I. Lí thuyết
II. Thực hành
1. Hãy xác định nghĩa của yếu tố Hán Việt "đồng" trong các câu sau:
a. Cuộc chiến giữa phe Đồng minh, dẫn đầu là Anh, Liên Xô, Mỹ và phe Trục phát xít gồm các thế lực chính Đức, Ý, Nhật Bản là cuộc chiến rộng và thảm khốc nhất trong lịch sử nhân loại.
(Theo Phương Vũ, Thế chiến II - cuộc chiến khốc liệt nhất lịch sử nhân loại,
https://vnexpress.net, ngày 7/5/2015)
b. Tiểu đồng thấy vậy thưa qua:
"Gẫm đây cho đến quê nhà còn lâu…"
(Nguyễn Đình Chiểu, Truyện Lục Vân Tiên)
2. Các yếu tố Hán Việt "kì" trong các trường hợp dưới đây tương ứng với nghĩa nào? Hãy hoàn thành bằng sau (làm vào vở):
3. Xác định nghĩa của từng yếu tố Hán Việt "minh" trong các trường hợp sau bằng cách đánh dấu X vào ô thích hợp (làm vào vở):
4. Giải thích các từ ngữ Hán Việt sau:
- Bình minh
- Văn minh
- Hắc bạch phân minh
5. Phân biệt ý nghĩa của các cặp từ ngữ Hán Việt sau:
Tương đồng / đồng thời
Đồng thoại / đồng dao
Đồng bệnh tương lân / đồng cam cộng khổ
- Đồng bệnh tương lân / đồng cam cộng khổ: Cặp từ ngữ này mỗi từ đều mang yếu tố "đồng" có nghĩa "cùng", "cùng nhau".
+ Đồng bệnh tương lân (hay đồng bệnh tương liên) có nghĩa đen là "cùng có bệnh (giống nhau) thì thương xót lẫn nhau", nghĩa bóng là khi người ta ở cùng một hoàn cảnh giống nhau thì người ta thông cảm với nhau, hiểu cho nhau.
+ Đồng cam cộng khổ có nghĩa đen là "cùng hưởng vị ngọt, cùng nếm vị đắng", nói rộng ra mọi hoàn cảnh đều có nhau.
