Bài 4. Lí thuyết cơ bản về lựa chọn nghề nghiệp SVIP

I. LÍ THUYẾT CÂY NGHỀ NGHIỆP

1. Nội dung cơ bản

- Mô hình "cây nghề nghiệp":

+ "Rễ": Là nền tảng để chọn nghề, gồm các yếu tố thuộc về bản thân như:

• Sở thích: Những điều bạn yêu thích và muốn làm.
• Cá tính: Những nét tính cách riêng biệt của mỗi người.
• Năng lực: Khả năng làm việc và giải quyết vấn đề.
• Giá trị nghề nghiệp: Những nhu cầu quan trọng mà công việc cần đáp ứng cho bạn.

+ "Quả": Là kết quả đạt được từ công việc: công việc ổn định, lương cao, môi trường tốt, được tôn trọng.

- Nguyên tắc lựa chọn:

+ Khi chọn nghề, cần tìm hiểu kĩ về bản thân (chọn nghề theo "rễ") trước khi nghĩ đến những lợi ích bên ngoài (chọn nghề theo "quả").

+ Nếu chọn nghề phù hợp với "rễ", sẽ dễ dàng đạt được "quả ngọt" lâu dài trong sự nghiệp.

+ Ngược lại, nếu chỉ chạy theo "quả" mà không phù hợp với "rễ", sẽ thiếu động lực và khó phát triển.

2. Ý nghĩa

- Khi chọn nghề:

+ Dựa vào sở thích, năng lực và tính cách của bản thân. Đây chính là "gốc rễ" của sự thành công.

+ Không nên chạy theo số đông, chọn nghề vì sự hấp dẫn bên ngoài ("quả ngọt") hoặc vì ý kiến của người khác.

- Ứng dụng thực tế:

+ Giúp học sinh định hướng nghề nghiệp trong tương lai.

+ Hỗ trợ chọn nhóm môn học phù hợp với định hướng nghề nghiệp đã chọn.

II. LÍ THUYẾT MẬT MÃ HOLLAND

1. Nội dung cơ bản

- Người sáng lập: John Lewis Holland.

- Ý chính:

+ Có 6 kiểu tính cách và tương ứng là 6 kiểu người đặc trưng:

• Nhóm kĩ thuật.
• Nhóm nghiên cứu.
• Nhóm nghệ thuật.
• Nhóm xã hội.
• Nhóm quản lí.
• Nhóm nghiệp vụ.

+ 6 kiểu người được xếp vào 6 cạnh của hình lục giác.

+ Các nhóm tính cách càng ở gần nhau thì càng có nhiều điểm tương đồng.

+ Các nhóm đối diện nhau thì tính cách lại khác biệt rất nhiều.

+ Trong thực tế, một người có thể thuộc nhiều hơn một nhóm tính cách.

=> Cần xác định nhóm nào là nổi trội nhất để hiểu rõ bản thân.

2. Ý nghĩa

- Lợi ích: Giúp con người hiểu rõ sở thích, khả năng của bản thân để chọn được công việc phù hợp với tính cách.

- Kết quả: Khi chọn đúng công việc phù hợp với bản thân, sẽ dễ dàng phát triển và thành công hơn.

- Ứng dụng: Với học sinh lớp 9, lí thuyết giúp các em đưa ra quyết định học tiếp THPT hoặc học nghề,... và chọn nhóm môn học phù hợp.