Người ta thường bảo: “Lớn lên rồi con sẽ hiểu.” Nhưng ít ai nói rõ rằng: Hiểu – không có nghĩa là chấp nhận. Và chấp nhận – không phải lúc nào cũng nhẹ nhàng.

Ta lớn lên, và học cách “biết điều”.Biết khi nào nên im lặng.Biết khi nào nên mỉm cười.Biết khi nào nên nói những điều không thật lòng, chỉ để giữ hòa khí.
Biết khi nào phải mặc một chiếc mặt nạ, chỉ để tồn tại.

Mỗi ngày, ta rời nhà với gương mặt chỉnh tề, nụ cười vừa vặn. Ai cũng khen ta mạnh mẽ. Ai cũng ngưỡng mộ sự điềm tĩnh, lý trí, trưởng thành trong ta.
Không ai biết, đằng sau gương mặt bình thản đó, là một con người luôn tự vấn: “Rốt cuộc, ta là ai trong tất cả những vai diễn này?”

Có một lần, ta đứng trước gương – một khoảnh khắc hiếm hoi không phải đóng vai “một người đang ổn” .Ta nhìn vào mắt mình và thấy một người lạ.Ánh mắt kia mệt mỏi,vầng trán kia chất chứa, bờ môi kia đã quá quen với việc mỉm cười khi trong lòng muốn hét lên.

Ta tự hỏi: Đã bao lâu rồi, ta không thật sự là mình? Ta đã đánh đổi điều gì để có được sự “chấp nhận” từ người khác?Và liệu, có đáng không?

Chiếc mặt nạ đầu tiên ta đeo lên là khi còn nhỏ –khi ta nhận ra việc khóc sẽ khiến người khác thất vọng.Nên ta nuốt nước mắt vào trong, và học cách “ngoan ngoãn”.

Chiếc mặt nạ thứ hai, là khi bước vào đời – ta nhận ra người trung thực quá dễ bị tổn thương. Nên ta học cách im lặng, thỏa hiệp, và “thông minh” theo định nghĩa của xã hội.

Rồi mặt nạ nối tiếp mặt nạ,vai diễn chồng chất lên vai diễn. Cho đến một ngày  ta không còn chắc đâu mới là mình thật.

"Sống thật không phải là hành động nổi loạn.”

Sống thật - là một hành trình can đảm nhất,Vì nó bắt ta đối diện với chính mình trước tiên.

Khi ta tháo bỏ chiếc mặt nạ đầu tiên,thứ đầu tiên xuất hiện không phải ánh sángmà là nỗi xấu hổ. Ta thấy mình yếu đuối, mâu thuẫn, rối bời. Ta thấy mình không “cao thượng” như từng tưởng, không “kiên cường” như người khác nghĩ.

Nhưng rồi, giữa đống hỗn độn đó,Ta thấy một cái gì đó chân thật – và sống động.Một phần do ta chưa bao giờ được phép tồn tại ngoài ánh sáng. Một phần do ta – dù đầy khuyết điểm – nhưng lại là chính ta.

Và thế là, ta bắt đầu gỡ từng lớp.

Không phải để “trút bỏ tất cả” mà là để chọn lọc.
Giữ lại điều gì thật sự là mình, và buông bỏ những vai diễn không còn cần thiết.

Bởi ,người ta không mang mặt nạ vì họ muốn dối trá.Người ta mang mặt nạ vì họ sợ.Sợ mình không đủ tốt.Sợ không ai thật lòng thương mình nếu mình không giả vờ mạnh mẽ.Sợ những khuyết điểm bị bóc trần.Sợ bị từ chối khi không còn gì để chứng minh, ngoài một bản thể trần trụi – dễ vỡ và đầy vết nứt.

 ---

Có một lần, tôi chứng kiến một đứa trẻ bị mắng chỉ vì nó khóc.Người lớn nói: "Khóc có ích gì? Mạnh mẽ lên. Mày là con trai."

Đứa trẻ im bặt. Đôi mắt nó vẫn đỏ hoe. Nhưng từ khoảnh khắc đó, nó hiểu:
Thể hiện cảm xúc là yếu đuối. Mà yếu đuối – thì không được yêu.

