Bài 3. Mối quan hệ giữa cây trồng và các yếu tố chính trong trồng trọt SVIP

1. NHIỆT ĐỘ

a. Nhiệt độ ảnh hưởng đến các quá trình sinh lí của cây trồng

- Nhiệt độ cao làm:

+ Giảm hiệu suất quang hợp.

+ Tăng hiệu suất hô hấp.

+ Thúc đẩy sự già hóa, ức chế sự xuân hóa.

- Nhiệt độ thấp làm:

+ Giảm hiệu suất quang hợp và hô hấp.

+ Kích thích xuân hóa.

b. Nhiệt độ ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây trồng

- Nhiệt độ cao làm mất sức sống:

+ Rễ, thân lá sinh trưởng kém.

+ Ra hoa, đậu quả và kết hạt kém.

- Nhiệt độ thấp làm:

+ Hạt khó nảy mầm, cây cỏ cọc chậm phát triển.

+ Ra hoa, đậu quả và kết hạt kém.

- Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp làm:

+ Giảm khả năng chống chịu sâu bệnh, hại và điều kiện ngoại cảnh bất lợi.

→ Ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của cây trồng.

2. ÁNH SÁNG

- Ảnh sáng tác động đến cây trồng qua 3 yếu tố:

+ Cường độ chiếu sáng.

+ Chất lượng ánh sáng.

+ Thời gian chiếu sáng.

- Vai trò của ánh sáng đối với cây trồng:

- Ánh sáng ảnh hưởng đến:

+ Hiệu suất quang hợp.

+ Hình thái.

+ Khả năng sinh trưởng của thân, lá.

+ Khả năng phân cành.

+ Khả năng phân hóa mầm hoa.

+ Giới tính (hoa đực, hoa cái) của cây trồng.

3. NƯỚC

- Nước tham gia cấu tạo nguyên sinh chất của tế bào, hòa tan và vận chuyển các chất trong cây.

- Tham gia vào các quá trình sinh lí, sinh hóa diễn ra trong cây, điều hòa nhiệt độ bề mặt lá.

- Các loại cây trồng khác nhau có nhu cầu nước khác nhau tùy thuộc vào khả năng hút nước của rễ và thoát hơi nước qua lá.

- Thời kì khủng hoảng nước thường rơi vào:

+ Giai đoạn hình thành.

+ Phát triển bộ phận sử dụng.

+ Ví dụ về thời kì khủng hoảng nước:

• Rau ăn lá: Sinh trưởng sinh dưỡng.
• Rau ăn hoa: Ra hoa, hoa phát triển.

- Ảnh hưởng của thiếu nước:

+ Thiếu nước trong giai đoạn hình thành và phát triển bộ phận sử dụng nước sẽ:

• Ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng sản phẩm trồng trọt.

+ Kiểm soát chế độ nước cho cây trồng thông qua độ ẩm đất và độ ẩm không khí.

4. ĐẤT

- Đất có tác động quan trọng đến sự sinh trưởng của cây trồng.

- Đất là nơi dự trữ nước và cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho cây.

- Đất tạo điều kiện trao đổi khí giữa rễ cây và môi trường, giúp cây đứng vững.

5. DINH DƯỠNG

- Cây trồng chứa hơn 60 nguyên tố hóa học, trong đó 14 nguyên tố thiết yếu cho dinh dưỡng.

- Vai trò các nguyên tố:

+ Thúc đẩy nảy mầm, sinh trưởng, phát triển, ra hoa, đậu quả.

+ Chống chịu sâu bệnh và tăng năng suất.

- Khi thiếu hoặc thừa dinh dưỡng, cây có thể bị kém phát triển, vàng lá và mắc bệnh.

6. GIỐNG CÂY TRỒNG

- Giống cây trồng quyết định đến:

+ Hình thái.

+ Khả năng sinh trưởng, phát triển.

+ Khả năng chống chịu sâu bệnh, điều kiện ngoại cảnh bất lợi.

- Năng suất và chất lượng cây trồng phụ thuộc vào giống.

- Giống cây phù hợp với từng vùng sinh thái, do đó cần lựa chọn giống cây thích hợp cho mỗi khu vực.

7. KĨ THUẬT CANH TÁC

- Kĩ thuật canh tác ảnh hưởng lớn đến cây trồng.

- Áp dụng các biện pháp kĩ thuật:

+ Canh tác hợp lí.

+ Chăm sóc tốt giúp cây sinh trưởng, phát triển khỏe mạnh.

+ Phòng chống sâu bệnh.

+ Tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.