trích, nhân vật trữ tình xưng tôi, sau đó lại chuyển sang chúng ta. Theo em, việc thay đổi hai đại từ này có ý nghĩa gì?
Câu 4 (1.0 điểm). Trình bày tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ trong những dòng thơ sau:
Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Câu 5 (1.0 điểm). Đoạn trích khép lại bằng những cảm xúc của tác giả về quá khứ, về những người đã hy sinh để bảo vệ đất nước: Những buổi ngày xưa vọng nói về! Điều đó gợi cho em có những suy nghĩ gì về trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc viết tiếp những trang sử hào hùng của dân tộc?
Dưới đây là gợi ý chi tiết cho hai câu hỏi bạn gửi:
Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của em về hình ảnh đất nước qua mười dòng thơ đầu của đoạn trích.
Gợi ý đoạn văn:
Qua mười dòng thơ đầu của đoạn trích, hình ảnh đất nước hiện lên thật tươi đẹp, giàu sức sống và tràn đầy tình yêu thương. Đất nước không chỉ là không gian địa lý mà còn là tổ ấm chứa đựng bao ký ức, gắn bó với mỗi con người. Tác giả đã khắc họa một đất nước với những cánh đồng, dòng sông, bến nước thân quen, là nơi lưu giữ tình cảm gia đình và cộng đồng. Những hình ảnh gần gũi, giản dị nhưng chan chứa tình người như “cánh đồng mùa đông”, “gốc rạ khô vì gió”, “vạt sông quê” khiến ta cảm nhận được sự bền bỉ, kiên cường của con người nơi đây. Đất nước trong thơ như một mái nhà ấm áp, chở che, là nguồn cội của mọi tình cảm, khiến người con dù đi đâu cũng luôn nhớ về, hướng về. Từ đó, ta thấy rõ được sức mạnh của tình yêu quê hương, đất nước – thứ gắn kết và nuôi dưỡng tâm hồn mỗi người.
Câu 2 (4 điểm): Viết bài văn (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ về ý kiến:
"Điều tốt đẹp sẽ đến với những ai kiên trì và không bỏ cuộc."
Gợi ý bài viết:
Trong cuộc sống, thành công và những điều tốt đẹp không bao giờ đến một cách dễ dàng hay tự nhiên. Để đạt được mục tiêu, con người cần phải có sự kiên trì, bền bỉ và không bỏ cuộc trước khó khăn thử thách. Câu thơ “Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa, Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa” đã ví von quá trình trưởng thành, thành công cần trải qua gian nan, vất vả. Quả ngọt, hương hoa thơm là kết quả của sự tích tụ, nỗ lực và kiên nhẫn không ngừng nghỉ.
Trong thực tế, rất nhiều tấm gương thành công đều là minh chứng sống động cho ý nghĩa này. Những nhà khoa học, nghệ sĩ, vận động viên nổi tiếng đều phải trải qua biết bao lần thất bại, khó khăn nhưng họ không từ bỏ mà kiên trì tiếp tục theo đuổi đam mê và mục tiêu của mình. Chính sự kiên trì ấy đã giúp họ vượt lên số phận, đạt được thành quả xứng đáng.
Ngược lại, nếu thiếu kiên trì, dễ dàng từ bỏ thì dù có tài năng hay điều kiện thuận lợi cũng khó có thể thành công. Kiên trì không chỉ là yếu tố giúp ta vươn tới thành công mà còn giúp ta rèn luyện ý chí, sự bền bỉ và trưởng thành hơn trong cuộc sống.
Từ đó, ta rút ra bài học rằng mỗi người cần xác định rõ mục tiêu, không ngừng cố gắng và vượt qua những thử thách. Điều tốt đẹp sẽ chỉ thực sự đến khi ta không bỏ cuộc, kiên trì bước tiếp trên con đường mình đã chọn. Đó chính là bí quyết để sống có ý nghĩa và đạt được những giá trị bền vững trong cuộc đời.
Bạn có muốn mình giúp soạn bài chi tiết hơn hoặc viết lại theo phong cách khác không?