Tình yêu sách
Trần Hoài Dương
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà văn Trần Hoài Dương (sinh năm 1943, mất năm 2011) là người cả đời chỉ viết cho thiếu nhi.
- Nhà văn Trần Hoài Dương có những tác phẩm rất nổi tiếng được lứa tuổi học trò yêu thích như: Cuộc phiêu lưu của những con chữ, Một thoáng heo may phương Nam, Miền xanh thẳm, Nàng công chúa biển,...
- Nhà văn Trần Hoài Dương gửi gắm phần lớn tác phẩm của mình ở Nhà xuất bản Kim Đồng, từ tác phẩm đầu tay Em bé và bông hồng đến tác phẩm cuối cùng Huyền thoại về một loài chim cánh cụt. Nhân dịp kỷ niệm 65 năm thành lập (17/6/1957 – 17/6/2022), Nhà xuất bản Kim Đồng quyết định in lại 4 tác phẩm của nhà văn Trần Hoài Dương là Những đóa hồng bạch dâng tặng Andersen, Chuyện vui về chú Ếch Cốm, Bé Rơm và Tiếng mùa xuân với sự đầu tư sâu về mỹ thuật.
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ
- Phần văn bản trên được trích từ truyện dài Miền xanh thẳm, tác phẩm đoạt Giải B của Hội Nhà văn năm 2001.
@201904021732@
b. Nội dung chính
Truyện kể về Thiện – một cậu bé nhân hậu, nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn và say mê đọc sách. Tuy phải xa nhà để học nhưng em vẫn luôn được sống trong tình yêu thương, đồng cảm, sẻ chia của thầy cô giáo, các anh em kết nghĩa và bạn bè.
II. Đọc - hiểu chi tiết
1. Nhân vật “tôi”
@201904022866@
- Để có thể được ở thư viện, cậu bé cố làm quen với cô thủ thư, giúp cô các công việc ở thư viện.
@201904023118@
- Chi tiết “Hình ảnh Giăng Van-giăng (Jean Valjean), Phăng-tin (Fantine), Cô-dét (Cosette), Ga-vơ-rốt (Gavroche) cứ lừng lững đi lại, nói năng, buồn vui, đau khổ ngay trước mặt tôi kia.” hiện lên trong đầu của cậu bé. Họ là những nhân vật không có thực trong cuốn sách cậu vừa đọc xong. Tuy nhiên, giờ đây họ lại xuất hiện như những con người đích thực, cho thấy tâm hồn của cậu bé vô cùng rộng mở, nhạy cảm, muốn, luôn hướng đến những điều tốt đẹp. Thông qua những con chữ, cậu có thể liên tưởng được đến những hình ảnh thực tế.
=> Nhân vật “tôi” là một người rất yêu sách. Chính từ sách, chân trời mới với bao điều lí thú mở ra với cậu.
2. Nhân vật cô Uyên
- Cô Uyên là cô thủ thư ở thư viện mới của tỉnh. Ngoài ra, cô cũng là em gái của nhà văn Kim Lân.
- Những hành động của cô Uyên đã góp phần nuôi dưỡng tình yêu sách của nhân vật “tôi”:
@201904024394@
+ Khi đã đọc hầu như hết các quyển sách tại thư viện, cậu bé ra hiệu sách và báo cho cô những quyển sách mới được xuất bản. Cô sẽ mua về hoặc đưa cậu tiền để cậu mua, cô cho phép cậu bé là người đầu tiên đọc sách rồi mang trả lại cô.
=> Nhân vật cô Uyên là một người giàu lòng vị tha, bao dung và thấu hiểu. Cô đã giúp cho nhân vật “tôi” làm thẻ thư viện, cho mượn sách mang về nhà dù cậu bé vẫn chưa đủ tuổi.
3. Thông điệp của tác phẩm
- Sách mang đến cho chúng ta tri thức và bồi dưỡng tâm hồn.
- Cần nuôi dưỡng niềm đam mê đọc sách.
- Luôn tạo mọi điều kiện để các bạn nhỏ được làm quen và đọc sách mỗi ngày.
III. Tổng kết
1. Nội dung
- Thể hiện tình yêu sách đầy mãnh liệt và lớn lao của nhân vật “tôi”.
- Qua những cuốn sách, người đọc sẽ mở mang ra một chân trời mới với biết bao điều lí thú.
2. Nghệ thuật
- Ngôi kể thứ nhất chân thực, khách quan.
- Cách kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn.
IV. Luyện tập
Câu 1: Tình yêu sách của nhân vật “tôi” được thể hiện như thế nào trong đoạn trích trên?
- Tình yêu sách của nhân vật “tôi” được thể hiện qua việc làm mọi cách để được đọc sách: đọc ké sách của các anh lớn, giúp việc cô thủ thư để được đọc sách, mượn sách về nhà đọc suốt đêm.
Câu 2: Những hành động nào của cô Uyên đã góp phần nuôi dưỡng tình yêu sách của nhân vật “tôi”?
- Cô Uyên đã góp phần nuôi dưỡng tình yêu sách của nhân vật “tôi” bằng cách cho nhân vật “tôi” được làm thẻ thư viện dù chưa đủ tuổi, cho phép đi mua sách và đem về nhà đọc.
Câu 3: Chi tiết: “Hình ảnh Giăng Van-giăng (Jean Valjean), Phăng-tin (Fantine), Cô-dét (Cosette), Ga-vơ-rốt (Gavroche) cứ lừng lững đi lại, nói năng, buồn vui, đau khổ ngay trước mặt tôi kia.” thể hiện điều gì về nhân vật “tôi”?
- Chi tiết “Hình ảnh Giăng Văn-giăng (Jean Valjean), Phăng-tin (Fantine), Cô-đét (Cosette), Ga-vơ-rốt (Gavroche) cứ lừng lững đi lại, nói năng, buồn vui, đau khổ ngay trước mặt tôi kia.” thể hiện khả năng tưởng tượng phong phú, sự say mê với sách của nhân vật “tôi”.
Câu 4: Chia sẻ với bạn về một cuốn sách hoặc bộ phim đã giúp em mở rộng tầm hiểu biết về thiên nhiên hoặc con người.
Gợi ý:
- Học sinh viết một lá thư ngắn gửi một người bạn để chia sẻ về một cuốn sách hoặc bộ phim đã giúp em mở rộng tầm hiểu biết về thiên nhiên hoặc con người.
- Sau đó, cho học sinh dẫn các lá thư lên bảng học tập hoặc công bố trong nhóm học tập của lớp trên mạng Internet.
