Bài học cùng chủ đề
Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ SVIP
I. HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ
1. Khái niệm
- Hầu hết các hợp chất của carbon là hợp chất hữu cơ, trừ một số hợp chất vô cơ như carbon monoxide, carbon dioxide, muối carbonate, cyanide, carbide,...
- Ngành hóa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ gọi là Hóa học hữu cơ.
Ví dụ:
Câu hỏi:
@205917437664@
2. Đặc điểm chung của các hợp chất hữu cơ
Các hợp chất hữu cơ đềucó chứa nguyên tố carbon, hình thành chủ yếu bởi các liên kết cộng hoá trị và có những tính chất đặc trưng riêng.
Đặc điểm chung của các hợp chất hữu cơ:
- Thành phần: Phải có chứa nguyên tố C và thường kèm theo hydrogen, oxygen, nitrogen, halogen, sulfur,...
- Liên kết: chủ yếu là liên kết cộng hoá trị giữa các nguyên tố.
- Tính chất vật lí: Hợp chất hữu cơ thường có nhiệt độ nóng chảy, sôi thấp, dễ bay hơi, ít tan trong nước nhưng tan tốt trong dung môi hữu cơ.
- Tính chất hóa học: Các hợp chất hữu cơ dễ cháy, kém bền nhiệt. Các phản ứng hóa học của chúng thường diễn ra chậm và cần đun nóng hoặc có xúc tác.
II. PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ
Hợp chất hữu cơ được chia thành hai loại là hydrocarbon và dẫn xuất của hydrocarbon.
- Hydrocarbon là hợp chất hữu cơ chỉ chứa hai nguyên tố là carbon và hydrogen.
Một số hydrocarbon tiêu biểu
Hydrocarbon | Alkane | Alkene | Alkyne | Arene |
Ví dụ | CH4 | CH2=CH2 | CH≡CH | C6H6 |
- Dẫn xuất của hydrocarbon là hợp chất hữu cơ có chứa nguyên tố carbon và một số nguyên tố khác như oxygen, nitrogen, chlorine, hydrogen,...
Các loại dẫn xuất hydrocarbon
Dẫn xuất hydrocarbon | Dẫn xuất halogen | Alcohol | Carboxylic acid | ... |
Ví dụ | CH3Cl | C2H5OH | CH3COOH | ... |
Câu hỏi:
@205917443259@
III. NHÓM CHỨC TRONG PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
1. Khái niệm
Nhóm chức là nguyên tử hay nhóm nguyên tử trong phân tử quyết định tính chất hóa học đặc trưng của hợp chất hữu cơ.
Ví dụ: Dimetyl ether (H3C-O-CH3) và ethanol (C2H5-OH) có cùng công thức C2H6O nhưng tính chất khác nhau. Ethanol phản ứng với Na tạo khí H2, còn dimetyl ether thì không. Sự khác biệt này là do ethanol có nhóm -OH đặc trưng còn dimethyl ether thì không nên nhóm -OH được gọi là nhóm chức alcohol.
2. Một số loại nhóm chức cơ bản
Nhóm chức đặc trưng chính là yếu tố để phân biệt các loại hợp chất hữu cơ khác nhau.
Loại hợp chất | Nhóm chức | Ví dụ |
Dẫn xuất halogen | -X (F, Cl, Br, I) | CH3Cl |
Alcohol | -OH | CH3OH |
Aldehyde | -CHO | CH3CHO |
Ketone | -CO- | CH3COCH3 |
Carboxylic acid | -COOH | CH3COOH |
Ester | -COO- | CH3COOCH3 |
Amine | -NH2 | CH3NH2 |
Ether | -O- | CH3OCH3 |
Câu hỏi:
@205917451718@
3. Phổ hồng ngoại và nhóm chức
Phổ hồng ngoại (IR) là phương pháp phân tích giúp nhận biết các nhóm chức trong phân tử hợp chất hữu cơ dựa trên sự hấp thụ bức xạ hồng ngoại đặc trưng của từng liên kết.
Số sóng hấp thụ đặc trưng trên phổ hồng ngoại của một số nhóm chức cơ bản
Ví dụ:
Câu hỏi:
@205917723775@