Phản xạ âm SVIP

1. SỰ PHẢN XẠ ÂM

Thí nghiệm:

Dụng cụ: Bàn phẳng, đồng hồ nhỏ (có phát ra tiếng "tích tắc"); hai đoạn ống nhựa giống nhau (dài 1 m, có thể để lọt đồng hồ vào trong, một ống có nắp đậy để dễ dàng tháo, lắp); các tấm có kích thường bằng nhau: tấm gỗ phẳng, tấm gỗ có bề mặt gồ ghề, tấm xốp phẳng,...

Tiến hành: 

• Đặt đồng hồ, các ống nhựa trên mặt bàn theo các vị trí như hình. Đánh dấu vị trí tấm gỗ và các ống nhựa.
• Đặt đồng hồ vào trong ống nhựa bên trái và đậy nắp ống.
• Ghé tai vào một đầu ống nhựa bên phải, lắng nghe tiếng "tích tắc" của đồng hồ sau khi phản xạ ở mặt gỗ truyền đến tai.
• Giữ nguyên vị trí đồng hồ và các ống nhựa. Lần lượt thay tấm gỗ gồ ghề, tấm xốp phẳng,... vào vị trí tấm gỗ phẳng.

Nhận xét: Trong các vật trên, tấm gỗ phẳng phản xạ âm tốt, tấm gỗ gồ ghề và tấm xốp phản xạ âm kém.

• Sóng âm phản xạ khi gặp vật cản.
• Vật phản xạ âm tốt: vật liệu cứng có bề mặt nhẵn.
• Vật phản xạ âm kém: vật liệu có bề mặt sần sùi và vật liệu mềm, xốp.

2. MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG VỀ SÓNG ÂM

➤ Tìm hiểu sự hình thành tiếng vang

Khi đứng trước vách hang động và hét hoặc nói to, ta nghe thấy tiếng của mình vọng lại. Âm phát ra đã được vách hang động phản xạ lại tai ta. Đó là hiện tượng phản xạ âm.

Sóng âm được dội lại khi gặp một mặt chắn gọi là âm phản xạ.

Khi âm phản xạ truyền đến tai ta chậm hơn âm truyền trực tiếp một khoảng thời gian lớn hơn \(\dfrac{1}{15}\) giây thì âm phản xạ được gọi là tiếng vang.

➤ Tìm hiểu về ô nhiễm tiếng ồn

Âm có thể mang lại sự thư giãn, thoải mái như tiếng nhạc nhẹ, tuy nhiên cũng có thể gây ra sự khó chịu, mệt mỏi.

Tiếng ồn gây ô nhiễm là tiếng ồn lớn và kéo dài gây ảnh hưởng tới sức khoẻ và hoạt động bình thường của con người.

Ví dụ: tiếng còi xe giờ cao điểm, tiếng máy móc hoạt động cả ngày,...

Để chống ô nhiễm tiếng ồn người ta thường sử dụng một số biện pháp:

• Giảm độ to của nguồn âm hoặc hạn chế các nguồn gây ồn (ví dụ: cấm bóp còi).
• Làm âm thanh bị phân tán trên đường truyền.
• Dùng vật liệu cách âm để chặn đường truyền của âm.