Đó là chiếc mặt nạ đầu tiên nó tự tay đeo lên – mặt nạ của im lặng và kìm nén.
Và cũng là gốc rễ cho biết bao chiếc mặt nạ lớn hơn sau này, khi nó lớn lên thành người trưởng thành trong mắt người khác.

---

Có một lần tôi từng hỏi một người bạn:
“Nếu em sống thật với cảm xúc của mình, liệu có ai chấp nhận em không?”

Bạn tôi cười buồn:
"Có thể có. Nhưng cũng có thể chẳng ai cả. Vậy nên em chọn cách không thử."

Và đó, chính là gương mặt của nỗi sợ.

Nỗi sợ ấy len lỏi trong từng hơi thở.Nó bảo ta đừng mở lòng quá, đừng tin ai quá, đừng yêu ai nhiều quá.Nó bảo ta giữ khoảng cách – vì càng gần, càng dễ tổn thương.Nó dạy ta cách dựng tường, xây rào, và khóa lại trái tim mình trong một căn phòng không có cửa sổ.

Và ta cứ sống như thế – an toàn nhưng ngột ngạt.

“Có một loại cô đơn không đến từ việc không ai bên cạnh,mà đến từ việc ta chẳng thể là chính mình dù đang giữa đám đông.”

Nỗi sợ không chỉ là cảm xúc. Nó là một người bạn cũ, sống trong ta, thì thầm mỗi khi ta muốn bước ra khỏi vùng an toàn.
Nó thủ thỉ:
"Nếu họ biết con người thật của mày, liệu họ còn yêu mày không?"

Và thế là, ta lùi lại.Ta nhún vai cười. Ta nói "ta ổn" – ngay cả khi lòng như có bão.

Nhưng có điều này…
Nỗi sợ ấy, nếu ta không đối mặt, nó sẽ ở lại mãi mãi.Và đến một lúc nào đó,nó không còn chỉ là một nỗi sợ, mà trở thành bức tường giam giữ chính ta.

Một người sống mà không dám là mình,lâu dần sẽ quên mất mình là ai.

Và như thế, cái giá của sự an toàn là sự đánh mất bản ngã.

Hồi nhỏ, ta từng ước trở thành siêu anh hùng – bay qua những tòa nhà, cứu thế giới.
Lớn lên, ta hiểu:
Anh hùng thực sự là người dám cởi bỏ mặt nạ đầu tiên.
Không phải trước thế giới – mà là trước gương. Trước chính mình.

Ta không thể chữa lành nếu còn mang mặt nạ.
Bởi vì những vết thương bị phủ lên bởi lớp hóa trang, sẽ chẳng bao giờ được chạm đến bằng bàn tay dịu dàng – dù là của ai.Và chỉ khi ta tháo ra, vết thương mới được thấy, được thấu, và được chữa.

Và thế là…
Một ngày nọ, giữa đêm khuya, khi chẳng còn ai nhìn,
ta đứng dậy, đối diện với chính mình trong gương,
và thì thầm một câu – câu đầu tiên không dành cho thế giới ngoài kia:

“Ta không ổn, nhưng ta đang cố.Và thế là đủ.”

Ta không cần phải mạnh mẽ suốt đời.Chỉ cần đủ can đảm để bắt đầu sống thật – từng chút một.

Ấy là lúc chiếc mặt nạ trượt khỏi gương mặt – không vì chủ ý,mà bởi không còn giữ được nữa.Khi những đêm dài hóa mệt mỏi.Khi đôi tay chẳng thể giơ lên thêm lần nào để chống đỡ.Khi cả cơ thể, tâm trí và linh hồn gào thét:
“Ta kiệt sức rồi.”

Mặt nạ rơi xuống. Âm thanh rất nhẹ. Nhưng chấn động ấy là thật.

Người ta hay nói: “Sống là phải biết kiểm soát bản thân.” Nhưng không ai nói với ta rằng “sống cũng là phải học cách buông.”Buông vai diễn.Buông những gắng gượng. Buông những cố làm vừa lòng tất cả, trừ chính mình.Vì không ai có thể sống mãi trong một vai không phải của mình. Cũng như không có linh hồn nào được sinh ra để mãi đeo mặt nạ.

