Phân tích số liệu thống kê dựa vào biểu đồ SVIP

1. LƯU Ý KHI ĐỌC, DIỄN GIẢI BIỂU ĐỒ

⚡Biểu đồ cột

Trong biểu đồ cột, khi gốc của trục đứng khác $0$ thì tỉ lệ chiều cao của các cột không bằng tỉ lệ số liệu mà chúng biểu diễn.

Ví dụ 1. Hai biểu đồ dưới đây biểu diễn cùng một dữ liệu.

+ Trong biểu đồ 1, tỉ lệ chiều cao cột 1 và cột 2 xấp xỉ tỉ lệ mà chúng biểu diễn $\Big(\dfrac{38}{30}\Big)$.

+ Trong biểu đồ 2, tỉ lệ chiều cao cột 2 hơn gấp đôi cột 1 nhưng số liệu mà cột 2 $(38\%)$ biểu diễn không gấp đôi số liệu cột 1 $(30\%)$ biểu diễn.

⚡Biểu đồ đoạn thẳng

Trong biểu đồ đoạn thẳng, khi các điểm quan sát trên trục ngang không đều nhau, ta không thể dựa vào độ dốc để kết luận về tốc độ tăng, giảm của đại lượng được biểu diễn.

Ví dụ 2. So sánh độ dốc đoạn thẳng từ năm 2015 đến năm 2020 trong 2 biểu đồ dưới. 

Trả lời: Đoạn đầu tiên trong biểu đồ 1 có độ dốc lớn hơn độ dốc của đoạn đầu trong biểu đồ 2.

Khi nhìn vào biểu đồ 1, ta dễ hiểu lầm rằng giá vàng Việt Nam năm 2020 tăng đột biến so với năm trước, nhưng thực tế, từ năm 2015 đến năm 2019, giá vàng tăng nhẹ, và đến năm 2020, giá vàng tăng nhỉnh hơn so với các năm trước.

2. ĐỌC VÀ PHÂN TÍCH SỐ LIỆU TỪ BIỂU ĐỒ

+ Khi phân tích số liệu, ta có thể kết hợp thông tin từ 2 hoặc nhiều biểu đồ.

Ví dụ 3. Nhận xét sự thay đổi về chi tiêu tháng 5 so với tháng 4 của gia đình Đức.

Trả lời: Tháng 5, tỉ lệ chi tiêu về tiền thuê nhà, chi phí đi lại của gia đình Đức tăng so với tháng 4. Và tỉ lệ chi tiêu về thực phẩm, giải trí lại giảm so với tháng 4.