Hạnh phúc của một tang gia (Phần 1) SVIP

I. Tìm hiểu chung 

1. Tác giả

2. Tác phẩm 

a. Tiểu thuyết Số đỏ

- Khái quát: Số đỏ là cuốn tiểu thuyết của Vũ Trọng Phụng được đăng báo ngày 7 tháng 10 năm 1936, được in thành sách lần đầu năm 1938, với 20 chương. Tác phẩm xoay quanh nhân vật chính là Xuân - biệt danh là Xuân Tóc Đỏ - từ chỗ là một kẻ bị coi là hạ lưu, bỗng chốc đã bước lên tầng lớp danh giá của xã hội nhờ trào lưu Âu hóa của giới tiểu tư sản Hà Nội lúc bấy giờ. Tác phẩm này được đánh giá là một tác phẩm có nhiều ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội Việt Nam, với nhiều nhân vật và câu nói trong tác phẩm đã đi vào cuộc sống đời thường. Tác phẩm này cũng đã được dựng thành kịch và phim. Qua tác phẩm Số đỏ, Vũ Trọng Phụng châm biếm, đả kích tính chất lố lăng, giả dối, rởm đời của xã hội thượng lưu thành thị đương thời một cách sâu cay, tạo được tiếng cười độc đáo.

- Tóm tắt: Tác phẩm kể về cuộc đời của nhân vật Xuân, thường gọi là Xuân Tóc Đỏ - một đứa trẻ mồ côi, thất học, sống lay lắt ở Hà Nội, làm đủ nghề mạt hạng để kiếm sống. Một hôm, bà Phó Đoan đến chơi ở sân quần vợt nơi Xuân Tóc Đỏ làm việc. Vì Xuân Tóc Đỏ xem trộm 1 cô đầm thay đồ nên bị cảnh sát bắt giam và được bà Phó Đoan - một me Tây dâm đãng, giàu có bảo lãnh. Sau đó, bà Phó Đoan giới thiệu Xuân đến làm việc ở tiệm may Âu hóa, từ đó Xuân bắt đầu tham gia vào việc cải cách xã hội. Nhờ thuộc lòng những bài quảng cáo thuốc lậu, hắn được vợ chồng Văn Minh gọi là "sinh viên trường thuốc", "đốc tờ Xuân". Hắn gia nhập xã hội thượng lưu, quen với những người giàu và có thế lực, quyến rũ được cô Tuyết và phát hiện cô Hoàng Hôn ngoại tình. Xuân còn được bà Phó Đoan nhờ dạy dỗ cậu Phước, được nhà sư Tăng Phú mời làm cố vấn cho báo Gõ Mõ. Vì vô tình tiết lộ việc ông Phán bị "mọc sừng", hắn đã khiến cụ cố tổ uất lên mà chết nên được mọi người mang ơn. Văn Minh vì nghĩ ơn của Xuân nên dẫn Xuân đi xóa bỏ lý lịch trước kia rồi đăng ký đi tranh giải quần vợt nhân dịp vua Xiêm đến Bắc Kì. Bằng thủ đoạn xảo trá, hắn làm 2 vận động viên quán quân bị bắt ngay trước hôm thi đấu nên Xuân được dịp thi tài với quán quân Xiêm. Vì để giữ tình giao hảo, hắn được lệnh phải thua. Kết thúc trận đấu, khi bị đám đông phản đối, Xuân hùng hồn diễn thuyết cho đám đông dân chúng hiểu hành động "hy sinh vì tổ quốc của mình". Đám đông hoan nghênh Xuân như một "bậc vĩ nhân", "anh hùng cứu quốc". Rồi hắn được mời vào hội Khai trí tiến đức và được Chính phủ Pháp, Nam triều và Xiêm triều thưởng Bắc Đẩu bội tinh, Long bội tinh, cuối cùng là trở thành con rể của cụ cố Hồng.

b. Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia

- Văn bản được trích từ chương XIV - chương xuất sắc nhất của tiểu thuyết Số đỏ, thể hiện rõ nhất tài năng trào phúng bậc thầy của Vũ Trọng Phụng. 

- Đoạn trích kể về việc gia đình cụ cố Hồng tổ chức đám tang cho cụ cố tổ. 

II. Tìm hiểu chi tiết 

1. Chủ đề

2. Mối liên hệ giữa nhan đề và tình huống truyện

-  Nhan đề

- Tình huống truyện 

Tình huống truyện của đoạn trích này chính là sự việc cụ cố tổ chết, cả nhà cụ (cả con lẫn cháu) ai cũng hân hoan, vui vẻ, sung sướng tột cùng. 

- Nhận xét

Nhan đề của đoạn trích rất phù hợp với tình huống truyện. Nó gọi tên một cách thú vị, gợi mở một cách rõ ràng mâu thuẫn trào phúng nảy sinh ở tình huống truyện. 

=> Như vậy, nhan đề đã ngầm thể hiện thái độ châm biếm của tác giả trước sự xuống cấp về mặt đạo đức của gia đình, xã hội những năm 20 - 30 của thế kỉ 20.