---

Tôi chợt nhớ về một đêm mưa.
Mưa rất to.
Và tôi, vì một lý do nào đó,không về nhà – chỉ đứng giữa lề đường, để mặc mưa cuốn trôi mọi lớp che đậy.Không ai để ý. Cũng chẳng ai dừng lại hỏi han.
Tôi không khóc. Nhưng tim thì đau. Không phải vì ai đó làm tổn thương, mà vì chính ta đã tự làm tổn thương mình quá lâu.Cố gắng gồng lên làm người tử tế.Cố gắng gật đầu khi muốn lắc.Cố gắng cười khi chỉ muốn hét.Cố gắng giỏi hơn, tốt hơn, đáng yêu hơn để được giữ lại trong một nơi nào đó, một lòng ai đó.

Nhưng cuối cùng,chính ta lại lạc mất ta.

Có một câu rất đau mà ta từng đọc:

“Chúng ta thường đánh đổi sự thật để giữ lấy tình yêu.Nhưng đến cuối cùng, thứ ta có chỉ là một tình yêu dành cho phiên bản giả mạo của mình.”

Khi mặt nạ rơi xuống, không phải ai cũng kịp đón lấy ta.Nhiều người sẽ giật mình lùi lại.Sẽ nói: “Sao lại khác đến thế?” Sẽ thất vọng, quay lưng, hoặc im lặng như chưa từng biết ta.

Nhưng ngược lại, cũng có vài người – rất ít thôi – sẽ nhìn thật lâu.
Tự  hỏi:
“Đây mới là cậu à?”
Rồi mỉm cười:
“Đẹp đấy. Đẹp theo một cách thật lòng.”

Ta không cần cả thế giới chấp nhận.
Chỉ cần một người ở lại – không phải vì mặt nạ, mà vì chính ta.

Thế là đủ.

Và rồi ta hiểu:
Không phải ai cũng đáng để ta gồng mình diễn xuất.Không phải nơi nào cũng xứng đáng để ta đánh đổi bản thân.Và cũng không ai, không ai hết, đáng để ta đánh mất chính mình.

"Có một vẻ đẹp không đến từ phấn son hay kỹ xảo mà đến từ một người dám sống thật giữa một thế giới đầy giả dối."

Từ sau đêm mưa ấy, ta bắt đầu tập cười ít hơn – nhưng thật hơn.Tập nói "không" khi thấy không ổn. Tập thở – cho bản thân, không phải vì người khác.

Tập làm bạn với chính mình, dù rất cô đơn, nhưng cũng rất tự do.

 ---

Lại có người từng hỏi tôi:
“Làm sao biết được mình đang sống thật?”

Tôi đáp:
“Khi ta không còn cần nhớ hôm qua mình đã nói dối điều gì.”

---

Ta từng nghĩ tự do là một điều gì đó thật lớn lao
như được bay khắp thế giới, như có trong tay tất cả lựa chọn.
Nhưng không.
Tự do thật ra… bắt đầu từ những điều rất nhỏ.Như việc dám nói "hôm nay ta mệt". Dám khóc mà không cần lý do chính đáng.Dám từ chối một cuộc hẹn chỉ vì không muốn đi.Dám bước ra khỏi một nơi không còn là mình.Và dám sống thật,dù điều đó có nghĩa là phải một mình.

Tự do là khi không còn phải "diễn" để làm ai đó vui lòng.Là không cần gượng cười khi trong lòng đầy bão tố.Là được bước vào căn phòng, thở ra thật khẽ,và biết chắc không ai yêu cầu mình phải "giả vờ ổn".

Tự do là khi ta ngồi giữa phố đông người,không sợ ai nhìn, không sợ ai phán xét,vì ta biết – ta đã ngừng đóng vai từ rất lâu rồi.

Ta nhớ lần đầu tiên nói ra một điều thật lòng,không tính toán, không cân nhắc câu chữ cho vừa ý ai,chỉ đơn thuần là sự thật.

Ta run.Tay ướt đẫm mồ hôi.Lòng trống rỗng, như thể mình vừa từ bỏ thứ gì đó to lớn lắm.Nhưng sau đó, một cảm giác kỳ lạ len vào tim – Nhẹ bẫng.

Như vừa trút đi cả trăm lớp áo,như cuối cùng cũng được hít một hơi sâu đến tận đáy phổi.Thì ra, tự do là cảm giác đó.Không cần đúng với kỳ vọng của ai. Chỉ cần đúng với bản thân.

Kể từ lúc ấy, ta bắt đầu tập sống như thế: Là ta, và không cần xin lỗi vì điều đó.

Có người nói:
“Nhưng nếu sống thật mà bị ghét thì sao?”
Ta chỉ cười.

Vì khi bị ghét vì là chính mình – dù đau,vẫn còn dễ chịu hơn được yêu thương vì là một ai khác.

Một ngày nào đó, ta tin, ai rồi cũng sẽ mỏi mệt mà rời bỏ sân khấu.
Sẽ có lúc, chiếc mặt nạ quý giá kia rơi xuống.Không phải vì ai làm tổn thương,mà chỉ đơn giản – vì ta muốn thở.Muốn sống,muốn được là người… chứ không phải là vai.

Và khi ấy – ta sẽ nhận ra:”Sống thật không đáng sợ như ta từng nghĩ.”
Thế giới, dẫu khắc nghiệt,nhưng vẫn có chỗ cho một người không hoàn hảo mà chân thành.

"Chúng ta không cần phải rực rỡ.Chỉ cần trung thực với chính mình,là đã đủ sáng giữa một thế giới đầy giả tạo."

Vậy nên, ta chọn sống thật.Chọn bước ra ánh sáng mà không cần lớp hóa trang.
Chọn đối diện với chính mình và ôm lấy con người chưa từng được ai thật sự nhìn thấy.Bởi vì,tự do không phải là sống theo ý muốn của ai đó.Tự do là khi ta thôi phải xin phép để được là chính mình.

 (Chán với lối hành văn :< )

II. VOCABULARY AND GRAMMAR

Choose the best option (A, B, C or D) to complete each of the following questions.

5.In the future, we will not have any more fossil fuels, _______ renewable energy will always be available.

A. so                                  B. but                          C. because                  D. however

6.They are going to install solar ________ on the roofs to provide power for their house.

A. turbines                         B. plants                     C. station                    D. panels

7. If you turn down the heating at home, you’ll use _____ energy and save a lot of money on electricity.

A. more                              B. much                     C. less                         D. few

8.After my holiday in the UK, I bought a teapot with images of London as a ____ for my grandmother.    

A. postcard                        B. souvenir                 C. sight                       D. decoration

9. The teacher says we __________ buy new uniform. We can use the one from last year.

A. must                              B. don’t need              C. mustn’t                   D. don’t have to

10. In Britain, people celebrate Easter at a different time each year. It ________ on Sunday, April 9^th, 2023.

A. is happening                 B. is going to hold      C. will take place              D. takes part

11. On Easter Sunday in Argentina, people __________ eggs with family members and friends.

A. exchange                       B. give                        C. have                       D. celebrate

12. Janet got very __________ the other day because she lost her wallet.

A. delighted                      B. upset                       C. comfortable            D. pleased

13. I think math is __________ for me than other subjects.

A. the easiest                     B. so easy                   C. more easy               D. much easier 14. Student A: I think solar power is clean to run.                                  Student B: _________

A. So do I.                         B. That’s a good idea.   C. I prefer solar power.   D. I am, too.

B. Choose the word that has a different stressed syllable from the rest. 3. A. frequent                          B. solar                                    C. although                             D. swimsuit

4. A. performance                   B. energy                                 C. celebrate                             D. sightseeing

I. PRONUNCIATION

A. Choose the word whose underlined part is pronounced differently.

1. A. midnight                         B. delighted                            C. turbine                                D. visit

2. A. arrived                            B. affected                              C. exchanged                          D. agreed