Quá trình phát triển của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1946 - 1954) SVIP

1. Chiến dịch Việt Bắc thu đông năm 1947

a. Hoàn cảnh lịch sử

* Âm mưu của Pháp:

- Tháng 3/1947, Bôlae được cử làm Cao ủy Pháp ở Đông Dương, ông đã vạch ra kế hoạch tiến công lên Việt Bắc nhằm:

+ Tiêu diệt cơ quan đầu não, phá căn cứ địa kháng chiến của ta.

+ Tiêu diệt quân chủ lực của ta, triệt đường liên lạc quốc tế của ta.

+ Giành thắng lợi quân sự, nhanh chóng kết thúc cuộc chiến tranh.

* Chủ trương của ta:

+ Ra chỉ thị: "Phải phá tan cuộc tiến công mùa đông của giặc Pháp".

b. Diễn biến

- Quân ta chủ động đánh địch trên cả 3 mặt trận:

+ Với quân dù: ta bao vây, tấn công địch khi chúng vừa nhảy dù xuống Chợ Mới, Chợ Đồn (Bắc Kạn) => buộc chúng phải rút khỏi vào tháng 11/1947.

+ Ở mặt trận phía Đông (đường số 4): ta chặn đánh địch trên đường số 4, tiêu biểu là trận đánh trên đèo Bông Lau => Đường số 4 trở thành con đường chết của thực dân Pháp.

+ Ở mặt trận phía Tây (sông Lô): ta đánh địch trên sông Lô, tiêu biểu là trận Đoan Hùng, Khe Lau, đánh chìm nhiều tàu chiến của địch.

=> 2 gọng kìm Đông - Tây của Pháp bị bẻ gãy. Ngày 21/12/1947 quân Pháp rút khỏi Việt Bắc.

c. Kết quả, ý nghĩa

- Kết quả:

+ Quân ta loại khỏi vòng chiến đấu hơn 6000 tên địch, bắn rơi 16 máy bay, đánh chìm nhiều tàu chiến của địch, thu giữ nhiều phương tiện chiến tranh.

+ Cơ quan đầu não kháng chiến được bảo toàn, bộ đội chủ lực của ta ngày càng trưởng thành, căn cứ địa Việt Bắc được giữ vững.

- Ý nghĩa:

+ Đưa cuộc kháng chiến của ta chuyển sang giai đoạn mới, buộc pháp phải thay đổi chiến lược chiến tranh từ "đánh nhanh, thắng nhanh" sang "đánh lâu dài".

+ Đây là cuộc phản công lớn đầu tiên của ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

2. Chiến dịch Biên giới thu - đông năm 1950

a. Hoàn cảnh lịch sử mới của cuộc kháng chiến

* Thuận lợi:

- Cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện của ta được đẩy mạnh, lực lượng vũ trang được tăng cường.

- Vào năm 1950, hoàn cảnh quốc tế có nhiều chuyển biến có lợi cho ta: Cách mạng Trung Quốc thắng lợi, tháng 10/1949 nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ra đời => tạo điều kiện cho ta liên lạc với các nước xã hội chủ nghĩa.

- 1/1950 Trung Quốc, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác lần lượt công nhận và đặt quan hệ ngoại giao với ta.

- Phong trào kháng chiến của Lào, Campuchia phát triển mạnh buộc Pháp phải phân tán lực lượng đối phó.

* Khó khăn:

- Mĩ từng bước can thiệp và dính líu vào cuộc chiến tranh xâm lược Đông Dương của Pháp: công nhận chính phủ Bảo Đại, viện trợ kinh tế, quân sự cho Pháp.

* Pháp và Mĩ vạch ra kế hoạch Rơve:

- Tăng cường hệ thống phòng thủ trên đường số 4 nhằm khóa chặt biên giới Việt - Trung.

- Thiết lập hành lang Đông - Tây: Hà Nội, Hải Phòng, Hòa Bình, Sơn La nhằm cắt đứt đường liên lạc giữa Việt Bắc và đồng bằng liên khu 3, 4.

- Chuẩn bị tấn công Việt Bắc lần thứ 2.

b. Chủ trương của ta

- Tháng 6/1950, Đảng và Chính phủ quyết định mở chiến dịch Biên giới

- Mục đích:

+ Tiêu hao 1 bộ phận sinh lực địch.

+ Khai thông đường sang Trung Quốc và thế giới.

+ Mở rộng, củng cố căn cứ địa Việt Bắc, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy cuộc kháng chiến tiến lên.

c. Diễn biến

- Bắt đầu vào ngày 16/9/1950 và thắng lợi trong vòng hơn 1 tháng.

d. Kết quả, ý nghĩa

* Kết quả:

- Ta loại khỏi vòng chiến đấu ơn 8000 quân Pháp, giải phóng đường biên giới Việt Trung từ Cao Bằng đến Bình Lập với 35 vạn dân.

- Chọc thủng hành lang Đông - Tây, thế bao vây của địch ở căn cứ địa Việt Bắc bị phá vỡ.

- Kế hoạch Rơve bị phá sản.

* Ý nghĩa:

- Là chiến dịch chủ động tiến công đầu tiên của ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi.

- Đường liên lạc của ta với các nướ Xã hội chủ nghĩa được khai thông.

- Ta giành được thế chủ động trên chiến trường chính Bắc Bộ.

3. Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng (tháng 2/1951)

a. Hoàn cảnh lịch sử

- Phong trào cách mạng thế giới phát triển mạnh

- Từ năm 1947 - 1950, cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta thu được nhiều thắng lợi trên các lĩnh vực quân sự, ngoại giao.

- Mĩ can thiệp ngày càng sâu vào chiến tranh Đông Dương.

- Pháp đề ra kế hoạch Đờ - lát - đơ Tatxinhi, đưa cuộc chiến tranh xâm lược của Pháp ở Đông Dương lên quy mô lớn.

=> Chuyển biến trên đòi hỏi phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng => Tháng 2/1951 Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng họp tại Tuyên Quang diễn ra.

b. Nội dung

- Đại hội thông qua Báo cáo chính trị của Hồ Chí Minh, Báo cáo bàn về cách mạng của Tổng bí thư Trường Chinh nêu rõ nhiệm vụ cơ bản của cách mạng Việt Nam là đánh đuổi bọn đế quốc xâm lược giành độc lập và thống nhất cho dân tộc, xóa bỏ tàn tích của phong kiến và nửa phong kiến, làm cho người cày có ruộng, phát triển chế độ dân chủ nhân dân.

- Đại hội quyết định tách Đảng Cộng sản Đông Dương để thành lập ở mỗi nước Đông Dương một Đảng Cộng sản riêng. Ở Việt Nam quyết định thành lập Đảng Lao động Việt Nam và đưa Đảng ra hoạt động công khai.

- Xuất bản báo Nhân dân làm cơ quan ngôn luận của Đảng.

c. Ý nghĩa

- Đại hội đánh dấu bước phát triển mới trong quá trình lãnh đạo cách mạng và trưởng thành của Đảng ta, tạo điều kiện thúc đẩy cuộc kháng chiến của nhân dân ta tiến lên.

- Đây là đại hội kháng chiến thắng lợi.