Lý thuyết Bài 9. Khí áp và gió (phần 1) SVIP

I. Khí áp

- Khái niệm: khí áp là sức nén của không khí lên bể mặt Trái Đất.

+ Khí áp cao nhất là ở Xi-bia (Sibir), lên đến 1 084 mb.

+ Khí áp thấp nhất là tại mắt bão ở Thái Bình Dương, chỉ có 870 mb.

1. Sự hình thành các đai khí áp

- Trên bề mặt Trái Đất luôn tồn tại các đai áp cao và đai áp thấp.

- Phân bố: xen kẽ, đối xứng nhau qua đai áp thấp xích đạo tạo thành từng khu vực riêng biệt từ Xích đạo về hai cực.

* Nguyên nhân hình thành: Do nhiệt lực và động lực.

- Nguyên nhân nhiệt lực:

+ Xích đạo có nhiệt độ cao quanh năm, quá trình bốc hơi mạnh, sức nén không khí giảm => đai áp thấp.

+ Vùng cực Bắc và vùng cực Nam luôn có nhiệt độ rất thấp, sức nén không khí tăng => đai áp cao.

- Nguyên nhân động lực:

+ Đai áp cao cận chí tuyến hình thành do không khí thăng lên ở Xích đạo và vùng ôn đới, di chuyển về chí tuyến và giáng xuống làm khí áp tăng.

+ Đai áp thấp ôn đới hình thành do không khí từ áp cao chí tuyến và vùng cực di chuyền về vùng ôn đới, không khí thăng lên làm khí áp giảm.

2. Nguyên nhân thay đổi khí áp

- Khí áp thay đổi theo độ cao: khí áp giảm theo độ cao do càng lên cao không khí càng loãng, sức nén của không khí càng nhỏ nên khí áp càng giảm.

- Khí áp thay đổi theo nhiệt độ: khí áp dao động trong ngày và trong năm do nhiệt độ thay đổi.

+ Khi nhiệt độ tăng, không khí nở ra, sức nén của không khí nhỏ => khí áp giảm.

+ Khi nhiệt độ giảm, không khí co lại, sức nén của không khí tăng => khí áp tăng.

+ Trong một ngày tại một địa điểm, khí áp có thế thay đối từ 20 -30 mb.

+ Trong năm, trên lục địa vào mùa hạ hình thành áp thấp, mùa đông có áp cao.

- Khí áp thay đổi theo thành phần không khí:

+ Tỉ trọng của không khí có hơi nước nhẹ hơn tỉ trọng của không khí khô => không khí chứa nhiều hơi nước sẽ có khí áp giảm (Khi nhiệt độ cao, hơi nước bốc lên nhiều chiếm chỗ của không khí khô làm khí áp giảm).