Bài 7. Kĩ thuật trồng và chăm sóc cây nhãn (phần 1) SVIP

* Quả nhãn: giàu đường, vitamin C và vitamin K; được sử dụng để ăn tươi, sấy khô và chế biến đồ hộp.

I. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT HỌC

- Bộ rễ

+ Ăn sâu từ 3 m đến 5 m.

+ Rễ  tập trung chủ yếu ở độ sâu khoảng 10 - 15 cm.

- Thân và cành:

+ Nhãn là cây thân gỗ, trưởng thành có chiều cao khoảng 10 – 12 m.

+ Mỗi năm cây nhãn ra từ 2 đến 4 đợt cành mới nên cây có nhiều cành.

- Lá:

+ Lá kép lông chim, mọc so le, xanh quanh năm.

+ Mỗi lá dài khoảng 15 – 25 cm, có từ 6 đến 10 lá chét ở bên.

+Các lá non mới mọc:

• Có màu đỏ tím hồng.

• Dần chuyển sang màu xanh khi lá trưởng thành.

- Hoa:

+ Màu vàng nhạt.

+ Mọc thành chùm ở đầu cành hay nách lá.

+ Cây nhãn có ba loại hoa: hoa cái, hoa đực và hoa lưỡng tính.

+ Khi thụ phấn thuận lợi, hoa cái và hoa lưỡng tính sẽ tạo thành quả.

- Quả:

+ Quả nhãn có dạng hình cầu:

• Khi chín có đường kính khoảng 1,5 – 3,0 cm.

• Khối lượng 12 – 22 g tùy giống.

+ Vỏ quả mỏng, dai, màu sắc thay đổi từ xanh vàng lúc non đến vàng nâu khi chín, có giống vỏ quả màu tím nâu.

+ Thịt quả:

• Màu trắng đục.

• Mọng nước.

• Vị ngọt.

+ Hạt nhãn hình cầu, màu đỏ nâu hoặc nâu đen.

II. YÊU CẦU NGOẠI CẢNH

1. Nhiệt độ

- Nhiệt độ thích hợp cho cây nhãn sinh trưởng và phát triển là 21 – 27°C.

- Nhiệt độ thích hợp cho thụ phấn và thụ tinh của hoa nhãn là 18 – 25°C.

2. Ánh sáng

- Cây nhãn cần ánh sáng mạnh nhưng cũng chịu được bóng râm.

- Phần tán bị che bóng thường không ra hoa, đậu quả tốt.

3. Lượng mưa và độ ẩm

- Cây nhãn ưa ẩm và chống chịu kém với ngập úng.

- Lượng mưa hàng năm thích hợp cho trồng nhãn là 1 200 – 1 600 mm.

- Cần nhiều nước trong thời kì ra hoa và sinh trưởng của quả.

4. Đất

- Cây nhãn trồng được trên nhiều loại đất như:

+ Đất cát pha.

+ Đất thịt.

+ Đất phù sa.

- Đất có:

+ Thành phần cơ giới nhẹ, tơi xốp, thoát nước tốt.

+ Độ pH 5,5 – 6,5.

+ Độ mặn thấp hơn 0,2%.

III. QUY TRÌNH TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY NHÃN

1. Lựa chọn thời vụ trồng cây

- Thời vụ trồng nhãn thuận lợi:

+ Vụ xuân (tháng 2 – 4).

+ Vụ thu (tháng 8 – 10).

- Ở vùng thiếu nước nên trồng vào đầu mùa mưa (tháng 4 – 5).

- Ở miền Bắc cần tránh trồng vào mùa đông.

2. Xác định mật độ trồng cây

- Khoảng cách trồng nhãn thích hợp là 5 m × 5 m.

- Mật độ trồng khoảng 400 cây/ha.

3. Chuẩn bị hố trồng

- Đào hố:

+ Kích thước 70 cm × 70 cm.

+ Sâu 40 – 50 cm.

- Mỗi hố trồng bón lót:

+ 30 kg phân chuồng hoai mục.

+ 0,5 kg phân lân nung chảy.

+ 0,1 kg phân NPK 20-20-15.

- Trộn đất với phân bón lót và lấp đất miệng hố để chuẩn bị trồng.

4. Trồng cây

- Loại bỏ túi bầu, đặt bầu cây vào chính giữa hố trồng rồi lấp đất kín bầu, dùng tay nén chặt.

- Cắm cọc chéo với thân cây, ngược chiều gió và dùng dây mềm buộc cố định để chống gió làm lung lay rễ cây.

- Dùng cây cỏ, thân, lá khô phủ gốc dày 7 – 10 cm và tưới đẫm nước ngay sau khi trồng để giữ ẩm đất.