Bài 3: Quản lí dữ liệu trong máy tính SVIP

1. Tên tệp và thư mục trong máy tính

- Tên tệp và thư mục cần được đặt sao cho dễ nhớ, cho ta biết trong đó chứa những gì. Điều đó sẽ giúp công việc thuận lợi hơn.

- Chương trình máy tính được lưu trữ trên thiết bị nhớ giống như một tệp dữ liệu. Tệp chương trình máy tính trong hệ điều hành Windows thường có phần mở rộng .exe, .com, .bat, .msi,...

Lưu ý: Không nên xóa hay di chuyển những tệp này nếu không có lí do xác đáng vì chúng có thể cần thiết với một số hoạt động của máy tính.

2. Các biện pháp bảo vệ dữ liệu

a) Sao lưu dữ liệu

- Dữ liệu cần được sao lưu thường xuyên lên các thiết bị lưu trữ ngoài máy tính để tránh dữ liệu gốc bị mất hoặc bị hỏng.

- Có hai loại sao lưu dữ liệu:

+ Sao lưu cục bộ:

• Là bản sao được đặt trên cùng máy tính chứa bản gốc hoặc trên các thiết bị lưu trữ như ổ cứng ngoài, USB, …
• Ưu điểm: Có thể phục hồi nhanh chóng.
• Nhược điểm: Nếu xảy ra rủi ro cho thiết bị lưu trữ hoặc máy tính bị thất lạc, bản sao sẽ bị mất. Kết quả dữ liệu không thể khôi phục được.

+ Sao lưu từ xa:

• Là bản sao được đặt bên ngoài máy tính chứa bản gốc. Bản sao có thể lưu ở một máy tính khác, hoặc đưa lên Internet nhờ công nghệ đám mây.
• Ưu điểm: Nếu máy tính bị hỏng thì bản sao lưu vẫn an toàn.
• Nhược điểm: Tốc độ truy cập chậm, phụ thuộc vào kết nối internet, tốn kém, rủi ro an ninh.

Bảng: Ưu nhược điểm của một số thiết bị lưu trữ

b) Tài khoản người sử dụng và mật khẩu

- Để bảo vệ dữ liệu, tránh bị người khác truy cập trái phép, nên đặt mật khẩu cho tài khoản của mình trên máy tính

- Tên tài khoản thường được đặt dựa trên họ tên người sử dụng, còn mật khẩu cần đặt theo cách riêng để giữ bí mật. Mật khẩu là một tính năng bảo mật và có thể được thay đổi để người khác khó đoán.

- Mật khẩu mạnh thường là dãy:

+ Dài ít nhất tám kí tự

+ Bao gồm cả chữ số, chữ in hoa, chữ thường và các kí hiệu đặc biệt như @, #, …

+ Không phải là một từ thông thường.

c) Phần mềm chống virus

- Có những phần mềm độc hại có thể làm hỏng dữ liệu và các chương trình trong máy tính. Phần mềm độc hại có nhiều loại khác nhau như virus, sâu, Trojan, …

- Phần mềm chống virus được thiết kế để phát hiện và diệt virus, phát hiện và chặn các cuộc tấn công từ phần mềm độc hại.

- Để dữ liệu an toàn cần đảm bảo máy tính đã được cài đặt phần mềm chống virus, phần mềm đó phải thường xuyên hoạt động và cập nhật.