Bài 11. Phạm vi Biển Đông. Các vùng biển của Việt Nam ở Biển Đông. Đặc điểm tự nhiên vùng biển đảo Việt Nam (phần 2) SVIP

III. Đặc điểm tự nhiên vùng biển đảo Việt Nam

1. Địa hình

- Các dạng địa hình ven biển nước ta rất đa dạng, bao gồm: vịnh cửa sông, bờ biển mài mòn, tam giác châu, các bãi cắt phẳng, cồn cát, đầm phá, vũng vịnh nước sâu,...

- Địa hình thềm lục địa có sự tiếp nối với địa hình trên đất liền: nông và bằng phẳng ở phía Bắc và phía Nam, hẹp và sâu ở miền Trung.

- Địa hình đảo:

+ Các quần đảo xa bờ bao gồm quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

+ Ngoài ra, nước ta có hệ thống đảo ven bờ phân bố tập trung ở vùng biển Quảng Ninh, Hải Phòng, Khánh Hoà, Kiên Giang,... Các đảo ven bờ có diện tích lớn nhất là Phú Quốc (Kiên Giang), Cát Bà (Hải Phòng),...

• Ở phía Bắc, đặc biệt trong vùng biển Quảng Ninh - Hải Phòng, các đảo, quần đảo thường có cấu tạo từ đá vôi với các dạng địa hình các-xtơ.

• Ở phía Nam, nhiều đảo và quần đảo lớn có nguồn gốc hình thành từ san hô.

2. Khí hậu

 Khí hậu vùng biển đảo nước ta mang tính chất nhiệt đới gió mùa.

- Nhiệt độ bề mặt nước trung bình năm là 25^oC. Vào mùa hạ, nhiệt độ giữa các vùng biển ít chênh lệch; trong khi vào mùa đông, nhiệt độ giảm khá nhanh từ vùng biển phía Nam lên vùng biển phía Bắc. Biên độ nhiệt độ trung bình năm ở biển đảo nhỏ hơn trên đất liền.

- Hướng gió thay đổi theo mùa:

 + Từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau, gió mùa mùa đông và Tín phong có hướng Đông Bắc chiếm ưu thế.

 + Từ tháng 5 đến tháng 9, gió mùa hướng Đông Nam chiếm ưu thế. 

 + Gió trên biển mạnh hơn trên đất liền rõ rệt.

- Lượng mưa trên biển thường nhỏ hơn trên đất liền, khoảng trên 1 100 mm/năm; các đảo có lượng mưa lớn hơn.

- Vùng biển nước ta là nơi chịu nhiều thiên tai: bão, áp thấp nhiệt đới, lốc,... Trung bình mỗi năm có 3 - 4 cơn bão trực tiếp đổ bộ vào vùng biển Việt Nam.

3. Hải văn

- Độ muối trung bình của vùng biển Việt Nam khoảng 32‰ - 33‰, có sự biến động theo mùa và theo khu vực.

- Dòng biển ven bờ ở nước ta có sự thay đổi theo mùa, cả về hướng chảy và cường độ.

 + Vào mùa đông, dòng biển có hướng Đông Bắc - Tây Nam.

 + Vào mùa hạ, dòng biển chảy theo hướng ngược lại, là Tây Nam - Đông Bắc.

 + Dòng biển mùa đông chảy mạnh hơn dòng biển mùa hạ.

- Trên vùng biển Việt Nam còn xuất hiện các vùng nước trồi, vận động theo chiều thẳng đứng, kéo theo nguồn dinh dưỡng cho các loài sinh vật biển.

- Chế độ triều dọc bờ biển Việt Nam rất đa dạng.

 + Bao gồm: nhật triều đều, nhật triều không đều, bán nhật triều và bán nhật triều không đều.

 + Trong đó, chế độ nhật triều đều (một ngày đêm có một lần nước lên và một lần nước xuống) rất điển hình, đặc biệt ở vịnh Bắc Bộ.

 + Độ cao triều cũng thay đổi tuỳ đoạn bờ biển: cao nhất là từ Quảng Ninh đến Thanh Hoá, thấp nhất là vùng ven bờ đồng bằng sông Cửu Long.

4. Sinh vật

- Sinh vật biển rất phong phú và đa dạng với các loại cá, tôm, mực, rắn biển, rùa biển, san hô,...

- Trên các đảo có rừng nhiệt đới thường xanh, ven biển có rừng ngập mặn với một số loài đặc trưng như sú, vẹt, đước, mắm,...

5. Khoáng sản

- Thềm lục địa Việt Nam có dầu mỏ, khí tự nhiên.

- Ngoài ra, vùng ven biển nước ta còn có một số loại khoáng sản khác như ti-tan, ni-ken, cát,... Đáy biển Việt Nam còn có trữ lượng băng cháy khá lớn.