ĐỀN THÁP VẪN NGỦ YÊN
Quỳnh Trang
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Quỳnh Trang.
2. Tác phẩm
- Xuất xứ: In trong Tạp chí Di sản - Heritage, tháng 7 - 2013.
- Thể loại: Văn bản thông tin về di tích lịch sử.
- Phương thức biểu đạt:
- Nhan đề: Đền tháp vẫn ngủ yên.
+ Đền tháp được nhân hóa giúp gợi ra đặc điểm: Huyền bí như đang ngủ yên trong sự êm đềm.
+ Tạo sự sinh động, lôi cuốn, bí ẩn, khiến người đọc tò mò muốn khám phá.
- Sapo: Giới thiệu về địa điểm và cung cấp thông tin cơ bản nhất về đền tháp Ăng - co.
- Bố cục:
+ Đoạn 1: Thành phố bình yên (từ Sân bay Xiêm Riệp... ít bị ảnh hưởng bởi sự có mặt của con người).
+ Đoạn 2: Những ngôi đền cổ kính (phần còn lại).
II. Khám phá văn bản
1. Thông tin và vai trò của thông tin
a. Thành phố bình yên
- Cảnh quan:
+ Những con đường tiến về trung tâm rộng mở với hai bên khách sạn, rì-sọt san sát.
+ Hầu hết cách khách sạn hay rì-sọt đều mang phong cách kiến trúc Khmer với mái ngói đỏ tươi để phân biệt với màu đá rêu phong của những đền tháp.
+ Đường phố không có cảnh xe cộ hỗn độn hay ùn tắc.
+ Những ngôi đền ở Ăng-co Vát (Angkor Wat) và Ăng-co Thom (Angkor Thom) như vẫn tĩnh tại trong rừng xanh chỉ có rêu phong, cây cối bao bọc mà ít bị ảnh hưởng bởi sự có mặt của con người.
- Văn hóa: Chiều cao của các tòa nhà không được cao hơn ngôi đền cao nhất trong quần thể Ăng-co => Thể hiện sự tôn kính của chính phủ cũng như người dân Cam-pu-chia với di sản tiền nhân để lại.
- Con người:
+ Dáng vẻ hiền lành, chất phác.
+ Đa phần là người Khmer.
=> Nội dung đoạn 1 cung cấp cho người đọc thông tin về cuộc sống bình yên ở thành phố Xiêm Riệp, nơi có kì quan Ăng - co nổi tiếng.
b. Những ngôi đền cổ kính
Hai quần thể nổi tiếng nhất ở Xiêm Riệp là Ăng-co Vát và Ăng-co Thom.
- Quần thể Ăng-co Thom:
+ Được xây dựng vào cuối thế kỉ XII, xưa là kinh đô cuối cùng và lâu dài nhất của đế quốc Khmer.
+ Là cụm đền thờ các vị thần và tổ tiên của các vương triều Khmer.
+ Vật liệu chính được sử dụng để xây dựng các ngôi đền là đá ong và sa thạch.
+ Trung tâm của quần thể Ăng-co Thom là đền Bai-on (Bayon) - ngôi đền nổi tiếng cả về quy mô cũng như kiến trúc. Có 54 tháp lớn nhỏ, mỗi tháp là một bức tượng có bốn mặt quay về bốn hướng. Những bức tượng có bốn mặt đều mỉm cười là đại diện cho một vị thần.
+ Đền Ta Prom (Ta Prohm) nằm ở phía đông của Ăng-co Thom, cũng là nơi được nhiều du khách viếng thăm. Những dấu tích kiến trúc, điện thờ còn lại ở đây đến nay có sự pha trộn giữa Phật giáo và Bà La Môn.
- Quần thể Ăng-co Vát:
+ Chính điện quay về hướng tây.
+ Bức điêu khắc trên đá của nghệ nhân Khmer trong đền được coi là bức tranh đá được chạm khắc bằng tay dài nhất và lớn nhất thế giới với chiều cao 2,5 mét chạy xuyên suốt 800 mét dọc hành lang tầng một. Các nét chạm khắc mô tả các câu chuyện sử thi hào hùng.
+ Tầng hai của ngôi đền là các gian điện thờ thần Vi-xnu (Visnu) của Ấn Độ giáo và nhiều bức điêu khắc với hình ảnh tiên nữ Áp-sa-ra (Apsara) được tạc trên đá.
2. Cách trình bày thông tin trong văn bản
=> Các thông tin được cung cấp và cách trình bày thông tin phù hợp với mục đích của văn bản.
3. Tình cảm, cảm xúc của người viết
- Bày tỏ tình cảm, lòng yêu mến dành cho thành phố Xiêm Riệp: Là thành phố lớn thứ hai Cam-pu-chia và mỗi ngày đón hàng nghìn khách du lịch như Xiêm Riệp mang đến cho tôi cảm giác bình yên bởi đường phố không có cảnh xe cộ hỗn độn hay ùn tắc
- Tình yêu và sự xúc động với những cảm xúc, kỉ niệm có được ở Ăng-co Vát: Tuyệt đỉnh kiến trúc Khmer chính là khu đền Ăng-co Vát; Tưởng chừng như không gặp may khi cơn mưa chiều xối xả ập đến nhưng cũng vì mưa mà chúng tôi đã có cơ hội khám phá Ăng-co Vát với những cảm xúc, kỉ niệm khó quên. Đường vào như dài hơn với những dáng người liêu xiêu trong mưa.
- Không nhiều người đặt chân được lên "thiên đàng" nhưng phần thưởng cho ai can đảm khi qua được những nấc thang thử thách là cơ hội tuyệt vời để nhìn ngắm toàn cảnh thành phố Xiêm Riệp cũng như quần thể đền tháp Ăng-co.
=> Qua những câu văn sinh động miêu tả quần thể đền tháp Ăng-co, người viết không chỉ giới thiệu về sự kỳ vĩ của công trình mà còn nhấn mạnh sự thanh bình, tĩnh lặng của nơi đây, tạo nên một cảm giác gần gũi, trang trọng. Từ đó, ta thấy được thái độ đầy tự hào và yêu mến đối với di sản văn hóa này của người viết.
III. Tổng kết
1. Nội dung
2. Nghệ thuật
- Các thông tin đều dựa trên những cơ sở khoa học.
- Ngôn ngữ:
+ Giàu hình ảnh: Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh so sánh, nhân hóa để miêu tả vẻ đẹp của các ngôi đền, tạo nên những câu văn giàu sức gợi hình.
+ Mang đậm màu sắc cổ kính, trầm mặc, phù hợp với chủ đề về những ngôi đền cổ.
- Kết hợp các phương thức biểu đạt linh hoạt.
- Cấu trúc bài viết rõ ràng: Bài viết được sắp xếp theo một trình tự hợp lý, từ giới thiệu chung về Xiêm Riệp đến việc miêu tả chi tiết các ngôi đền, tạo sự mạch lạc cho bài viết.
