Tự luận (6 điểm) SVIP

Hướng dẫn giải:

- Nghĩa tường minh: miêu tả tiến sĩ đồ chơi được làm từ giấy, vẽ mực điểm son trông rất sống động, bắt mắt.

- Nghĩa hàm ẩn: Chế giễu những tiến sĩ người thật “hữu danh vô thực”, chỉ học đòi vẻ ngoài màu mè, phù phiếm còn thực chất bên trong lại ngu dốt, rỗng tuếch. Qua đó có thể thấy cảm thức xót xa, cay đắng cho thời tàn của Nho học, khi nạn mua quan bán tước nhan nhản khắp nơi, thật giả lẫn lộn.

Hướng dẫn giải:

HS cần liên hệ với văn bản đọc hiểu để đưa ra quan điểm về trách nhiệm và hành động của tầng lớp học sinh, sinh viên, trí thức:

- Khẳng định trách nhiệm lớn lao, quan trọng; cần sử dụng trí tuệ, tài năng của mình để cống hiến xây dựng xã hội tốt đẹp, đất nước giàu mạnh.

- Tích cực, hăng hái đóng góp vào công cuộc phát triển đất nước, cộng đồng.

- Rèn luyện thực lực, tiềm năng thật sự của bản thân đồng thời biết tôn trọng những khả năng của người khác; học tập, làm việc chăm chỉ, siêng năng.

- Lên án, phê phán, bài trừ gian lận, không trung thực trong thi cử, học tập, làm việc.

*Lưu ý: Học sinh có thể trả lời khác đáp án nhưng thuyết phục, diễn đạt nhiều cách miễn hợp lí là chấp nhận được.

Hướng dẫn giải:

 a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: thói quen trì hoãn ở người trẻ hiện nay, tỏ rõ thái độ không đồng tình, phê phán.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

HS có thể triển khai bài làm theo nhiều hướng khác nhau; biết chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm phù hợp, các luận điểm được triển hai theo trình tự hợp lí, có sự liên kết chặt chẽ; sử dụng tốt các thao tác lập luận để triển khai luận điểm; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa bằng chứng; bằng chứng cần lấy từ thực tiễn đời sống, cụ thể và sinh động.

- Giải thích: “Trì hoãn” là một thói quen xấu của con người, hành động theo xu hướng để chậm lại, kéo dài thời gian, mất tập trung; chần chừ không thực hiện công việc theo kế hoạch, thường dễ rơi vào tình trạng “nước đến chân mới nhảy”.

- Thực trạng: xảy ra phổ biến ở người trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên (khoảng 70-95% học sinh mắc phải, theo trang Verywell); ngay cả người trường thành, khoảng 20-25% cũng mắc phải chứng “trì hoãn” kinh niên. Biểu hiện: bài tập đến sát hạn nộp mới làm; thường xuyên trong tình trạng quá tải công việc mỗi khi gần đáo hạn; các kế hoạch đều bị lỡ dở; không tập trung khi học tập làm việc, thường xuyên bỏ dở công việc đang làm để làm việc khác…

- Nguyên nhân: lười biếng; thiếu chủ động, tự giác; không có đủ quyết tâm, kỷ luật, kiên định với mục tiêu và kế hoạch đề ra; bị sao nhãng bởi mạng xã hội, trò chơi giải trí; sắp xếp các công việc chưa hợp lí; không biết quý trọng thời gian…

- Hậu quả: gây ra nhiều vấn đề tâm lí nghiêm trọng như căng thẳng, khủng hoảng, thiếu tập trung, trầm cảm, lo âu; làm suy nhược sức khỏe; rối loạn quá trình sinh hoạt thông thường mỗi khi phải hoàn thành gấp công việc bị dồn lại; kết quả học tập, làmviệc sa sút; luôn trong tình trạng chán nản, mỏi mệt; tạo cơ hội cho nhiều thói quen xấu ăn sâu bám rễ…

- Giải pháp: quản lí chặt chẽ thời gian; sắp xếp các công việc theo trình tự ưu tiên hợp lí; chia nhỏ các công việc; rèn luyện tinh thần kỉ luật, học tập, làm việc theo giờ giấc nghiêm ngặt, không chờ đợi “có hứng” mới bắt tay thực hiện; phân bố thời gian nghỉ ngơi hợp lí; hạn chế tiếp xúc với các đối tượng có thể gây sao nhãng, mất tập trung khi đang học tập và làm việc như mạng xã hội, trò chơi điện tử…

- Khái quát vấn đề đã bàn luận. Phê phán những biểu hiện trì hoãn, lười biếng, thiếu trách nhiệm.

- Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân.